Uluslararası Af Örgütü’nün son raporuna göre 2025’in ilk dokuz ayında birçok ülkede infaz sayılarında ciddi artış yaşanırken, İran’da uygulanan ölüm cezaları binin üzerine çıktı. Sadece İran’da dokuz ayda gerçekleştirilen idam sayısı, 2024 yılında kaydedilen toplam 972 idamı aşarak, son 15 yılın en yüksek düzeyine ulaştı.
Af Örgütü, İsrail’in saldırıları sonrasında “işbirliği” ve “casusluk” suçlamalarıyla hız verilen idamların, özellikle Kürt ve kadın aktivistleri hedef aldığını belirterek, Pexşan Azizi ’nin durumunun “acil müdahale gerektirdiğini” duyurdu.
Af Örgütü tarafından başlatılan kampanya kapsamında İran Yargı Gücü Başkanı’na hitaben hazırlanan dilekçede, Pexşan Azizi’nin infaz edilmesine yönelik tüm planların acilen durdurulması, hakkındaki mahkûmiyet kararının bozulması ve Azizi’nin koşulsuz olarak serbest bırakılması talep edildi.
Dilekçede ayrıca, Azizi’nin serbest kalıncaya kadar sağlık hizmetlerine erişimi, ailesi ve avukatlarıyla düzenli görüş hakkı güvence altına alınması; işkence ve kötü muamele iddialarının bağımsız biçimde soruşturulması istendi. Örgüt, İran’da idam cezalarının tamamen kaldırılması için de uluslararası topluma çağrıda bulundu.
Kampanyaya destek vermek isteyenler için imza bağlantısı da kamuoyuna açıklandı.
Pexşan Azizi kimdir?
İranlı Kürt aktivist Pexşan Azizi, 4 Ağustos 2023’te Tahran’da İstihbarat Bakanlığı görevlilerince gözaltına alınarak Evin Cezaevi’ne konuldu. Beş ay boyunca hücre hapsinde tutulan Pexşan Azizi’nin işkence ve kötü muameleye maruz bırakıldığı bildirildi.
Pexşan Azizi , 2014-2022 yılları arasında Suriye’nin kuzeydoğusunda, İslam Devleti saldırılarından kaçarak kamplara sığınan kadın ve çocuklara insani yardımda bulunduğu gerekçesiyle “devlete karşı silahlı isyan” suçlamasıyla yargılandı. Temmuz 2024’te “ölüm cezası”na mahkûm edildi.
Mahkeme, Pexşan Azizi’yi suçlamak için 2009’da bir Kürt öğrencinin infazına karşı yapılan protestoya katılmasını ve 2022’de hayatını kaybeden göstericilerin ailelerine verdiği desteği “delil” olarak gösterdi.
Uluslararası Af Örgütü, Pexşan Azizi’nin davasının “siyasi nitelikli” olduğunu belirterek, İran yargısının “aktivistleri susturmak için ölüm cezasını bir silah olarak kullandığını” vurguladı.
