Eski AİHM yargıcı ve uluslararası hukukçu Rıza Türmen, T24’te yayımlanan yazısında, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) Selahattin Demirtaş hakkında 8 Temmuz 2025’te açıkladığı kararı değerlendirdi. Türmen, bu kararın Demirtaş’la ilgili AİHM’in dördüncü kararı olduğunu hatırlatarak, Türkiye’nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne taraf olmasının getirdiği yükümlülükleri yerine getirmediğini vurguladı.
‘Demirtaş’ın tutukluluğu hukuka aykırı’
Türmen, 22 Aralık 2020 tarihli AİHM Büyük Daire kararında Demirtaş’ın ifade özgürlüğü, kişi güvenliği ve özgürlüğü ile seçme-seçilme hakkının ihlal edildiğini ve derhal serbest bırakılması gerektiğinin belirtildiğini hatırlattı. Buna rağmen Türkiye’nin kararları uygulamamakta ısrar ettiğini belirtti.
‘Yeni tutuklama aynı olgulara dayanıyor’
Demirtaş’ın 2019’daki yeniden tutuklanmasının da Kobane olaylarına dayandığını ifade eden Türmen, bu tutuklamanın 2016’dakinden farklı olmadığını, yalnızca hukuki sınıflandırmanın “tahrik”ten “azmettirmeye” çevrildiğini aktardı. AİHM’in de bu değerlendirmeyle aynı kanaatte olduğunu ve bunun hukuk sistemini dolanmak anlamına geldiğini vurguladı.
‘Kanıtlar makul kuşku yaratmıyor’
AİHM’in, savcılık tarafından sunulan tüm kanıtları üç ayrı kategoride değerlendirdiğini aktaran Türmen, bu delillerin hiçbirinin Kobane olaylarıyla Demirtaş arasında doğrudan bir ilişki kurmadığını ve makul bir kuşku yaratmadığını ifade etti. Gizli tanık ifadelerinin başka delillerle desteklenmediği sürece geçerli sayılamayacağını belirtti.
‘Tutuklama siyasal amaç taşıyor’
AİHM’in 18. madde kapsamında verdiği ihlal kararını yorumlayan Türmen, Demirtaş’ın tutuklanmasının siyasal amaçlarla yapıldığına ilişkin değerlendirmeyi destekleyen birçok unsur bulunduğunu söyledi. Türmen, Cumhurbaşkanı’nın 2020’de yaptığı iki konuşmanın hemen ardından iddianamenin sunulmasına da dikkat çekti.
‘Demirtaş kararı hukuk devleti sınavı’
Rıza Türmen, Anayasa Mahkemesi’nin de Demirtaş’ın başvurusunu gecikmeli şekilde ele aldığını belirterek, Türkiye’nin AİHM kararlarını uygulamamasının hukuk devleti ilkesiyle bağdaşmadığını vurguladı. Türmen, Demirtaş’ın serbest bırakılmasının yalnızca bir insan hakları sorunu değil, aynı zamanda demokrasi ve hukuk devleti açısından bir turnusol kağıdı olduğunu ifade etti.
