7 Ekim 2023’teki Hamas saldırılarının ardından İsrail ordusunun Gazze’ye başlattığı operasyon, 27 Ekim’de kara harekatına dönüşerek kapsamını artırdı. Gazze’de sivil kayıpların artması üzerine Güney Afrika Cumhuriyeti 29 Aralık’ta BM’nin temel yargı organı Uluslararası Adalet Divanı’na (UAD) başvurarak ‘soykırım davası’ açtı.
Güney Afrika, İsrail ordusunun 7 Ekim’den sonra Gazze’de işlediği fiillerle 1948 tarihli Birleşmiş Milletler (BM) Soykırımın Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi’ni ihlal ettiği gerekçesiyle UAD’den, geçici tedbir kararı alınmasını talep etti.
Güney Afrika’nın UAD’ye başvurusunda, “İsrail hükümeti, devlet yetkilileri ve diğer temsilcilerinin talimatları doğrultusunda, yönlendirmesiyle, kontrolü veya etkisi altında hareket eden diğer kişi ve kuruluşlar aracılığıyla, Gazze’deki Filistinlilere yönelik eylemleriyle Soykırım Sözleşmesi kapsamındaki yükümlülüklerini ihlal etmektedir.” denildi.
UAD’ye Güney Afrika tarafından yapılan başvuru sonrası açılan dava 10 Ocak 2024’te başladı. İki gün süren dava sonucunda verilen ara kararda UAD, İsrail’in Gazze’deki soykırım eylemlerini engellemek için tüm önlemleri almasının zorunlu olduğuna hükmetti.
Yargıçlar, “Güney Afrika tarafından İsrail’in Gazze’de gerçekleştirdiği iddia edilen eylem ve ihmallerden en azından bazılarının Soykırım Sözleşmesi hükümleri kapsamına girebilecek nitelikte olduğu görülmektedir” açıklaması yaptı.
Kararda, İsrail’in, kendisine bağlı güçlerin Gazze’de soykırım yapmayacağını garanti etmesi gerektiğini vurgulandı.
İsrail’in uluslararası yasal yükümlülükleri kapsamında, geçici karara uymak için alacağı önlemleri bir ay içinde Lahey’e bildirmesi istendi.
UAD, Hamas’a da elindeki İsrailli rehineleri derhal serbest bırakma çağrısında bulundu.
İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, ara karar sonrası yaptığı açıklamada ülkesinin soykırımla suçlanmasının “inanılmaz” olduğunu savundu. İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant da karana itiraz etti.
UAD 19 Temmuz’da ise Barı Şeria ve Doğu Kudüs’teki yerleşimlere dair bir açıklama yaptı. Uluslararası Adalet Divanı’nın açıklamasında, ‘Batı Şeria ve Doğu Kudüs’teki İsrail yerleşimleri, uluslararası hukuku ihlal edecek şekilde kuruldu ve sürdürülüyor.’ denildi.
24 Mayıs’ta ise, Uluslararası Ceza Mahkemesi (ICC) Başsavcısı İmran Han, İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ve Hamas’ın Gazze Şeridi’ndeki lideri Yahya Sinvar hakkında savaş suçu işledikleri gerekçesiyle tutuklama emri çıkarılmasını istedi.
Han, “savaş suçu işledikleri” gerekçesiyle Hamas’ın Gazze Şeridi’ndeki lideri Yahya Sinvar’ın yanı sıra Hamas’ın siyasi lideri İsmail Haniye ve Hamas’ın askeri kanadı olarak bilinen İzzeddin el-Kassam Tugayları’nın lideri Muhammed El Masri’nin de tutuklanmalarını istedi.
