Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) ve Avrupa Birliği (AB) arasında dün yapılan ortak bakanlar toplantısında, iki devletli çözüm temelinde Ortadoğu’da adil, kapsamlı ve kalıcı bir barışın sağlanması yönündeki taahhütler yinelendi.
İsrail’e Gazze Şeridi’ne insani yardımların derhal ve güvenli bir şekilde ulaştırılmasını garanti etmesi çağrısında bulunuldu. Ayrıca, gelecekte Gazze Şeridi’nin yeniden canlandırılması ve yeniden inşası konusunda uluslararası ortaklarla iş birliği yapma taahhütleri teyit edildi.
Kuveyt’te dün düzenlenen ortak bakanlar toplantısının ardından yayınlanan bildiride, KİK ve AB, Filistin Yönetimi’nin benzeri görülmemiş bir mali krizle karşı karşıya olduğu bir dönemde, İsrail’i Filistin Yönetimi ile iş birliği yapmaya ve el koyduğu vergi gelirlerini serbest bırakmaya çağırdı.
KİK-AB Ortak Bakanlar Konseyi, Ortadoğu’da adil, kapsamlı ve kalıcı bir barışın sağlanmasına yönelik kararlı taahhüdünü bir kez daha yineledi. Bu barışın, iki devletli çözüm temelinde gerçekleştirilmesi gerektiğini vurguladı. Söz konusu çözümün, Arap Barış Girişimi, ilgili Birleşmiş Milletler (BM) kararları ve barış sürecine ilişkin referanslarla uyumlu olması; ayrıca 4 Haziran 1967 sınırları esas alınarak hayata geçirilmesi gerektiği ifade edildi. Bu çerçevede, Kudüs’ü de kapsayan bir çözümle birlikte, tarafların karşılıklı mutabakatıyla ve uluslararası hukuk ile üzerinde uzlaşılan uluslararası standartlara uygun şekilde eşit değerde toprak takası yapılabileceği belirtildi.
Ortak Bakanlar Konseyi, ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze Şeridi’ndeki savaşı sona erdirme önerisini memnuniyetle karşıladı ve ‘bu önerinin uygulanmasını sağlamak ve bölge halkları için barış, güvenlik, istikrar ve refahı sağlamak amacıyla ABD ve tüm ilgili taraflarla yapıcı iş birliği yapmaya hazır olduğunu’ vurguladı.
Konseyin bildirisinde, BM Genel Kurulu’nun, Filistin meselesinin barışçıl yollardan çözümüne ve iki devletli çözümün uygulanmasına ilişkin New York Deklarasyonu’nu kabul etmesine dikkat çekildi. Bu kabulün, Filistinliler, İsrailliler ve bölgedeki tüm halklar için geri dönülmez bir yol çizme ve daha iyi bir gelecek inşa etme yönündeki uluslararası iradeyi açık biçimde yansıttığı vurgulandı. Ayrıca bildiride, ekonomik olarak yaşayabilir, bağımsız ve egemen bir Filistin devletinin kurulmasının, İsrail ile barış ve güvenlik içinde yan yana yaşamasının desteklendiği belirtildi.
Konsey, kapsamlı bir ateşkesin sağlanması, insani yardımların ulaştırılması, tüm rehinelerin serbest bırakılması ve Filistinli mahkûmların takası için Katar, Mısır ve ABD’nin arabuluculuk çabalarını da övdü.
Konsey, Kudüs ve kutsal mekanların mevcut tarihi ve hukuki statüsünün korunmasının önemini vurgulayarak, bu konuda Ürdün’ün özel rolünü teyit etti ve Fas Kralı 6. Muhammed başkanlığındaki Kudüs Komitesi’nin çalışmalarını destekledi. Konsey, yasadışı yerleşimlerin genişletilmesi, Batı Şeria’daki Hıristiyan topluluklara yönelik şiddet dahil olmak üzere yerleşimcilerin şiddet eylemleri, İsrail’in Batı Şeria’daki askeri operasyonları ve sivillere yönelik terör saldırılarının artması gibi yerleşim faaliyetlerinden duyduğu endişeyi dile getirdi ve bunların iki devletli çözümü baltaladığını ve gerilimleri artırdığını belirtti.
Ortak Bakanlar Konseyi, BM Şartı’nın ilkeleriyle uyumlu olarak Katar’ın egemenliğini ve toprak bütünlüğünü desteklediğini vurguladı. Konsey, saldırının uluslararası hukuku ihlal eden bir eylem olduğunu, Katar’ın Gazze Şeridi’nde ateşkes, rehinelerin serbest bırakılması ve Filistinli mahkûmların takası için yürüttüğü arabuluculuk çabalarını baltaladığını belirtti. Konsey ayrıca, bölgedeki ülkelere yönelik saldırıların gerilimi artırdığını ve bölgesel güvenlik ve istikrarı ciddi şekilde etkilediğini kaydetti.
Kuveyt ve Irak
Kuveyt ve Irak arasındaki deniz sınırları meselesini yakından takip etmeye devam edeceğini açıklayan Konsey, iki komşu ülke arasında kalan sorunların uluslararası hukuka uygun olarak çözülmesinin bölgesel istikrar ve iş birliğine olumlu katkı sağlayacağını vurguladı.
Bildiride, Irak’ın Kuveyt’in egemenliğine ve toprak bütünlüğüne bağlı kalmasının önemine vurgu yapıldı. Irak’ın, ikili anlaşmalara, uluslararası antlaşmalara ve özellikle BM Güvenlik Konseyi’nin 833 sayılı kararı da dahil olmak üzere ilgili BM kararlarına saygı göstermesi gerektiği belirtildi. Ayrıca, 162 numaralı sınır işaretinden sonraki bölüm de dâhil olmak üzere Kuveyt ile Irak arasındaki deniz sınırının tamamen belirlenmesi çağrısında bulunuldu.
Kuveyt ve Irak arasında 2012 yılında imzalanan Khor Abdullah’ta deniz seyrüseferinin düzenlenmesine ilişkin anlaşmanın tam olarak uygulanmasının önemine dikkat çekildi ve Khor Abdullah’ta deniz seyrüseferinin düzenlenmesine ilişkin ortak komite toplantılarının yeniden başlaması çağrısında bulunuldu.
İran
Bildiri, İran ile Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) arasında tam iş birliğinin yeniden başlamasının önemine dikkat çekti; İran’ı, yasal olarak bağlayıcı garantiler kapsamındaki yükümlülüklerine yeniden uymaya, böylece güveni tesis etmeye ve bölgesel ve küresel güvenlik ve istikrarı güçlendirmeye çağırdı.
Bildiri, İran’ı bölgesel gerilimi yatıştırmaya çağırdı ve İran’ın nükleer programının barışçıl niteliğinin sağlanmasının, balistik füzelerin ve insansız hava araçlarının (İHA) yayılmasının ve bölgemizin ve ötesinin güvenliğini tehdit eden ve uluslararası güvenliği ve barışı baltalayan, ilgili BM anlaşmaları ve kararlarını ihlal eden her türlü teknolojinin durdurulmasının önemini vurguladı.
Suriye ve Lübnan
KİK-AB Ortak Bakanlar Konseyi, ‘Suriye’nin güvenliği ve istikrarının bölgenin istikrarı için temel öneme sahip olduğunu’ vurgulayarak, uluslararası finans kurumlarını Suriye ekonomisini desteklemek için iş birliğini güçlendirmeye çağırdı.
Ayrıca, tüm silahlı grupların silahsızlandırılması, terhis edilmesi ve birleşik ulusal güvenlik güçlerine yeniden entegre edilmesinin, iç güvenlik ve istikrarın güçlendirilmesi için temel bir koşul olduğunu vurguladı.
Konsey, Lübnan hükümetinin reform ve istikrarın yeniden tesisine yönelik çabalarına da destek verdiğini ifade ederek, Lübnan’ın silahların devletin elinde toplanmasını güvence altına alma çabalarına destek verdiğini bildirdi.
Ukrayna’daki savaş
Ortak Bakanlar Konseyi, Suudi Arabistan’ın Ukrayna’daki savaşı sona erdirmek için ABD ile Ukrayna arasında ve ABD ile Rusya arasında görüşmelere ev sahipliği yapmak üzere gösterdiği diplomatik çabaları, gelecekteki doğrudan barış görüşmelerine yönelik bir çaba olarak övdü ve bu çabaların uzlaşmaya yönelik siyasi girişimleri desteklemedeki önemini vurguladı.
Konsey, savaşı sona erdirmek için bölgesel ve uluslararası çabaları desteklediğini vurguladı ve nihayetinde adil ve kalıcı bir barışa ulaşmak için tam ve koşulsuz bir ateşkesin uygulanması çağrısında bulundu. (İndependent Türkçe)
