Yatılı İlköğretim Bölge Okulları (YİBO), 2023 yılında kapsamlı bir projeye konu oldu. Hafıza Merkezi Gençlik Projesi kapsamında hazırlanan “Şiddet ve Asimilasyon Aracı Olarak YİBO” adlı e‑kitabın yazarları Şükran Demir ve Özgür Ünal, ürettikleri çalışmayı belgeselleştirdi.
“YÎBO” belgeseli Ortadoğu Sinema Akademisi ile Kayapına Belediyesi ortaklığında düzenlenen 9’uncu FilmAmed Belgesel Film Festivali’nde finalist belgeseller arasında yerini aldı. Belgesel, 26 ile 30 Eylül tarihleri arasında festivalde izleyici ile buluşacak.
Belgesel, 1962 ile 2010 yılları arasında Bitlis, Van, Hakkari, Batman, Şanlıurfa, Diyarbakır, Muş ve Tunceli illerinde yaşamış 25 YİBO mezunu ile yapılan görüşmelerden oluşuyor.
Proje, YİBO’ların şiddet ve asimilasyon aracı olarak kullanıldığı ve çocukların kültürleri, dilleri ve etnik kimlikleri nedeniyle dışlandığını ve askeri disiplin altında “terbiye” edilmeye çalışıldığını anlatıyor.
Belgesel, aynı zamanda yaşanan ağır insan hakları ihlallerini de ortaya koyuyor ve öğrencilerin tanıklıkları, arşiv kayıtları ve terk edilmiş YİBO binaları aracılığıyla toplumsal belleği canlandırmayı hedefliyor.
