Yaklaşık 19 trilyon lira olan 2026 Yıllı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Teklifi’nin görüşmeleri, Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’nda başladı.
Bugünkü görüşme, bütçenin geneli üzerinden yapılacak tartışmalar ile sürecek. Komisyon, yarın Kamu Denetçiliği Kurumu, Sayıştay ve Meclis bütçelerinin görüşmeleri ile devam edecek.
Ayşegül Doğan: Savaşa hazırlanan bir bütçe tasarısı
Görüşmelerde söz alan Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Sözcüsü Ayşegül Doğan, milyonların gözünün bu bütçede olduğunu söyledi. Buna karşın kadınların, gençlerin, işçilerin, emekçilerin ve yoksulluk ile açlık sınırı altında yaşayanların talebinin bütçede yer almadığını belirten Ayşegül Doğan, bütçeye dair sunum yapan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’ın 70 sayfalık sunumunda yoksulluk kelimesinin geçmediğini belirtti.
Ayşegül Doğan, “Bu ülkenin en temel en yakıcı sorunu değilmiş gibi yoksulluk kelimesi tek bir defa yer almamış. Sadece yoksulluk mu? Sosyal devlet bahsi de yok. Demokrasi var mı, diye baktım. Demokrasi de yok. Hukuk kelimesi sadece bir defa geçiyor. O da dış hukuk bağlamında geçiyor. Peki, yok sayılan, uluslararası mahkemeler bağlamında mı geçiyor; hayır, öyle de geçmiyor” ifadelerini kullandı.
Toplumun yüzde yetmişinin ekonominin kötüye gittiğini düşündüğünü söyleyen Ayşegül Doğan, “Yüzde 70’i de anti demokratik uygulamalardan şikayetçi. Bu bütçe bu sesi de duymuyor. Türkiye hazırlanan bütçelerin yıllardır kimlerin sessini duyduğunu kimlerin sırtını sıvazladığını, kasasını nasıl doldurduğunu gayet iyi biliyoruz. Bu bütçenin geliri nereden geliyor? Kimlerden nasıl sağlanıyor? Holdinglerden, patronlardan sağlanmıyor. Trilyonları aşan istisnalar var. Gelir milyonları aşan yoksullardan sağlanıyor. Bu bütçe, emekçiden, emekliden, esnaftan sağlanıyor. Çok kazandan az hatta hiç, az kazanandan çok alıyor. Bu adaletsizliktir. Bir istikrar bütçesinden söz edemeyiz” diye konuştu.
Bütçe teklifinin istihdam kaygısı da taşımadığını belirten Ayşegül Doğan, “Bu bütçede toplumsal cinsiyet eşitliği ve kadın istihdam çabası yok. İşsizliğe, derin yoksulluğa bir çözüm yok. Yatırım teşviki yok. Ekolojik talana karşı çözüm yok. Bölgesel eşitsizliğe çare yok. Gelecek vaadi yok. Hukuk yok demokrasi yok, barış yok. Bu kadar tarihsel bir kavşakta bütçede niye yoklar? Tam tersi olması gerekmez miydi? Bütçe teklifleri iktidarların tercihlerini gösterir. Güvenlikçi bir anlayış var. Eskide ısrar var. Barışa değil, adeta savaşa hazırlanan bir bütçe tasarısı ile karşı karşıyayız. Silah harcamaları artırılmış, savunma ayrılan pay artırılmıştır. Savunmaya ayrılan her kaynak ekmeğimizi küçültüyor. Sağlık, ulaştırma ve tüm haklarımızdan haksız pay alıyor. Kaynakları savaşa ayıran, yurttaşlara değil; sermaye yandaşlarını güçlendiren bir durum var” şeklinde konuştu.
Sürece değinildi: Bu bütçe barışa hizmet etmiyor
Ayşegül Doğan, bu bütçenin 86 milyona haksızlık olduğunu söyledi. Barış ve Demokratik Toplum Süreci’ne değinen Ayşegül Doğan, bu sürecin yepyeni fırsat ve imkanlar sunduğunu belirterek, bütçenin bu doğrultuda hazırlanmadığını ifade etti.
Söz alan DEM Parti Milletvekili Heval Bozdağ ise kimsenin bütçeye ilişkin fikrinin alınmadığını ve halkın da taleplerinin gözetilmediğini ifade etti. Toplumun büyük bir bölümünün barışı savunduğunu ve bütçenin İHA ve SİHA’lara gitmemesi gerektiğini dile getiren Bozdağ, “Halk, eğitim ve sağlık hakkı istiyor. Bu bütçe barışa hizmet etmiyor. Bütçe tercihi emekten yana değil; sermayedarlardan yanadır” dedi.
Yaklaşık bir ay sürecek bütçe görüşmelerinin komisyondaki takvimi şöyle:
31 Ekim Cuma: Meclis, Kamu Denetçiliği Kurumu, Sayıştay.
4 Kasım Salı: Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu, Türk Standardları Enstitüsü, Türk Patent ve Marka Kurumu, Türkiye Bilimler Akademisi, Türkiye Uzay Ajansı, GAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı, Doğu Anadolu Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı, Konya Ovası Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı, Doğu Karadeniz Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı, Kalkınma Ajansları Denetim Raporları.
5 Kasım Çarşamba: Ticaret Bakanlığı, Helal Akreditasyon Kurumu, Rekabet Kurumu.
6 Kasım Perşembe: Hazine ve Maliye Bakanlığı, Gelir İdaresi Başkanlığı, Türkiye İstatistik Kurumu, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, Sermaye Piyasası Kurulu, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Kamu İhale Kurumu, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu, Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Yatırımcı Tazmin Merkezi, Bankalararası Kart Merkezi Anonim Şirketi.
7 Kasım Cuma: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü, Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu, Nükleer Düzenleme Kurumu.
11 Kasım Salı: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Mesleki Yeterlilik Kurumu, Sosyal Güvenlik Kurumu, Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü.
12 Kasım Çarşamba: Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı.
13 Kasım Perşembe: Gençlik ve Spor Bakanlığı, Spor Toto Teşkilat Başkanlığı.
14 Kasım Cuma: Kültür ve Turizm Bakanlığı, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı, Vakıflar Genel Müdürlüğü, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Atatürk Araştırma Merkezi, Atatürk Kültür Merkezi, Türk Dil Kurumu, Türk Tarih Kurumu, Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü, Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü, Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı, Kapadokya Alan Başkanlığı, Uludağ Alan Başkanlığı, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı.
17 Kasım Pazartesi: İçişleri Bakanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı, Göç İdaresi Başkanlığı, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı.
18 Kasım Salı: Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Karayolları Genel Müdürlüğü, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu.
19 Kasım Çarşamba: Dışişleri Bakanlığı, Avrupa Birliği Başkanlığı, Türk Akreditasyon Kurumu, Avrupa Birliği Eğitim ve Gençlik Programları Merkezi Başkanlığı.
20 Kasım Perşembe: Milli Eğitim Bakanlığı, Yükseköğretim Kurulu, Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı, Yükseköğretim Kalite Kurulu, 127 üniversite.
21 Kasım Cuma: Sağlık Bakanlığı, Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu, Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı.
24 Kasım Pazartesi: Tarım ve Orman Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğü, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, Türkiye Su Enstitüsü, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu.
25 Kasım Salı: Adalet Bakanlığı, Hakimler ve Savcılar Kurulu, Ceza İnfaz Kurumları ile Tutukevleri İş Yurtları Kurumu, Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu, Türkiye Adalet Akademisi, Kişisel Verileri Koruma Kurumu, Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay.
26 Kasım Çarşamba: Milli Savunma Bakanlığı, Akaryakıt İkmal ve NATO Pol Tesisleri İşletme Başkanlığı.
27 Kasım Perşembe: Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü, Meteoroloji Genel Müdürlüğü, İklim Değişikliği Başkanlığı, Kentsel Dönüşüm Başkanlığı, Türkiye Çevre Ajansı.
28 Kasım Cuma: Cumhurbaşkanlığı, Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı, Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği, İletişim Başkanlığı, Diyanet İşleri Başkanlığı, Devlet Arşivleri Başkanlığı, Milli Saraylar İdaresi Başkanlığı, Savunma Sanayi Başkanlığı, Strateji ve Bütçe Başkanlığı, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu, Yatırım Ofisi Başkanlığı, Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanlığı, Finans Ofisi Başkanlığı, İnsan Kaynakları Ofisi.”
Plan ve Bütçe Komisyonu’ndaki görüşmelerin tamamlanmasının ardından bütçe, Aralık ayında Meclis Genel Kurulu’na gelecek. (MA)
