Ukrayna ve ABD yetkilileri, Washington destekli bir barış planı çerçevesinde Kiev’e “güvenilir güvenlik garantileri” sağlamak amacıyla görüşmeler yaptı.
ABD medyasında yer alan haberlere göre bu plan, Rusya’nın savaşını sona erdirmeyi hedefliyor.
Görüşmeler, ABD Dışişleri Bakanı Rubio ile Kiev Ulusal Güvenlik ve Savunma Konseyi Başkanı Rustem Umerov liderliğinde gerçekleşti. Görüşmelerde, Washington ve Moskova arasında yürütülen müzakerelerle geliştirilen 28 maddelik öneri planının revizyonlarına odaklanıldı.
Görüşmeler, ABD’nin Florida eyaletinde gerçekleşti ve toplantıya Jared Kushner ile Witkoff da katıldı. Witkoff’un, bugün Moskova’ya giderek bu hafta Rus mevkidaşlarıyla görüşmeler yapması bekleniyor.
ABD ve Rusya arasında hazırlanan 28 maddelik plan, geçen ay Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Özel Temsilcisi Kirill Dmitriev ve ABD Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff tarafından hazırlanmıştı.
Plan, Ukrayna’dan doğudaki Donbas bölgesindeki kontrolündeki şehirlerden çekilmesini, ordusunun boyutunu sınırlamasını ve NATO’ya katılmamasını talep ediyordu. Ukrayna’nın Avrupa müttefiklerinin görüşü alınmadan hazırlan Washington’ın ilk önerisi, Kiev’in doğu Donetsk bölgesinden çekilmesini ve ABD’nin fiilen Donetsk, Kırım ve Luhansk’ı Rusya olarak tanımasını içeriyordu.
Ancak geçen hafta sonu İsviçre’de Rubio ve Ukraynalı müzakereciler liderliğinde yapılan görüşmelerde plan önemli ölçüde revize edilmişti.
Rubio: Görüşmeler, üretken geçti
Görüşmelerden sonra gazetecilere açıklamalarda bulunan Rubio, görüşmelerin “verimli” geçtiğini, ancak hala “yapılacak çok iş” olduğunu söyledi. Rubio, şöyle konuştu:
“Bu hassas bir konu. Karmaşık. Bunun ne kadar zor olduğunu biliyoruz ama ilerleme kaydettikçe ortak bir vizyon oluştuğunu görüyoruz; bu sadece savaşın sona erdirilmesiyle ilgili değil. Bu, Ukrayna’nın geleceğini güvence altına almakla ilgili; umuyoruz ki bu gelecek, şimdiye kadarki en müreffeh dönemi olacak.”
‘İşin içinde Rusya da yer almalı’
Görüşmelerin “birçok hareketli parçası” olduğunu belirten Rubio, “Elbette, işin içinde bir diğer taraf (Rusya) da yer almalı” dedi. Rubio, ABD’nin Ruslarla “çeşitli düzeylerde” temas halinde olduğunu ve “görüşlerini oldukça iyi anladığını” söyledi.
Görüşmeler, Rubio ve Ukraynalı müzakerecilerin geçen hafta İsviçre’nin Cenevre kentinde Trump’ın barış planını revize etmek için bir araya gelmesinden bir hafta sonra gerçekleşti. İlk taslak, Rusya tarafından bir dilek listesi olarak eleştirilmişti.
Umerov: Önceliğimiz, Ukrayna’nın çıkarlarını korumak
Umerov, toplantı öncesinde sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, Ukrayna’nın görüşmeler için net direktif ve önceliklere sahip olduğunu belirterek, bunları “Ukrayna’nın çıkarlarını korumak, somut diyalog sağlamak ve Cenevre’de elde edilen ilerlemeye dayanarak adım atmak” diye sıraladı. Umerov ayrıca, müzakerecilerin “Ukrayna için gerçek barışı ve güvenilir, uzun vadeli güvenlik garantilerini sağlamak” istediğini ekledi.
Toplantının ardından Umerov, görüşmeleri ‘verimli’ olarak nitelendirerek, “Ukrayna ve Ukraynalı halk için önemli tüm konuları görüştük, ABD de son derece destekleyiciydi” dedi.
Görüşmelerde, savaş sonrası Rusya ile çizilecek sınırların ele alındığı iddiası
ABD ve Ukrayna arasındaki görüşmelerde yetkililerin, savaş sonrası Rusya ile fiili sınırın nereye çizileceğine odaklandığı iddia edildi.
ABD merkezli Axios haber sitesinin ismi açıklanmayan iki Ukraynalı yetkiliye dayandırdığı haberine göre, ABD ve Ukrayna heyetleri arasında dün gerçekleştirilen görüşme, geniş kapsamlı bir toplantının ardından her iki taraftan üçer yetkiliyle devam etti.
Daha sonra Ukrayna Ulusal Güvenlik ve Savunma Konseyi Sekreteri Rüstem Umerov, ABD Başkanı Donald Trump’ın Özel Temsilcisi Steve Witkoff ile birebir görüşme gerçekleştirdi ve Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski’yi arayarak görüşmeler hakkında bilgi verdi.
İki Ukraynalı yetkili, beş saatlik görüşmelerin “yoğun” ancak “verimli” geçtiğini belirterek, toplantıdaki neredeyse tek tartışma konusunun sınırların kontrolü olduğunu ve barış anlaşması kapsamında Rusya ile fiili sınırın nereye çizileceğine odaklanıldığını ifade etti.
Ukraynalı yetkililerden biri, toplantı sonrası Axios’a yazdığı mesajda, “Yoğundu ama olumsuz değildi. ABD’nin ciddi çabalarını gerçekten takdir ediyoruz.” ifadelerini kullandı.
Witkoff, bu hafta Putin ile görüşecek
ABD medyasına göre bu görüşme, Witkoff’un Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yapması planlanan toplantıya zemin hazırladı.
Görüşmelerin dün sona ermesinin ardından ABD Başkanı Donald Trump, savaşın sona erdirilmesi için bir anlaşma yapılma olasılığının “iyi bir şans” olduğunu söyledi. Trump ayrıca, Putin ve Witkoff arasındaki görüşmenin de bu hafta gerçekleşeceğini daha önce işaret etmişti.
Putin, henüz yayımlanmayan ABD taslağının “gelecek anlaşmalar için bir temel” olabileceğini belirtmiş ve Witkoff ile görüşmesinin Rusya’nın kontrolünde olan Donbas ve Kırım bölgelerine odaklanması gerektiğini söylemişti.
Zelenski: Savaşın sona erdirilmesi için atılacak adımları netleştirmek mümkün
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, sosyal medya hesabı üzerinden ABD’nin “yapıcı bir yaklaşım sergilediğini” belirterek, “Önümüzdeki günlerde, savaşın onurlu bir şekilde sona erdirilmesi için atılacak adımları netleştirmek mümkün” ifadesini kullandı.
Zelenski, dün NATO Genel Sekreteri Mark Rutte ile görüştüğünü ve “Bu önemli günler, çok şey değişebilir” dedi.
Zelenski ve Macron bugün görüşecek
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise Zelenski ile bugün Paris’te bir araya gelecek.
Fransız Dışişleri Bakanı Jean-Noël Barrot, La Tribune Dimanche gazetesine yaptığı açıklamada, “Vladimir Putin, Ukrayna’yı önce boyunduruk altına alarak Sovyet imparatorluğunu yeniden kurma hayalinden vazgeçerse, barış ulaşılabilir durumda” dedi.
Barrot ayrıca, “Vladimir Putin ateşkesi kabul etmeli veya Rusya’yı ekonomisini tüketen yeni yaptırımlara ve Avrupa’nın Ukrayna’ya artan desteğine maruz bırakmayı kabul etmeli” ifadelerini kullandı.
