DEM Parti İstanbul Milletvekili Cengiz Çiçek, zincir marketlerde çalışan işçilerin karşılaştığı ağır hak ihlallerini Meclis’e taşıdı. Çiçek, düşük ücret, uzun ve esnek çalışma saatleri, mobbing, baskı, iş tanımı dışı görevler ve sendikal hakların engellenmesi gibi sorunların zincir marketlerde yaygın şekilde yaşandığını vurgulayarak, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’a yazılı soru önergesi sundu.
Önergede, Türkiye genelindeki zincir marketlerde binlerce işçinin “az personelle yüksek verim” politikaları nedeniyle yasal sınırların çok üzerinde çalıştırıldığına dikkat çekildi. Çiçek, işçilerin mola ve dinlenme haklarının fiilen kullandırılmadığını, vardiya düzenlemelerinde çalışanların taleplerinin göz ardı edildiğini ve çok sayıda görevin tek kişiye yüklendiğini belirtti.
Bayram ve kampanya dönemlerinde izinlerin iptal edilmesi, kamera ile sürekli izleme, sözlü tehdit ve psikolojik baskı gibi uygulamaların da yaygın olduğuna işaret edilen önergede, sendikal hakların kullanımı ise doğrudan ya da dolaylı yollarla engelleniyor.
Çiçek, zincir marketlerdeki çalışma koşullarının insan onuruna yakışır standartların çok gerisinde olduğunu, uluslararası çalışma normlarının açıkça ihlal edildiğini ifade etti. Ayrıca kamusal denetim mekanizmalarının mevcut sömürü düzenini engellemede yetersiz kaldığını savundu.
Cengiz Çiçek’in Bakan Işıkhan’a yönelttiği sorular şöyle:
- Bakanlığınız, zincir marketlerdeki çalışma koşullarını hangi sıklıkta ve hangi denetim yöntemleriyle incelemektedir?
- Son beş yılda zincir marketlerde gerçekleştirilen işçi sağlığı ve iş güvenliği denetimlerinin sayısı kaçtır? Bu denetimler hangi il, ilçe ve şubelerde, hangi zincir marketlerde yapılmıştır? Denetim sonuçları nelerdir?
- Az personelle uzun süreli ve çoklu görev yüklenen çalışanlara yönelik herhangi bir düzenleme veya sınırlama planlanmakta mıdır? İş tanımı dışında çalıştırılma ve görev belirsizliği konusunda Bakanlığınızın denetim veya düzenleme çalışması var mıdır?
- Zincir marketlerde haftalık çalışma süresi sınırlarının aşılması ve mola haklarının kullandırılmamasına ilişkin Bakanlığınıza ulaşan şikâyet sayısı kaçtır? Bu şikâyetler üzerine hangi işlemler yapılmıştır?
- Zincir marketlerde çalışanlara yönelik mobbing, baskı ve tehdit ve özellikle kadın işçilere yönelik ayrımcılık iddialarıyla ilgili Bakanlığınız tarafından yürütülen inceleme veya soruşturma bulunmakta mıdır?
- Son beş yılda zincir marketlerde Kod-29, Kod-42 ve Kod-50 gerekçeleriyle işten çıkarılan işçi sayısı kaçtır?
- Zincir marketlerde sendikal hakların kullanımını engelleyen uygulamalara ilişkin Bakanlığınıza yapılan başvuru sayısı nedir? Bu başvurular sonucunda işverenlere yönelik hangi yaptırımlar uygulanmıştır?
- Zincir marketlerde emek sömürüsünü önlemek, güvenceli çalışma koşullarını sağlamak ve işçilerin temel haklarını korumak için Bakanlığınızın kısa, orta ve uzun vadeli politika hedefleri nelerdir?
Market çalışanlarının ağır çalışma koşulları: Uzun mesailere dayanamayıp bayılıyorlar
