2019’da COVID-19 pandemisinin dünyayı sarsmasından beri sağlık uzmanlarının gündemi neredeyse hiç boş kalmadı. Son olarak hayvanlar arasında kuş gribi vakaların artması, insanlar arasında da yayılabileceğine yönelik endişeleri artırdı.
Nottingham Trent Üniversitesi Mikrobiyal Biyoenformatik Doçenti Conor Meehan, H5N1 kuş gribinin 2025’te halk sağlığını tehdit eden en önemli hastalıklardan biri olabileceğini belirtti.
Meehan, “Bir influenza virüsü şu anda büyük endişe yaratıyor ve 2025’te ciddi bir sorun olma eşiğinde. Bu, bazen ‘kuş gribi’ olarak da adlandırılan influenza A’nın alt türü H5N1,” ifadelerini kullandı.
Bu virüs, şu anda hem yaban hayatında hem de kümes hayvanları arasında hızla yayılıyor. Son dönemde ABD eyaletlerinde bu virüse ineklerde, Moğolistan’da ise atlarda da rastlandı.
Hayvanlardan insanlara bulaş
H5N1 virüsü, başta yabani kuşlar ve kümes hayvanları olmak üzere geniş bir yelpazede yayılmaya devam ediyor. ABD’de enfekte ineklerle temas eden çiftçiler ve çiğ süt tüketen kişilerde bu yıl 61 vaka kaydedildi. Bu sayı, önceki iki yıldaki toplam insan vakalarını geride bıraktı. Virüsün hayvanlardan insanlara bulaşması ölüm oranını %30 seviyelerine taşırken, insandan insana bulaştığına dair bir kanıt henüz bulunmuyor.
Virüsün insanlara bulaşma mekanizması
Kuş gribinin insandan insana geçişini zorlaştıran temel faktör, virüsün insan hücrelerine tutunmasını sağlayan moleküler yapıların farklılığı. Doç. Meehan, kuş gribinin kuş hücrelerindeki siyalik reseptörlere adapte olduğunu ve bu nedenle insan hücrelerine bağlanmada zorluk yaşadığını ifade etti. Ancak uzmanlar, virüste meydana gelebilecek tek bir genetik mutasyonun, H5N1’in insandan insana bulaşma yeteneğini geliştirebileceğine dikkat çekiyor.
Aşı hazırlıkları
Olası bir pandemi riskine karşı birçok ülke hazırlıklarını hızlandırmış durumda. İngiltere, 2025 yılı için H5N1’e karşı koruma sağlayan 5 milyon doz aşı satın aldı. Sağlık otoriteleri, mutasyon riskine karşı önlemleri artırıyor. Meehan, “Bu virüs insandan insana bulaşırsa, hükümetlerin hızlı hareket etmesi gerekecek” uyarısında bulundu.
Ekolojik etkiler
Kuş gribi yalnızca halk sağlığını değil, aynı zamanda hayvan sağlığı ve ekonomiyi de tehdit ediyor. Meehan, “Hayvan refahı üzerindeki etkilerin yanı sıra gıda tedarikinde aksamalara ve ekonomik kayıplara neden olabilir” dedi. (euronews)
