ABD Başkanı Donald Trump’ın Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff, bugün Rusya’nın başkenti Moskova’da Devlet Başkanı Vladimir Putin’le bir araya geldi. Bugün Moskova’da patlayan araçta bir üst düzey Rus yetkilinin hayatını kaybettiği saldırının gölgesinde gerçekleşen görüşmenin ardından gözler Rusya ile Ukrayna arasında hayata geçeceği iddia edilen ateşkese çevrildi.
Bugünkü görüşme, iki ismin son iki hafta içinde yaptığı ikinci görüşme oldu. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, basın mensuplarına yaptığı açıklamada, “Rus Devlet Başkanı Vladimir Putin, Başkan Trump’ın temsilcisi Steve Witkoff’u Kremlin’de ağırlıyor” diyerek ziyareti teyit etti.
Kremlin’den yapılan açıklamaya göre, Witkoff’un Putin tarafından başkent Moskova’da kabul edildiği görüşmeye Kremlin Dış Politika Danışmanı Yuriy Uşakov ve Putin’in uluslararası ekonomik işbirliğinden sorumlu özel temsilcisi Kiril Dmitriyev de katıldı. Görüşmenin içeriğine dair henüz ayrıntılı bilgi verilmedi.
Rusya devlet haber ajanslarından TASS’ın aktardığına göre, Witkoff, Putin ile görüşmesine başlarken “Nasılsınız Sayın Başkan?” diye sordu. Putin de tokalaşmak üzere elini uzattığı Witkoff’a İngilizce yanıt vererek, “İyiyim, gayet iyiyim. Teşekkürler. Siz nasılsınız?” dedi. Witkoff ise “Sizi görmek harika” diye konuştu. İki isim, el sıkıştıktan sonra Kremlin’deki müzakere masasına geçti.
Rusya Devlet Başkanı Putin, Trump’ın Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff ile 11 Nisan’da Rusya’nın St. Petersburg kentinde görüşmüştü. Yaklaşık 4,5 saat süren görüşmede, Ukrayna meselesinin çözüm yönleri ele alınmıştı.
Rusya-Ukrayna ateşkesi
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada, Moskova’nın savaşı sona erdirmek için ABD ile ‘bir anlaşmaya varmaya hazır’ olduğunu, ancak bazı unsurların ‘ince ayara’ ihtiyacı olduğunu söyledi.
Reuters haber ajansının haberine göre, ABD ve Avrupa barış önerileri, güvenlik garantileri gibi temel alanlarda farklılık gösteriyor.
Reuters haber ajansı, Steve Witkoff’un 11 Nisan’da Rusya’ya yaptığı ziyaretten altı gün sonra ABD’nin Avrupalı yetkililere ilettiği teklifle ilgili ayrıntıları yayımladı.
Bu teklife AB ve Ukrayna’nın verdiği yanıt da 23 Nisan Çarşamba günü Londra’daki toplantıda ABD’lilere iletildi.
ABD planı, İngiltere-Fransa liderliğindeki “gönüllüler koalisyonunun” Ukrayna’da güvenliği ABD olmadan garanti altına almasını içeriyor.
Avrupalılar ise ABD ve diğerlerinin, Ukrayna’nın saldırıya uğraması halinde yardıma gidecek NATO tarzı bir taahhüt şeklinde “sağlam” garantiler vermesini istiyor.
Avrupa ayrıca, ABD’nin Ukrayna’yı NATO’dan men etme vaadini kabul etmiyor, konuyu sürüncemede bırakmayı tercih ediyor.
Ukrayna da Avrupa birliklerinin sahada olmasını kısıtlamaya yönelik herhangi bir girişimi kabul etmiyor.
ABD’nin teklifi, Rusya’nın Kırım’ı ilhakının kabul edilmesini ve Luhansk’ın tamamı da dahil olmak üzere diğer işgal altındaki bölgelerdeki Rus kontrolünü fiilen tanımasını sağlıyor.
Bir diğer teklif ise Zaporijya nükleer santralinin Ukrayna’ya iade edilmesi, ancak ABD kontrolünde tutulması ve hem Rusya’ya hem de Ukrayna’ya elektrik verilmesine yönelik. Karşı planda Rusya’ya elektrik sağlamaktan hiç bahsedilmiyor.
ABD’nin 17 Nisan tarihli teklifi, Rusya’ya uygulanan 11 yıllık yaptırımların durdurulmasını taahhüt ederken, karşı plan sürdürülebilir bir barıştan sonra kademeli bir gevşeme öneriyor.
Witkoff planında Rusya’da tutulan Ukraynalı çocuklardan açıkça bahsedilmiyor, ancak bu Avrupa-Ukrayna tepkisinin merkezinde yer alıyor.
‘Paskalya ateşkesi’ muamması
Ukrayna ordusu 21 Nisan’da, Moskova’nın ilan ettiği 30 saatlik “Paskalya ateşkesinin” bitişinin ardından, Rusya’nın birden fazla bölgede insansız hava araçlarıyla (İHA) saldırı düzenlediğini açıklamıştı.
Kiev, Herson, Zaporijya ve Mikolayiv gibi pek çok kentte hava saldırısı uyarı sirenleri çaldı.
Ateşkes boyunca da iki taraf birbirini ihlallerle suçlamıştı.
Ukrayna lideri Volodimir Zelenski Pazar günkü açıklamasında, Rusya’nın 19 Nisan’da ilan ettiği Paskalya Bayramı ateşkesine rağmen saldırıların sürdüğünü söylemişti.
Putin’in ateşkes kararı, ABD Başkanı Donald Trump’ın barış görüşmelerinde bir ilerleme görülmezse ABD’nin Rusya ile Ukrayna arasında arabuluculuktan vazgeçeceğini söylemesinden bir gün sonra geldi.
