Suriye Geçici Hükümeti Dışişleri Bakanlığı Rusya ve Doğu Avrupa Dairesi Başkan Yardımcısı Eşhed Salibi, Çin’e yapılan resmi ziyaret sonrası değerlendirmelerde bulundu. Anadolu Ajansı’na konuşan Salibi, Pekin temaslarının Suriye’nin dış politikasında “yeni bir dönemin başlangıcı” olduğunu söyledi.
Çin’in, Baas rejiminin devrilmesinden sonra Şam’daki büyükelçiliğini kapatarak Lübnan’a taşıdığını hatırlatan Salibi, son aylarda yürütülen karşılıklı görüşmelerin ardından iki ülke arasında diplomatik ilişkilerin yeniden canlandığını belirtti.
“Çin büyükelçiliği 2026 başında açılacak”
Salibi, Çin yönetiminin Şam’daki büyükelçiliğin yeniden açılması için siyasi karar aldığını aktararak şu ifadeleri kullandı:
“Çin Dışişleri Bakanı, Suriye halkına 380 milyon Yuan yardım sözü verdi ve büyükelçiliğin yeniden açılması için net talimat verdi. İdari ve lojistik hazırlıklar tamamlandığında elçilik 2026 başında açılacak.”
Suriye’de yaşayan iş insanları ve öğrencilerin Çin vizesi almakta büyük zorluk yaşadığını vurgulayan Salibi, bu nedenle sürecin hızlandırılmasını talep ettiklerini söyledi.
‘Çin ile ekonomik işbirliği yeniden inşa için kritik’
2011 öncesinde Suriye ile Çin arasındaki ticaret hacminin 1,5 milyar dolara ulaştığını hatırlatan Salibi, yeniden yapılanma sürecinde Çinli şirketlerin hızlı inşa kapasitesi, düşük maliyet avantajı ve teknoloji birikimi nedeniyle ülkeye önemli katkılar sunacağını ifade etti.
Tarım, enerji, altyapı ve ulaştırma gibi birçok sektörde Çin’in ilgi gösterdiğini belirten Salibi, Suriye’nin ekonomik kalkınma hedeflerinin “dengeli diplomasi ve çok yönlü dış ilişkilerle” ilerleyebileceğini dile getirdi.
Uygur savaşçılar iddiaları reddedildi
AFP’nin Suriye hükümetinin “400 Uygur savaşçısını Çin’e teslim edeceği” iddiasına da değinen Salibi, haberin hiçbir kaynağa dayandırılmadığını ifade ederek şunları söyledi:
“Toplantıda böyle bir konu görüşülmedi, hatta gündeme bile gelmedi.”
‘Suriye hiçbir ülke için tehdit olmayacak’
Salibi, Ahmed Şara ile Esad Hasan Şeybani’nin, “Suriye’nin topraklarının Çin veya başka bir ülke için tehdit oluşturmayacağı” yönündeki açıklamalarını hatırlattı.
Pekin yönetiminin BM Güvenlik Konseyi’nde Suriye lehine veto kullanmaktan kaçınmasının, iki ülke arasında yürütülen anlaşmalarla bağlantılı olduğunu belirten Salibi, Çin’in Suriye’deki yatırımlarının güvenliği konusunda daha fazla garanti istediğini söyledi.
Şeybani’nin Çin Temasları
Suriye Geçici Hükümeti Dışişleri Bakanı Esad Hasan Şeybani, Kasım ayında gerçekleştirdiği resmi ziyaret kapsamında Pekin’de Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi ile bir araya geldi. Görüşmede ikili ilişkilerin güçlendirilmesi, Suriye’nin egemenliğine yönelik saygı ve ülkenin geleceğine ilişkin “Suriye’nin önderliğinde ve Suriye’nin sahipliğinde” yürütülecek siyasi çözüm süreci ele alındı. Wang Yi, Çin ile Suriye arasındaki bağların tarihsel olarak İpek Yolu’na kadar uzandığını ve Pekin yönetiminin Suriye halkının kendi kaderini tayin etme hakkına saygı duyduğunu vurguladı. Çin’in Suriye’nin yeniden imar sürecine, sosyal kalkınmasına ve halkın yaşam koşullarının iyileştirilmesine katkı sunmaya istekli olduğunu belirten Wang, ülkenin istikrarı için uluslararası toplumla birlikte hareket etmeye hazır olduklarını ifade etti.
Görüşmede ayrıca, Suriye topraklarının Çin’in ulusal güvenliğine zarar verebilecek herhangi bir örgüt ya da oluşum tarafından kullanılmaması yönündeki taahhüt yinelendi. Çin tarafı, Kuşak ve Yol Girişimi kapsamında Şam ile işbirliğini artırmaya hazır olduklarını, Suriye’nin çok taraflı platformlarda (BM, Çin-Arap İşbirliği Forumu vb.) daha etkin şekilde yer almasını desteklediklerini bildirdi. Suriye Dışişleri Bakanlığı, görüşmenin ardından yaptığı açıklamada iki ülke arasındaki ilişkilerin güçlendirilmesi ve bu ilişkileri ileriye taşıyacak adımların görüşüldüğünü duyurdu.
