Leman dergisine yönelik soruşturmaya ve çalışanların gözaltına alınış şekillerine tepki gösteren Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD) İstanbul Şubesi “Karikatür değil, muhalefet cezalandırılıyor” dedi.
ÇHD açıklamasında, sürecin yalnızca bir karikatürle ilgili cezalandırma değil, iktidarın toplumsal muhalefeti susturma çabası olduğu vurgulandı.
LeMan dergisinin 26 Haziran tarihli sayısında yayımlanan karikatürü gerekçe gösteren İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nın, 30 Haziran’da “dini değerleri alenen aşağılama” suçlamasıyla soruşturma başlattığı hatırlatılan açıklamada, “Hiçbir suç unsuru taşımayan ve savaş karşıtı niteliği açık olan bir karikatür üzerinden derginin sistematik şekilde hedef haline getirilmesi kabul edilemez” ifadeleri yer aldı.
Karikatürün çizeriyle birlikte derginin genel yayın yönetmeni, yazı işleri müdürü, muhasebe müdürü ve grafikerinin gözaltına alındığı anların açık işkence görüntüleriyle belgelendiğini aktaran ÇHD, “Ters kelepçeyle, başları zorla eğdirilerek ve merdivenlerde sürüklenerek gözaltına alınan Leman çalışanlarına uygulanan işkence apaçık ortadadır. Bu görüntüler İçişleri Bakanı tarafından basına servis edilmiştir. Bu hukuksuzluğun takipçisi olacağız” diye kaydetti.
ÇHD açıklamasında “Yargı mekanizmasının işlevini yitirdiği, en temel hukuki ilkelerin askıya alındığı, İçişleri Bakanı’nın işkenceyi aklayan ve failleri cesaretlendiren açıklamalar paylaştığı, Adalet Bakanı’nın dergiyi hedef gösterdiği, siyasi talimatla soruşturma yürütülmesinin kural haline geldiği mevcut durumda hukuk tartışmak anlamını yitirmiş olsa da ilgili karikatürün hiçbir biçimde suç teşkil etmeyen sanatsal bir üretim niteliği taşıdığı, büsbütün basın ve ifade özgürlüğü kapsamında olduğu sabittir. Karikatürün cihatçı çevrelerce hedef alınmasının akabinde başlatılan bu soruşturma salt bir cezalandırma girişimi değil; AKP-MHP iktidarının tüm toplumsal muhalefeti susturmayı ve hizaya çekmeyi hedefleyen saldırı silsilesinin bir parçası olarak okunmalıdır.” ifadelerine yer verildi.
Leman Dergisi’ne yönelik soruşturma, gözaltı ve linç kampanyasına ilişkin açıklamamızı kamuoyu ile paylaşıyoruz:
“İşkencenin aklanmasına geçit vermeyeceğiz. Faşist saldırıların karşısında, Leman dergisinin yanındayız!” pic.twitter.com/7L8Sua5SQF
— ÇHD İstanbul Şube (@CHDistanbul_) July 1, 2025
İHD: Kötü muamele ‘meşru’ kabul edilmiştir
LeMan dergisi çalışanlarına yönelik görüntülere tepki gösteren İHD de bir açıklama yaptı. İHD açıklamasında şu ifadelere yer verildi:
“LeMan dergisinde yayımlanan bir karikatürü çizdiği iddia edilen kişinin gözaltına alınma görüntülerinin İçişleri Bakanı tarafından yaygınlaştırılmasını ve bu gözaltı sırasındaki muamelenin meşru gösterilmesini kınıyoruz. Gözaltına alınan kişiye — hem de hiçbir direnç göstermemişken — kötü muamele uygulanmış; ters kelepçe takılarak ve yerlerde sürüklenerek gözaltına alınmıştır. Bu görüntüler İçişleri Bakanlığı tarafından da meşru kabul edilerek kamuoyuna servis edilmiştir.
Türkiye Cumhuriyeti’nin iç hukuku, taraf olduğu uluslararası sözleşmeler ve BM Mandela Kuralları bu tür görüntülerin yayınlanmasını yasaklamaktadır. Bu nedenle tüm kamuoyunu, özellikle ifade özgürlüğü konusunda, birbirlerinin değerlerine saygı göstermeye ve hassasiyetle yaklaşmaya davet ediyoruz. İçişleri Bakanı’nı ise işkenceyi ve kötü muameleyi meşrulaştırabilecek bu tür görüntüleri yayınlama konusunda bir kez daha düşünmeye ve yasalara uymaya çağırıyoruz.”
İTO’dan gözaltına alınma işlemine tepki
İstanbul Tabip Odası (İTO) da yaptığı açıklamada gözaltı görüntülerine tepki gösterdi. İTO açıklaması şöyle:
“Leman dergisinde yayımlanan ve toplumun bir kesiminde tepkilere neden olan bir karikatür nedeniyle karikatürist ve dergi çalışanlarının gözaltına alınma biçimi, bu görüntülerin İçişleri Bakanı tarafından kamuoyu ile paylaşılması ve gözaltı işlemi sırasında uygulanan muamelenin meşru gösterilmesi kabul edilemez.
Gözaltına alınırken direnç göstermeyen kişiler ters kelepçe takılarak, yerlerde sürüklenerek, çıplak ayakla yürütülerek gözaltına alınmıştır. Türkiye Cumhuriyeti yasaları ve taraf olduğu uluslararası sözleşmeler bu şekilde uygulamaları yasaklamaktadır. Kamuoyunu ifade özgürlüğü konusunda birbirlerinin değerlerine saygı göstermeye ve yetkilileri özenli davranmaya davet ediyoruz.”
