Bilim insanları, genç yetişkinlerde endişe verici şekilde artan bağırsak kanseri vakalarını incelerken, bakteriyel bir toksin olan kolibaktinin potansiyel bir suçlu olabileceğini belirledi. Araştırmalar, çocukluk dönemindeki maruziyetin ilerleyen yaşlarda kanser gelişme riskini artırabileceğini gösteriyor.
Kolibaktin daha önce bu kanser türüyle ilişkilendirilmişti, ancak 50 yaş altındaki bireylerde bu bağlantı özel olarak incelenmemişti. Bu yeni bulgular, bağırsak (kolorektal) kanserinin önümüzdeki yıllarda genç yetişkinlerde kanserle ilişkili ölümlerin başlıca nedeni haline gelmesini açıklamaya yardımcı olabilir.
Uluslararası bir araştırma ekibi, 11 ülkeden 981 bireyin kanser doku örneklerini analiz etti ve DNA genomundaki kanserle ilişkili mutasyonları inceledi. Erken başlangıçlı vakaların yarısından fazlasında, bu mutasyonlar kolibaktinin yol açtığı hasarla örtüştü.
Ludmil Alexandrov: ‘Mutasyon izleri erken yaşta kolibaktin maruziyetini işaret ediyor’
California San Diego Üniversitesi’nden hesaplamalı biyolog Ludmil Alexandrov, “Bu mutasyon desenleri genomda bir tür tarihsel kayıt niteliğinde ve erken yaşta kolibaktin maruziyetinin erken başlangıçlı hastalıkların itici gücü olduğunu gösteriyor” dedi.
Peki bu maruziyet nasıl gerçekleşiyor? Araştırmacılar bu konuda henüz kesin bir sonuca ulaşmadı. Ancak kolibaktinin bağırsakta bulunan bazı Escherichia coli türleri tarafından üretildiği biliniyor. Veriler, zarar verici maruziyetin büyük olasılıkla yaşamın ilk 10 yılında gerçekleştiğini gösteriyor.
Çocukluk dönemindeki enfeksiyonların kolibaktin üretebileceği ve bunun da bağırsaktaki DNA’ya zarar verebileceği düşünülüyor. Bu zararlı mutasyonlar, kolibaktin ortadan kalktıktan çok sonra bile kansere yakalanma olasılığını artırabiliyor.
Kolibaktin mutasyonları genç kanser vakalarında 3.3 kat daha yaygın
Spesifik olarak, kolibaktinle ilişkili DNA mutasyonlarının 40 yaş altı tanı konan yetişkinlerde, 70 yaş ve üzeri bireylere kıyasla 3.3 kat daha yaygın olduğu bulundu. Yaşlı bireylerdeki kanserlerde ise DNA desenleri daha çok normal yaşlanmayla ilişkilendirildi.
Alexandrov, “Bir kişi 10 yaşına geldiğinde bu sürücü mutasyonlardan birine sahipse, kolorektal kanseri 60 yaşında değil, 40 yaşında geliştirme ihtimali oluşur” diye ekledi.
Daha önceki araştırmalar, genç yaşta kolorektal kanser artışına katkıda bulunabilecek bazı faktörleri de ortaya koymuştu. Ultra işlenmiş gıdalar, aşırı şekerli veya alkollü içecek tüketimi gibi yaşam tarzı etkenleri öne çıkmıştı.
Bu yeni çalışmada ise, yaşamın çok erken dönemlerindeki yaşam tarzı veya çevresel faktörlerin de hastalığın temelinde yer alabileceği öne sürülüyor. Ancak kesin sonuçlara ulaşmak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç var. Ne var ki, son dönemde ABD’deki bilimsel araştırma bütçelerindeki kesintiler nedeniyle bu araştırmaların devamı garanti değil.
Araştırmacılar ayrıca kolibaktine ve ilişkili DNA hasarına karşı nasıl korunabileceğini ve bu kanser riskini etkileyen farklı faktörlerin ülkeler arasında nasıl değişebileceğini de araştırmak istiyor.
Marcos Díaz-Gay: ‘Farklı ülkelerde farklı nedenler olabilir’
İspanya Ulusal Kanser Araştırma Merkezi’nden hesaplamalı biyolog Marcos Díaz-Gay, “Farklı ülkelerde bilinmeyen farklı nedenler olabilir. Bu da hedefe yönelik, bölgeye özgü önleme stratejilerinin geliştirilmesini mümkün kılabilir” dedi.
Araştırmanın sonuçları Nature dergisinde yayımlandı.
