Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği (CİSST), ağır hasta mahpusların tedavi süreçlerini düzenleyen 5275 Sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un 16. maddesi üzerine bir açıklama yayımlayarak, maddenin mevcut haliyle mahpusların yaşam hakkını tehlikeye attığını vurguladı. CİSST, ilgili yasal düzenlemede acil değişiklik yapılması çağrısında bulundu.
“Diğer hastalıklarda cezanın infazına, resmî sağlık kuruluşlarının mahkûmlara ayrılan bölümlerinde devam olunur. Ancak bu durumda bile hapis cezasının infazı, mahkûmun hayatı için kesin bir tehlike teşkil ediyorsa mahkûmun cezasının infazı iyileşinceye kadar geri bırakılır.
Madde 16”
‘Ceza değil, infazın ertelenmesi’
CİSST, açıklamasında, 16. maddenin af niteliğinde değil, sağlık nedeniyle cezanın infazına ara verilmesini düzenleyen bir madde olduğunu belirtti. Mevzuata göre, ceza infazı mahpusun yaşamını tehdit edecek bir sağlık durumu varsa, kişi iyileşinceye kadar infaz ertelenebiliyor. Ancak bu süreçte yaşanan uygulama sorunları, mahpusların sağlık hizmetine erişimini fiilen engelliyor.
ATK raporları tek belirleyici olmamalı
CİSST açıklamasında, tam teşekküllü devlet hastanelerinin verdiği sağlık kurulu raporlarının mahpusların ceza infazının ertelenmesi için yeterli kabul edilmediğini ve yalnızca Adli Tıp Kurumu’ndan (ATK) alınan raporların geçerli sayıldığını belirterek şunları ekledi:
“Hastane heyetlerinin, ağır hasta ve hayatını tek başına sürdüremeyen birçok mahpus için hapishanede kalamayacağı yönünde görüş bildirmesine rağmen ATK’nın ‘cezaevinde kalabilir’ yönünde verdiği raporlar mahpusların infaz ertelemelerini engelleyebilmektedir.”
‘Tedaviye erişemeden yaşamlarını kaybediyorlar’
Ağır hasta mahpusların, sağlığa elverişsiz ring araçlarıyla hastaneler ve ATK arasında taşındığını, bu sürecin tedaviyi geciktirdiğini ve mahpusların durumunu daha da ağırlaştırdığını vurgulayan CİSST, yaşanan gecikmelerin ölümlere yol açtığını belirtti:
“Hastalığı zaten fazlasıyla ağırlaşmış olan mahpuslar yaşanan bu gecikmeler ve ihlallerden dolayı tahliye edilseler bile tedaviye zamanında erişemedikleri için hayatlarını kaybedebilmektedirler.
CİSST’ten yasa değişikliği için iki somut öneri
CİSST, 16. maddeye ilişkin yasal düzenleme önerisi sundu:
- ATK tarafından hazırlanan raporlara bağlı kalınmadan bağımsız tam teşekküllü hastanelerden alınan raporlar infazın ertelenmesi için yeterli olmalıdır.
- Klinik kararlarla ilgili süreçler Mandela Kuralları’nda da öngörüldüğü gibi yeterli nitelikte, tam bir klinik bağımsızlıkla hareket eden uzmanlar heyetinin katılımıyla değerlendirilmeli ve denetime açık olmalıdır.
CİSST, detaylı bilgi için şu kaynaklara erişim sağlanabileceğini duyurdu:
