Dünya’nın, 2023’te geçmiş dönemlere göre daha fazla güneş ışığını emdiği tespit edildi. Alman bilim insanları Helge Goessling, Thomas Rackow ve Thomas Jung’un imzasını taşıyan araştırma, Science dergisinde yayımlandı. Çalışma, bu durumun büyük ölçüde bulut örtüsünün azalmasından kaynaklandığını ortaya koydu.
Araştırmacılar, 2023 yılının rekor sıcaklıklara ulaşmasında bu olgunun önemli bir rol oynadığı görüşünde.
‘Enerji dengesizliği’ tespit edildi
Bilim insanları, 2023’teki sıcaklık artışının yalnızca El Nino etkisi ve atmosferde biriken sera gazlarıyla açıklanamayacağını belirtti. Araştırma, 2023 yılında Dünya’nın okyanus ve atmosfer sistemleri tarafından rekor düzeyde enerji emildiğini ortaya koydu. Güneş’ten gelen radyasyonun daha fazla emildiği, buna karşılık uzaya daha az enerji yansıtıldığı tespit edildi.
Ancak çalışmaya göre, bu enerji dengesizliği sera gazlarının etkisinden ziyade, Dünya’nın gelen güneş ışığını yansıtma kapasitesindeki düşüşten kaynaklandı.
Kaybolan bulutlar
Araştırma ekibi, enerji dengesizliğinin temel nedeninin düşük seviyeli bulutların kaybı olduğunu belirtti. Bilim insanları, “Albedo azalmasının büyük ölçüde kuzey orta enlemler ve tropikal okyanuslar üzerindeki düşük seviyeli bulutların azalmasından kaynaklandığı anlaşılıyor” ifadelerini kullandı.
Albedo, Dünya’nın güneş ışığını yansıtma kapasitesini ifade ediyor. 2023 yılında düşük seviyeli bulutlardaki düşüş, yalnızca bir yılda olağanüstü bir seviyeye ulaştı. Bu durumun, yılın neden sıra dışı bir sıcaklık kaydettiğini açıklayabileceği değerlendiriliyor.
Bulutların azalmasının nedenleri
Araştırmada, bulutların azalmasına ilişkin üç olası faktör sıralandı:
- İklim değişkenliği: 2023’ün olağanüstü bir yıl olabileceği ve bu durumun geçici olduğu ihtimali.
- Aerosollerin azalması: İnsan kaynaklı ve doğal süreçlerle yayılan aerosoller, bulut oluşumuna katkı sağlıyor. Ancak kirlilik kontrol önlemleri gibi nedenlerle aerosollerdeki azalma, bulut kaybını açıklayabilir.
- Geri bildirim ilişkisi: Artan sıcaklıkların düşük seviyeli bulutları azaltarak, ısınmayı daha da artırması ihtimali.
Araştırmacılar, bulut kaybının yalnızca geçici bir değişkenlikten kaynaklanmadığı durumlarda, 2023 yılındaki aşırı sıcaklıkların kalıcı olabileceğine dikkat çekti.
“2023 ve 2024’ün neden bu kadar sıcak geçtiğini anlamak, daha acil bir ihtiyaç hâline geliyor.”
