Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), Cumhuriyet Gazetesi’nin YouTube kanalının internet ortamından yayın izni olmadan hizmet verdiği gerekçesiyle lisans başvurusu yapmasını talep etti. RTÜK, gazetenin 72 saat içinde bu başvuruyu yapmaması durumunda kanalın erişime engelleneceğini duyurdu. Bu karar, bir YouTube hesabına lisans zorunluluğu getirilmesi açısından Türkiye’de bir ilk olma özelliği taşıyor.
Kararın dayanağı, 1 Ağustos 2019’da yürülüğe giren “Radyo, Televizyon ve İsteğe Bağlı Yayınların İnternet Ortamından Sunumu Hakkında Yönetmelik” oldu. Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği (MLSA), bu yönetmeliğin ifade ve basın özgürlüğünü ihlal ettiği gerekçesiyle Danıştay’a dava açtığını ve düzenlemenin iptal edilmesi için 5 yıldır karar beklediklerini belirtti.
MLSA’nın açıklaması
MLSA Eş Direktörü Avukat Veysel Ok, kararı eleştirerek şu ifadeleri kullandı:
“Danıştay’ın, RTÜK’ün uluslararası ve yerel medya kuruluşlarına dayattığı yönetmeliğin iptali için biz MLSA olarak beş yıl önce dava açtık. Ancak beş yıldır bir karar verilmedi. Cumhuriyet Gazetesi’ne getirilen bu lisans dayatması, sayısız gazeteciyi, blogger’ı ve internet habercisini etkileyecek büyük bir sansür mekanizmasının ilk adımı olarak görülüyor. Biz, Danıştay’ın ifade özgürlüğünü koruyan bir karar vermesini bekliyoruz.”
Yönetmelik ne getiriyor?
Yönetmelik, internet yayıncılarına lisans alma zorunluluğu getirirken RTÜK ve BTK’ya geniş yetkiler tanıyor. Lisans üretleri ise 10.000 ile 100.000 TL arasında değişiyor ve bu durum bağımsız medya kuruluşları için caydırıcı bir unsur olarak eleştiriliyor.
Öte yandan, Cumhuriyet Gazetesi’nin YouTube kanalına getirilen bu zorunluluk, bağımsız medya üzerinde baskının artacağına dair endişeleri gündeme getirdi. Daha önce benzer baskılar Deutsche Welle ve Voice of America gibi yabancı medya kuruluşlarına uygulanmış ve bu kuruluşlar lisans başvurusunda bulunmayı reddetmişti.
