ABD Başkanı Donald Trump, İsrail Başbakanı Netanyahu ile Beyaz Saray’da bir araya geldi. İsrail Başbakanı, 18.15 sıralarında Beyaz Saray’a geldi.
Bu, Netanyahu’nun bu yıl Washington’a yaptığı dördüncü ziyaret oldu. Son olarak Temmuz ayında, İsrail ve ABD’nin İran’ın nükleer tesislerine saldırı düzenlemesinden birkaç gün sonra Washington’a gitmişti.
Görüşmeden önce açıklama yapan Beyaz Saray, Gazze konusunda yürütülen müzakerelerde “anlaşmaya çok yakın” olduklarını duyurdu.
Zirve sonrası açıklamalar
Trump ve Netanyahu, Beyaz Saray’daki Gazze ve bölgesel konular üzerine yaptıkları görüşme sonrası açıklamalarda bulundu.
Trump: “Bugün tarihi bir gün barış için. Güzel ve büyük bir gün, medeniyetin en büyük günlerinden biri. Yüzlerce, binlerce yıldır sürüyordu, artık en azından çok yakınız diye düşüyorum. Birçok ülke ile birlikte çalıştık, bu olayın çözülmesinin tek yolu. Bu Gazze’den de öte bir konu, Ortadoğu’da barıştan bahsediyorum, bugün tarihi bir gün. İran, ticaret, İbrahim Anlaşmalarının genişletilmesi ve Gazze’deki savaşın nasıl sona erdirileceği ile ilgili konuları konuştuk. Bu büyük resmin bir parçası ve sonsuz barıştan bahsediyorum. Herkesin beklediğinden daha fazlası. İsrail’in komşularından aldığım destek inanılmaz.
Arap ve Müslüman ülkeler de bu sürece taahhütlerini bildirdiler. Gazze’nin silahlardan arındırılmasını ve Hamas’ın askeri kapasitesinin ortadan kaldırılması ve adını andığım diğer ülkelerden de Hamas’la muhatap olacak. Hamas’a ait silahlar, tüneller, silah üretim tesisleri imha edilecek. Yerel polis kuvvetleri bu ülkelerde eğitilecek. Gazze’de geçiş yönetimi göreve gelecek. Daha fazla ateş edilmeyecek bu hedefler gerçekleşirse eğer. İsrail’in de bu koşulları yerine getirilmesi için fırsat tanınacak.”
‘Barış Kurulu kuracağız’
“Dünya Bankası ve diğer kurumlarla çalışarak Barış Kurulu kuracağız. Hamas ve diğer örgütler bu kurulda yer almayacak. İsrail halkı, 32 cenazeyi (rehineleri) geri istiyor. İsrail halkı barış arıyor. Bizim barışa katkımız bu olsun istediler (İsrail için), İsrail geri çekildi ve o toprakları Filistinlilere bıraktı. Bana doğru gelmedi, deniz kıyısını Filistinlilere bıraktılar ve barış istediler. Onun yerine Hamas, 4.000 mil’den fazla tünel inşa etti. Hastaneler, okullar ve camilerin içine tüneller inşa etti.”
‘Abraham Anlaşması’na İran da katılmalı’
“İsrail’in yakın bir dostu olarak Abraham Anlaşmasına öncelik ettim. Abraham Anlaşması, bir grup dahiyle hazırlandı. 4 ülke süreçte yer aldı. Bence bu barışa yol açacak. Belki bu anlaşmaya İran da dahil olabilir. Yıllar önce demiştim, İran’da bu sözleşmenin bir üyesi olabilir. İsrail’in başkentini tanımaları ekonomik olarak onlar için iyi olabilir çünkü Kudüs’te Amerika’nın Büyükelçiliği olabileceğini düşünmüyorlardı.
Birçok ülke istedi ama İsrail bölgede var olmaya devam edecek. Lübnan ve diğer Arap ülkeleri gibi İsrail de bu ülkelerin içinde yer alacak. Abraham Anlaşması sürece yeni bir yol açacak.”
‘Herkes bu şiddet ve yıkımı sona erdirmek istiyor’
“Hamas, 2 binden fazla savaşçı öldürdü. Arap ve Müslüman ortaklarımız Gazze halkının faydasına taahhütlerini yerine getirmeye hazırlar. Herkes bu şiddet ve yıkımı sona erdirmek istiyor. Hamas’ın bu taahhüdü kabul etmesini bekliyorlar. Böylece sonsuza kadar sürece barış sürecini başlatabiliriz.”
İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’nun açıklamasından öne çıkan satır başları şöyle;
“İki ülke omuz omuza durduğunda biz imkansızı başarabiliriz. Biz İran’ın Balistik ve Nükleer faaliyetlerine son verdik. Biz bir sonraki adımı atarak savaşı kazanmak ve barışı sağlamak istiyoruz. Hamas’tan sonraki planımız tüm rehinelerimiz hem hayatta olanlar hem de hayatını kaybetmiş olanlar evlerine dönecek.”
‘Hamas 72 saat içinde tüm rehinelerimizi iade edecek’
“Hamas silahlarını bırakacak ve Gazze askeri faaliyetlerden arındırılacak. Gazze’de barışçıl bir yönetim yer alacak. Hamas bu planı kabul ederse geri çekilecek ve 72 saat içinde tüm rehinelerimizi iade edecek. Bir sonraki aşamada Hamas’ın silahlandırılması için uluslararası kurum görev alacak. Bu kurumun insanlara güven verme gibi bir görevi olacak. Barış Kurulu başarılı olursa sonsuza kadar barışı sağlamış olacağız. Hamas bu planı redderse veya kabul ettiğini söyleyip uygulamazsa bu işi kendi ellerimle bitireceğim. Biz bu savaşı Hamas’la boşuna başlatmadık. En iyi askerlerimizi boşuna feda etmedik. Bu katliamları tekrar ve tekrar gördük.”
‘Abraham Anlaşmasını tekrar canlandırabiliriz’
“Abraham Anlaşmasını (5 sene önceki anlaşmayı) tekrar canlandırabiliriz ve daha fazla Arap ve Müslüman ülkeyi sürece dahil edebiliriz. Burada bir fırsat var. Çünkü buradaki imkanlarını gerçekleştirmemiz gerekiyor. 7 Ekim’deki durumun tekrar yaşanmaması için elimizden geleni yapacağız.”
Trump: Barış olacağından eminim
ABD Başkanı Donald Trump, görüşme öncesi verdiği demeçte, “Orta Doğu’da barış için gerçekten iyi bir şans var. Herkes buna hazır görünüyor. Gazze’de barış olacağından çok eminim” dedi.
Fox News’un Fox and Friends programında konuşan Beyaz Saray Sözcüse Karoline Leavitt, Başkan Donald Trump’ın Beyaz Saray’da Netanyahu ile 21 maddelik bir barış planını görüşeceğini söyledi.
Leavitt, Trump’ın bugün Hamas’la arabuluculuk yapan Katar liderleriyle görüşeceğini de söyledi ve “Her iki taraf için de makul bir anlaşmaya varmak için her iki tarafın da biraz taviz vermesi ve masadan biraz mutsuz kalkması gerekiyor, ancak nihayetinde bu çatışmayı bu şekilde sonlandıracağız” dedi.
Trump yakasına yine F-22 savaş uçağının rozetini taktı
ABD Başkanı Donald Truph, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmesinde yakasına F-22 savaş uçağının rozetini takmıştı.
Erdoğan’ın ABD temaslarında, F-35 uçaklarının satışının gündeme gelmesi beklendiği için, ABD Başkanı’nın rozeti, konuyla ilişiklendirildi. Türkiye, müşterek taarruz uçağı projesine ilk aşamada girmesine ve yaklaşık 1 milyar 400 milyon dolarlık geliştirme ödemesi yapmasına rağmen, siparişlerini alamadı.
Trump, bu kez Netanyahu ile görüşürken de yine F-22 rozeti taktı. ABD Başkanı’nın yakasında Amerikan bayrağı ve bu uçağın rozeti yer aldı.
F-22 uçaklarını ABD yurtdışına satmıyor. Trump, bu rozeti Beyaz Saray dışında da yakasında da taşımaya başladı. Trump, önceki gün yaptığı toplantılarda rozeti takmaya devam etti ve bu son olarak Ryder Kupası’na yine yakasında bu rozetle gitti.
Trump-Netanyahu görüşmesinde Katar’la görüşme
Trump ile Netanyahu’nun Beyaz Saray’da gerçekleştirdiği görüşmede Katar krizi gündeme geldi ve Katar Başbakanı Muhammed bin Abdurrahman Al Sani’nin de dahil olduğu üçlü bir telefon görüşmesi gerçekleştirildi.
Görüşmede liderler, koordinasyonu artırmak, iletişimi geliştirmek, karşılıklı anlaşmazlıkları çözmek ve ortak tehditleri önlemek için kolektif çabaları güçlendirmek amacıyla üçlü bir mekanizma kurulmasına yönelik Trump’ın önerisini kabul etti.
Bu kapsamda ilk adım olarak ise Başbakan Netanyahu, İsrail’in Katar’daki Hamas hedeflerine yönelik füze saldırısında bir Katarlı askerin istemeden öldürülmesinden dolayı derin üzüntüsünü ifade etti. İsrail’in Katar’ın egemenliğini ihlal etmesinden dolayı pişmanlığını dile getiren Netanyahu, İsrail’in gelecekte böyle bir saldırı gerçekleştirmeyeceğini teyit etti.
Beyaz Saray’dan yapılan açıklama şöyle:
“Başkan Trump’ın İsrail Başbakanı Netanyahu ve Katar Başbakanı Al Thani ile Görüşmesi Hakkında Basın Açıklaması
Bugün Başkan Donald J. Trump, İsrail Başbakanı Ekselansları Benjamin Netanyahu ve Katar Başbakanı Ekselansları Muhammed bin Abdurrahman Al Sani ile üçlü bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi.
Başkan, yıllardır süregelen karşılıklı şikayetler ve yanlış anlaşılmaların ardından İsrail-Katar ilişkilerini olumlu bir zemine oturtma arzusunu dile getirdi.
Liderler, koordinasyonu artırmak, iletişimi geliştirmek, karşılıklı anlaşmazlıkları çözmek ve ortak tehditleri önlemek için kolektif çabaları güçlendirmek amacıyla üçlü bir mekanizma kurulmasına yönelik başkanın önerisini kabul etti. Yapıcı bir şekilde birlikte çalışma ve yanlış anlamaları giderme yönündeki ortak taahhütlerini vurguladılar. Aynı zamanda, ABD ile uzun süredir devam eden bağlar üzerine inşa edeceklerini belirttiler.
İlk adım olarak, Başbakan Netanyahu, İsrail’in Katar’daki Hamas hedeflerine yönelik füze saldırısında bir Katarlı askerin istemeden öldürülmesinden dolayı derin üzüntüsünü ifade etti.
Ayrıca, rehine müzakereleri sırasında Hamas liderliğini hedef alırken İsrail’in Katarlı egemenliğini ihlal etmesinden dolayı pişmanlığını dile getirdi ve İsrail’in gelecekte böyle bir saldırı gerçekleştirmeyeceğini teyit etti.
Başbakan Al Sani, bu güvenceleri memnuniyetle karşıladı ve Katar’ın bölgesel güvenlik ve istikrara anlamlı katkılar yapmaya devam etme konusundaki kararlılığını vurguladı. Başbakan Netanyahu da aynı taahhüdü dile getirdi.
Liderler, Gazze’deki savaşı sona erdirmeye yönelik bir öneriyi, daha güvenli bir Orta Doğu için fırsatları ve ülkeleri arasındaki anlayışın güçlendirilmesi gereğini görüştüler.
Başkan Trump, barış ve güvenlik adına işbirliğini artırma yönünde adımlar atmaya hazır oldukları için her iki lideri de övdü.”
Gazze planı
Trump’ın planı hakkında basına bazı bilgiler sızdı. Bu bilgilere göre, Hamas ve İsrail kabul ettikten sonra saldırılar duracak ve 48 saat sonra Gazze’deki sağ ve ölü tüm İsrailli esirler teslim edilecek.
Gazze, teknokratlardan oluşan bir geçici yönetim tarafından yönetilecek; bir barış gücü ile güvenlik sağlanacak ve güvenliğin sağlandığı alanlardan İsrail ordusu kademeli olarak tamamen çekilecek.
Geçici yönetim Gazze’yi, Ramallah yönetimi gerekli reformları yaptıktan sonra devredecek. Hamas silah bırakacak ve İsrail bölgede kalmak isteyen Hamas yöneticilerine dokunamayacak, başka ülkelere gitmek isteyen yöneticilere izin verilecek.
Gazze’deki Filistinlilerin bölgede kalması teşvik edilecek göçe zorlanmayacak. Yine de gitmek isteyenler gitse bile geri dönebilecek.
