Lübnan parlamentosu bugün yeni cumhurbaşkanını seçmek üzere bir oturum düzenleyecek ve ülkenin derinleşen krizlerine katkıda bulunan iki yılı aşkın bir süredir devam eden boşluğu sona erdirmeye çalışacak.
Oturum, Lübnan’da kilit bir oyuncu olan Hizbullah’ı zayıflamasının ve komşu Suriye’de Esad rejiminin devrilmesinin ardından yapılıyor.
Lübnan ile İsrail ordusu arasında ilan edilen ateşkesin ilan edilmesinden bir gün sonra 28 Kasım 2024’te Meclis Başkanı Nebih Berri, cumhurbaşkanı seçimi için 13. oturumun 9 Ocak’ta yapılacağını açıkladı.
Lübnan’da cumhurbaşkanı seçilebilmesi için ilk oturumda bir adayın 128 oydan 86’sını alması gerekiyor. Bu sayıya ulaşıldıktan sonra adayın gelecek oturumlarda oyların 65’e tekabül eden yarıdan fazlasını alması yeterli oluyor.
Aday listesinde farklı isimler var
Yeni cumhurbaşkanını seçmek için yapılacak oturumda çok sayıda adayın ismi geçiyor.
Genelkurmay Başkanı Joseph Avn, Hristiyan Lübnan Güçleri Partisi lideri Semir Caca, eski Maliye Bakanı Cihad Azur, Marada Hareketi lideri Süleyman Franciyye, Kamu Güvenliği Genel Müdür Yardımcısı Tümgeneral Elias el-Biseri, eski İçişleri Bakanı Ziyad Barud, eski İletişim Bakanı Jean Louis Kardahi, bankacı ve üst düzey yönetici Semir Assaf ve milletvekilleri Nime Efram ile İbrahim Kenan’ın adaylığı konuşuluyor.
Genelkurmay Başkanı Avn’ın ismi diğer adayların önüne geçse de Genelkurmay Başkanı’nın cumhurbaşkanı olarak görev yapabilmesi için anayasa değişikliği gerekiyor.
Ancak Meclis’te cumhurbaşkanı seçimi için yapılan ilk oturumda bir adayın elde etmesi gereken oy sayısı ile anayasa değişikliği için gereken sayının aynı olması dikkati çekiyor.
Meclis’te 8 milletvekili bulunan ve Dürzi lider Velid Canbolat’ın öncülük ettiği “Demokratik Buluşma” bloğu, Genelkurmay Başkanı Avn’ın adaylığını desteklemeyi sürdürürken, Hizbullah ve Emel Hareketi gibi Şii akımlar Avn’ın adaylığını desteklemiyor.
Muhalefetin bazı kesimleri ile Lübnan Meclisi’nde 27 sandalyesi bulunan Sünnilerin de neredeyse yarısı yeni cumhurbaşkanı olarak Avn’ı destekliyor.
Meclis’te 13 sandalyesi olan Özgür Yurtseverler Partisi’nin lideri Cibran Basil ise Avn’ın adaylığına karşı.
Şii blok, Hizbullah ve Emel Hareketi ise cumhurbaşkanlığı için Marada Hareketi lideri Franciyye’ye yönelik desteğini sürdürüyor.
Meclis’teki sandalye dağılımı
Lübnan Meclisi’ndeki sandalye dağılımı şu şekilde: Lübnan Güçleri Partisi’nin 18, Özgür Yurtseverler Partisi’nin 13, Şii blok Hizbullah ve Emel Hareketi 31, Sivil Toplum 10, İlerlemeci Sosyalist Parti’nin 8, Hristiyan Lübnan Ketaib Partisi’nin 4, Marada Hareketi’nin 4, Yenilenme Hareketi’nin 4, Ermeni Taşnak Partisi’nin 3 milletvekili bulunuyor.
Lübnan’da Ulusal Pakt’ın görev dağılımı
Anayasa’da özel olarak belirtilmese de Lübnan’da 1943’te kabul edilen ve Ulusal Pakt’a göre, cumhurbaşkanlığı görevine geleneksel olarak bir Maruni Hristiyan seçiliyor.Başbakan Sünni Müslüman, meclis başkanı Şii, meclis başkan yardımcısı ve başbakan yardımcısı Rum Ortodoks, genelkurmay başkanı da Dürzi bir isim seçiliyor.
