Mardin’de her yıl sonbahar mevsimi ile birlikte Ekim ayının ilk günlerinde başlayan bağbozumu bu yıl gecikmeli başladı. Önceki yıllarda şenlik havasında başlayan bağbozumu, bağlarda verimsiz bir sezonun yaşanmasından dolayı buruk başladı. Artuklu ilçesinde bulunan Zinnar bölgesinde bağbozumu ile beraber mezrone üzümünden üretilen ürünlerle renkli görüntüler ortaya çıkarken, cevizli sucuk, pestil, pekmez ve kesme gibi ürünlerin üretimine başlayan köylüler dertli. Bir taraftan artan maliyetler, bir taraftan verimsiz sezonun etkileri ile baş etmeye çalışan köylüler, bir taraftan da endüstriyel üretim ile rekabet etmeye çalışıyor. Köylerde üretim düşerken, piyasada kimyevi madde kullanımı ile üretilen ürünlerin piyasada artması da köylülerin sıkıntıları arasında geliyor.
Verim düştü, maliyetler yükseldi
Bağbozumu ile beraber üretime başlayan köylülerden İzzettin Başçı, binlerce yıldır Zinnar bölgesinde sonbahar mevsiminde üretimin başladığını belirterek, “Bu yıl memleket genelinde olduğu gibi bizim de sıkıntılarımız var. Kışın soğuk bağları vurdu, bahar ve yaz mevsimlerinde de sıcak etkili oldu. Bu nedenle bağlarda üzüm fazlasıyla azaldı. İşimiz biraz zor oldu bu yıl. Bizden çok aslında bu ürünleri satın alarak aileleri ile beraber tüketmek isteyenler için de zor bir dönem. Çünkü fiyatlar da çok yükseldi. Fiyatların yüksek olmasından bizler de rahatsızız. Bir diğeri de artık bu işi yapacak kimse bulamıyoruz. Gençler zaten yapmak istemiyor. Bizler de ne zamana kadar yapacağız bilmiyoruz. Belki yılda bir ay yapılıyor ama o bir ay bir yıla bedel bir zahmet veriyor. Böyle olunca gençler de yapmıyor. Üstüne bir de bağlarda verim düşük olunca geçim sıkıntısı oluyor. Bu nedenle kimse yapmak istemiyor” ifadelerini kullandı.
Endüstri, doğal üretimi tüketti
Kendilerinin binlerce yıldır devam eden bağbozumunu devam ettirmek ve yaşamlarını bu şekilde sürdürmek istediklerini ifade eden Başçı, ne zamana kadar sürdürebileceklerini bilmediklerini ifade etti. Önceki yıllarda köylerinde yüzlerce kişinin bağbozumu yaptığını kaydeden Başçı, şimdilerde sayılı kişi kaldıklarını ifade ederek, “En önemlisi de piyasada kimyevi, endüstriyel üretimin artması. Bu üzümün, cevizin bir maliyeti var. Maliyetler yüksek. Ama fabrikalarda öyle değil. İnsanlar da bununla rekabet edemiyor. Çünkü onlar düşük maliyetlerle üretim yapabiliyor. Ama doğal üretim yapmak isteyenler için öyle olmuyor. Burada büyük bir sıkıntı yaşanıyor” dedi.
Üreticiye destek talebi
Hükümet ile belediyelerin üreticiye destek olması gerektiğini kaydeden Başçı, verilen teşvikler olduğunu ancak bu teşviklerden üreticilerin faydalanamadığını ifade etti. Teşviklerin üreticiye ulaşmadığını dile getiren Başçı, şunları belirtti: “Bunun tespit edilmesi zor değil aslında. Zaten her köyde 2 ya da 3 ev kaldı bu işi yapan. Zor bir durum değil. En azından üretim yapanlar desteklenirse, bu işi devam ettirebilirler. İnanın yakın zamanda belediyeler bu işi yapanlara destek vermezler ise, bu iş de tamamen kimyevi üretim yapanların eline geçecek ve doğal üretim yapanlar bitecek. Bizim kendi köyümüzde 120 ev bulunuyor. 120 evin 120’si de bu işi yapıyordu. Bugün 3 ev kaldı. Herkes bu işi bıraktı. Gençleri göç etti, yaşlılar kaldı, onlar da bu işi zaten yapamıyor. Birkaç ev kaldı. Bizler de bu kalanlara destek verilmesini, en azından bu işin burada sürdürülmesinin sağlanmasını istiyoruz.”
