Ukrayna, Rusya ile devam eden savaşta ABD’nin önerdiği 30 günlük ateşkesi hemen kabul etmeye hazır olduğunu açıkladı.
The Guardian’da yer alan habere göre Suudi Arabistan’ın Cidde şehrinde yapılan üst düzey ABD ve Ukrayna yetkilileri arasındaki görüşmelerin ardından detayları tam olarak açıklanmayan anlaşmada, bilinen bazı şartlar şunlar:
Kapsamlı, bir aylık ateşkes
Cidde görüşmeleri sonrası yayımlanan ortak açıklamanın ana maddesi, Ukrayna’nın “hemen yürürlüğe girecek, uzatılabilir bir 30 günlük geçici ateşkesi uygulamaya koymaya istekli olduğu” yönündeydi. Bu, daha önce Kiev’in hava ve deniz savaşının durdurulmasını önerdiği ancak kara savaşının devam etmesine olanak tanıyan tekliften daha ileri bir adım.
ABD Başkanı Donald Trump, görüşmelerin ardından Beyaz Saray dışında gazetecilere yaptığı açıklamada, anlaşmanın “tam bir ateşkes” olduğunu söyledi.
ABD’nin Ukrayna’ya askeri yardım ve istihbarat paylaşımına yeniden başlaması
Görüşmelerin büyük bölümü, ABD ile Ukrayna arasındaki ilişkiyi onarmaya odaklanmıştı. Bu ilişki, Trump ile Ukrayna lideri Volodimir Zelenski arasında Oval Ofis’te yaşanan büyük bir gerginlik sonrasında zarar görmüştü. Bu çatışma, Beyaz Saray’ın Ukrayna’ya askeri yardımları ve mermi teslimatlarını askıya almasına, ayrıca Ukrayna ile hayati öneme sahip istihbarat paylaşımını kesmesine yol açmıştı.
Bu açıdan bakıldığında, görüşmeler Kiev için bir başarıydı. Ortak açıklamada Washington’un, “istihbarat paylaşımını hemen yeniden başlatacağı ve Ukrayna’ya güvenlik yardımlarını yeniden başlatacağı” belirtildi.
Ukrayna için güvenlik garantisi yok
Ancak Zelenski’nin en önemli talebi, ABD’nin Rusya’nın herhangi bir ateşkes ya da barış anlaşmasını ihlal etmesi durumunda Ukrayna’yı koruma taahhüdü içeren güvenlik garantileri sağlamasıydı.
Ortak açıklamada “güvenlik garantileri” ifadesi yer almadı ki bu, dünya liderleri tarafından fark edilen bir eksiklikti. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Cidde görüşmelerinde elde edilen ilerlemeyi takdirle karşıladı ancak Kiev’in “güçlü” güvenlik garantilerine ihtiyaç duyduğunu belirtti.
Zelenski, gece geç saatlerde yaptığı bir video konuşmasında, güvenlik garantilerinin daha sonra karara bağlanacağını söyledi.
Trump için kritik mineraller anlaşması henüz yok
Trump, Ukrayna’nın mineral zenginliklerinin satışından elde edilecek gelirlerin %50’sini almak için Zelenski’yi bir anlaşma imzalamaya zorlamak amacıyla Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısını kullandı. ABD Başkanı, Zelenskiy’nin bu anlaşmayı daha önce imzalamadığı için oldukça sinirlenmiş ve bu da Oval Ofis’teki gerginliğe yol açmıştı.
Cidde görüşmelerinin, Zelenski’nin Washington’a bir taviz olarak bu anlaşmayı imzalamasını teşvik etmesi bekleniyordu ancak Ukrayna liderinin daha fazla zaman kazanmayı başardığı görülüyor.
Açıklamada, iki liderin “Ukrayna’nın kritik mineral kaynaklarını geliştirmeye yönelik kapsamlı bir anlaşmayı en kısa sürede tamamlamaya karar verdikleri” ifade edildi.
Rehine takasları
Ortak açıklamaya göre, ateşkesin içinde savaş rehinelerinin değişimi, sivil tutukluların serbest bırakılması ve zorla Rusya’ya götürülen Ukraynalı çocukların geri verilmesi yer alacak.
Top şimdi Rusya’nın sahasında
Görüşmelerin ardından Zelensky, televizyondan yaptığı açıklamada, Ukrayna’nın barışa ulaşmak için kararlı olduğunu ancak “Rusya’yı aynı şekilde harekete geçirmesi için ABD’nin ikna etmesi gerektiğini” belirtti.
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, müzakerelere liderlik eden isim olarak, topun “şimdi Rusya’nın sahasında” olduğunu söyledi.
Vladimir Putin, şimdi geçici bir ateşkese son vermeyi ya da yeni Trump yönetimiyle ilişkileri bozmayı riske atmayı karar vermek zorunda kalacak.
