Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Birleşmiş Milletler (BM) İklim Zirvesi’nde konuşma yaptıktan sonra Türkevi’ne girerken CNN TÜRK ABD Temsilcisi Yunus Paksoy’un “Yarın yapılacak Donald Trump görüşmesinden umutlu musunuz?” sorusuna yanıt verdi. Erdoğan, “Görüşelim. Görüştükten sonra, ne görüştüysek ve hangi neticeyi aldıysak, ya yolda ya Türkiye’ye döndükten sonra sizlerle paylaşırız.” dedi.
CNN Türk ABD Temsilcisi Yunus Paksoy ise Cumhurbaşkanlığı tarafından açıklanan programı aktardı:
“Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye saatiyle 18.00’de Beyaz Saray’a gelecek. 18.15’te Oval Ofiste bir görüşme planlanıyor. Ardından 18.45’te çalışma yemeği yapılacak ve tüm konular detaylı şekilde ele alınacak. Görüşme sonrası Cumhurbaşkanımız Beyaz Saray’dan ayrılacak. Bu akşam New York’tan Washington’a geçilecek ve konaklama Blair House’da olacak. Burası Beyaz Saray’ın hemen karşısında devlet başkanlarının konakladığı resmi bir konukevi.”
Bloomberg: Erdoğan, Trump görüşmesinde konuşulacak 6 konu
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Trump görüşmesi öncesi masaya yüzlerce Boeing yolcu uçağı ve Lockheed Martin savaş uçağı alımını koymaya hazırlanıyor. Ankara, sadece satın alımlar değil; CAATSA yaptırımlarının kaldırılması ve KAAN projesine yönelik motor tedarikinin de gündeme alınmasını bekliyor.
Oksijen’in haberine göre Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, yüzlerce Boeing yolcu uçağı ve Lockheed Martin savaş uçağı için ABD’de. Erdoğan, Amerikan uçakları için yapılacak ödemeleri, 10 milyar doları aşması beklenen yerli üretim anlaşmalarıyla dengelemek istiyor.
Konuya yakın kaynaklara göre anlaşmalar, perşembe günü Beyaz Saray’da Başkan Donald Trump ile yapılacak görüşmeye bağlı. Erdoğan’ın ziyareti, Rusya’dan alınan S-400 hava savunma sistemi nedeniyle gerilen ilişkileri yeniden rayına oturtmak açısından kritik önem taşıyor.
Bloomberg’in haberine göre Türkiye’nin S-400 alımı, Washington’un CAATSA yaptırımlarını devreye sokmasına ve Ankara’nın F-35 programından çıkarılmasına yol açmıştı. Erdoğan ise S-400’lerden vazgeçmeyi reddediyor ve Trump’ın CAATSA’yı esneterek Türkiye’ye Lockheed üretimi 40 adet F-35A satmaya onay verebileceğini umut ediyor.
Böyle bir adım, yaklaşık 12 milyar dolarlık F-35 parça üretiminde görev alması askıya alınan 10 Türk şirketinin yeniden programa dönmesini sağlayabilir. Türk şirketlerinin olası bir geri dönüşte gövde üretiminden yazılım geliştirmeye, AB’nin bazı kimyasal düzenlemelerini aşmaya kadar kritik rollerde yer alabileceği belirtiliyor.
F-16’lar yerine F-35’ler ön plana çıktı
Öte yandan Erdoğan, Lockheed Martin’in son nesil F-16 Viper modelinden 40 adet ile yüzlerce bomba, füze ve yedek motor almayı da hedefliyor. ABD, geçen yıl İsveç’in NATO üyeliğini onaylayan Türkiye’nin bu talebine yeşil ışık yakmıştı. Ankara, başlangıçta 79 modernizasyon kiti almayı planlarken, bu fikrinden vazgeçip doğrudan F-35A’lara yönelmişti.
F-4’ler emekliye ayrılacak
Türkiye halihazırda yaklaşık 240 F-16 ile ABD’den sonra dünyanın en büyük ikinci F-16 filosuna sahip. Yeni alımlar, yaşlanan F-4 uçaklarının emekliye ayrılmasını sağlayacak.
KAAN için motor onayı
Ayrıca Ankara, ABD yapımı savaş uçaklarında kullanılan GE Aerospace üretimi F110 ve F404 motorlarının Türkiye’de üretilmesi için Washington’dan onay bekliyor. Bu motorlar, Türkiye’nin geliştirdiği KAAN savaş uçağı ve Hürjet eğitim uçağında da kullanılıyor.
ABD’nin bu talebe henüz yanıt vermediği, ancak onay verilmesi halinde Amerikan motor üretiminin hızlanabileceği belirtiliyor.
Trump sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda şu ifadelere yer vermişti:
“Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı 25 Eylül’de Beyaz Saray’da ağırlamaktan memnuniyet duyuyorum. Başkanla, Boeing uçaklarının büyük ölçekli alımı, büyük bir F-16 anlaşması ve olumlu sonuçlanmasını beklediğimiz F-35 görüşmelerinin devamı da dahil olmak üzere birçok Ticaret ve Askeri Anlaşma üzerinde çalışıyoruz”
İkinci döneminde Trump’tan Erdoğan’a ilk davet
Trump, ikinci başkanlık döneminde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı ilk kez Beyaz Saray’da ağırlayacak. İlk başkanlık döneminde Trump, Erdoğan’ı 2017 ve 2019’da iki kez Beyaz Saray’da ağırlamıştı.
Ancak Trump’ın 2017-2021 arası başkanlık yılları Türk-Amerikan ilişkileri açısından çalkantılı bir dönemdi.
Trump, Türkiye’ye ağır ekonomik yaptırımlar uygulamıştı. Diplomatik nezaket dışı şeklinde yorumlanan açıklamalarıyla da Ankara’nın tepkisini çekmişti.
Bu süreçte öne çıkan krizler arasında Rahip Brunson olayı, Türkiye’nin Rusya’dan S-400 hava savunma sistemi alması ve ABD’nin Suriye Demokratik Güçleri’ne (SDG) askeri destek sağlaması ilk sıralarda yer aldı.
20 Ocak 2025’te Beyaz Saray’daki ikinci dönemine başlayan Trump’ın ilk 100 günündeki Türkiye-ABD ilişkilerini BBC Türkçe’ye değerlendiren uzmanlar, iki ülke arasındaki ilişkilerin pragmatik bir düzlemde ilerlediğini söylemişti.
