ABD askerlerine Suriye’nin Tedmur (Palmira) kenti yakınlarında düzenlenen ve iki ABD askeri ile bir sivilin hayatını kaybettiği saldırı, uluslararası basında Şam yönetimine yönelik tartışmaları yeniden alevlendirdi. ABD merkezli The New York Times (NYT), saldırının Ahmed el Şara liderliğindeki geçici hükümet için “ciddi bir gerileme” anlamına geldiğini yazdı.
Abdi Latif Dahir ve Eric Schmitt imzalı analizde, söz konusu saldırının Şara’nın ülkeyi birleştirme ve uluslararası toplumla ilişkileri yeniden kurma çabalarını daha da karmaşık hale getirdiği belirtildi. Analize göre saldırı, Şam yönetiminin karşı karşıya olduğu artan güvenlik risklerini ve siyasi kırılganlığı açık biçimde ortaya koydu.
CENTCOM, 13 Aralık’ta Tedmur yakınlarında devriye faaliyeti yürüten ABD askerlerine yönelik saldırının IŞİD tarafından düzenlendiğini açıklamıştı. Saldırıda iki ABD askeri ve bir sivil tercüman yaşamını yitirirken, üç asker de yaralanmıştı.
Mezhepsel şiddet uzlaşıyı zorluyor
NYT analizinde, Esad yönetiminin devrilmesinin ardından Şara’nın “derin biçimde parçalanmış bir ülkeyi yeniden kontrol altına alma” gibi zorlu bir süreçle karşı karşıya olduğu vurgulandı. Hükümet güçlerinin de dahil olduğu mezhepsel şiddet olaylarının yüzlerce kişinin ölümüne yol açtığına dikkat çekilerek, bunun ulusal uzlaşıya yönelik anlamlı ilerlemeyi engellediği kaydedildi.
Analizde ayrıca, ülkenin kuzeydoğusunda etkili olan Kürt güçlerle artan gerilimin, bu yapıların yeni siyasi ve askeri sisteme entegre edilmesini zorlaştırdığı ifade edildi.
“Şara hükümeti için gerileme”
Şam’daki siyasi analist Bassam Barabandi’nin görüşlerine de yer verilen analizde, saldırının Şara hükümeti için bir “gerileme” olduğu belirtildi. Barabandi, “Bu cumhurbaşkanı için son derece zor bir an. Seçenek lüksü yok. Suriye’yi istikrara kavuşturmak ve terör örgütlerinin barınmadığı bir ülke haline getirmek zorunda” değerlendirmesinde bulundu.
SDG ile ilişki daha da acil
NYT’ye göre Tedmur saldırısı, Şam yönetiminin Demokratik Suriye Güçleri (SDG) ile ilişkisini ele almasını giderek daha acil hale getirdi. Yıllardır ABD’nin IŞİD’e karşı en önemli müttefiki olan SDG’nin, binlerce IŞİD mensubunun tutulduğu cezaevi ve kampları kontrol ettiği hatırlatıldı.
Mart ayında SDG ile Şam yönetimi arasında entegrasyona yönelik bir mutabakat sağlanmasına rağmen, bu sürecin hayata geçirilemediği ve taraflar arasında son aylarda çatışmalar yaşandığına dikkat çekildi. Saldırı sonrası SDG, Palmira’daki ortak devriyede yer almadığını açıklarken, IŞİD’le mücadeleyi sürdürme iradesini de ABD’ye iletti.
Analizin sonunda, Şara yönetiminin önümüzdeki dönemde güvenlik, ekonomik ve siyasi baskıların aynı anda arttığı “zor bir sürece” girdiği ve ABD’nin olası tepkilerini de dikkatle yönetmek zorunda olduğu vurgulandı. (Nûmedya)
