Brezilya’nın eski devlet başkanı Jair Bolsonaro askeri darbe planlamaktan suçlu bulunarak, 27 yıl 3 ay hapis cezasına çarptırıldı.
Brezilya Yüksek Mahkemesi’ndeki beş yargıçtan dördü Bolsonaro’nun suçlu olduğuna hükmederken, biri beraati yönünde oy kullandı.
70 yaşındaki eski devlet başkanı 2022’deki seçimleri solcu rakibi Luiz Inácio Lula da Silva’ya karşı kaybetmesinin ardından kendisini iktidarda tutacak bir komplo planlamakla suçlanıyordu.
Yüksek Mahkeme yargıçları, darbe planının ordudan yeterli desteği göremediğini, ancak Bolsonaro taraftarlarının 8 Ocak 2023’te hükümet binalarına baskınlar yapmasına neden olduğunu belirtti.
Şimdi ne olacak?
27 yıl 3 ay hapis cezası alan Bolsonaro, halihazırda ev hapsindeydi. Tüm yasal yollar tükenene kadar bu durumun değişmemesi bekleniyor.
Avukatlarının cezaevine girmemesi için başvuruda bulunması ve cezanın süresine itiraz etmesi bekleniyor.
5 hakimden en az ikisi Bolsonaro hakkındaki karara karşı çıkmadığı için hükme itiraz imkanı bulunmuyor.
Bolsonaro şu anda nerede?
Başkent Brazilya’daki konutundan duruşmaları takip eden Bolsonaro, davaya oğlu Eduardo’yla birlikte müdahale etmeye çalıştığı iddiasıyla ağustos başından beri ev hapsinde.
Polis, Jair Bolsonaro’nun telefonunda Arjantin’e iltica ederek yargıdan kaçma planına dair bir belge bulduğunu öne sürüyor.
Eduardo Bolsonaro da Donald Trump yönetimini bu davaya karşı harekete geçirmeye çalışmakla suçlanıyor. Baba ve oğlun birbirleriyle iletişim kurması bu yüzden yasaklanmıştı.
Bolsonaro hangi suçlardan hüküm giydi?
Radikal sağcı politikacı, şiddet yoluyla demokratik hukuk düzenini ortadan kaldırmaya teşebbüs, darbe girişimi, silahlı suç örgütüne üyelik, kamu malına şiddetli tahribat ve korunan ulusal miras alanlarına zarar verme suçlarından mahkum edildi.
Tüm bunlar, Bolsonaro’nun Ekim 2022’deki seçimleri kaybetmesine rağmen iktidarda kalmaya çalışmasıyla ilişkili.
Hakimler, Bolsonaro’nun solcu Lula ve Başkan Yardımcısı Geraldo Alckmin’e yönelik suikast planlarından haberdar olduğu kanısına vardı.
Bu komplonun ordunun desteğini alamadığı için başarısız olduğu ve bu sayede Lula’nın 1 Ocak 2023’te yemin ederek görevine başlayabildiği ortaya kondu.
Ancak yalnızca bir hafta sonra 8 Ocak’ta binlerce Bolsonaro destekçisi başkent Brazilya’da kamu binalarına saldırmış ve 1500’e yakın kişi gözaltına alınmıştı.
Yargıçlar, isyancıların Bolsonaro tarafından kışkırtıldığını ve ülkenin karışıklığa sürüklenerek ordunun müdahalesiyle onun görevine dönmesini umut ettiklerini belirtti.
Bolsonaro kendini nasıl savundu?
Tüm iddiaları reddeden Bolsonaro, 8 Ocak 2023’te ABD’de olduğunu vurgulayarak kendisine karşı bir “cadı avı” yürütüldüğünü savunuyor.
Son karar öncesinde 2030’a kadar siyasi yasak alan lider, 2026’daki devlet başkanlığı seçimlerinde yarışmasının engellenmeye çalıştığını söylüyor.
Yüksek Mahkeme ve yargıç Alexandre de Moraes de bu eleştirilerden payını alıyor.
De Moraes’e “diktatör” lakabını takan Bolsonaro, davayı gören iki yargıcın Lula’yla yakın ilişkileri olduğunu işaret ediyor. Bunlardan Cristiano Zanin, 2013-2023’te Lula’nın avukatıydı. Flávio Dino da Lula iktidarında Adalet Bakanlığı yaptı.
