Her biri 18 saat süren gidiş-geliş uçuşları, havada yapılan birçok yakıt ikmali ve yanıltıcı operasyonlar… ABD Genelkurmay Başkanı Orgeneral Dan Caine’e göre, İran’ın nükleer tesislerine yönelik bombardıman görevi böyle yürütüldü.
ABD’nin “Geceyarısı Çekici Operasyonu” (Operation Midnight Hammer) olarak adlandırdığı bu saldırının etkileri hâlâ tam olarak bilinmese de, Pentagon saldırıdan yalnızca birkaç saat sonra, pazar sabahı düzenlediği basın toplantısında bu karmaşık operasyonun zaman çizelgesini paylaştı.
ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth, gazetecilere yaptığı açıklamada, Amerikan bombardıman uçaklarının “dünyanın haberi olmadan girip çıktığını” söyledi.
Operasyonun başlangıcı: Geceyarısı kalkışı
Operasyon, TSİ 07:01’de, Missouri eyaletindeki Whiteman Hava Üssü’nden B-2 hayalet bombardıman uçaklarının kalkmasıyla başladı. ABD Başkanı Donald Trump, Başkan Yardımcısı JD Vance, Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Pentagon’un üst düzey yetkilileri, Beyaz Saray’daki Kriz Odası’nda Savunma Bakanı Hegseth ile birlikte kalkış anını canlı izledi.
Bu uçakların hedefi: İran’ın en güvenli nükleer tesisleri.
Bunlar ses hızının hemen altında uçan ve 18 metre kalınlığında betonu delebilen “bunker buster” bombaları taşıyan altı adet B-2 bombardıman uçağıydı. Bu bombalar, dağ altına gömülü ve İran’ın nükleer programının kalbi sayılan Fordo gibi derin yeraltı tesislerine ulaşabilen tek silah tipi olarak biliniyor.
Yanıltıcı operasyonlar ve dikkat dağıtma manevraları
Dünya henüz bu saldırıya odaklanmamışken, gözler Pasifik yönüne çevrilmişti. Çünkü ABD, Guam’a bombardıman uçakları gönderdiğine dair haberler yaymıştı. Ancak Pentagon’a göre bu yalnızca bir dikkat dağıtma taktiğiydi. Gerçek saldırı filosu Atlantik üzerinden İran’a doğru ilerliyordu.
Bu süreçte, başka bir B-2 filosu Pasifik yönüne doğru uçarak batıya giden yanıltıcı bir rota izledi. Bu, yalnızca çok küçük bir planlayıcı ve lider grubunun bildiği bir “aldatma girişimi”ydi.
Orta Doğu’da buluşma ve savunma önlemleri
B-2 filosu saat TSİ 00:00 civarında Orta Doğu’ya ulaştığında savaş uçaklarından oluşan destek ekipleri onlara katıldı. Bu ekip, olası düşman jetlerini ve hava savunmalarını önceden tespit ederek bombardıman uçaklarını koruma görevini üstlendi. Ancak ABD yetkililerine göre, İran savaş uçakları havalanmadı ve hava savunma sistemleri ateş açmadı.
Uzmanlar, bu durumu İsrail’in İran hava sahası üzerindeki “üstünlüğü”ne bağlıyor.
Saldırının ayrıntıları ve zamanlaması
General Caine, Pentagon’daki brifingde saldırının bir saat 40 dakikalık kısmını alışılmadık şekilde detaylı bir biçimde kamuoyuna anlattı.
Saat TSİ 00:00’de, Umman Denizi’nde konuşlu bir Amerikan denizaltısından İran’daki İsfahan kenti yakınlarındaki nükleer tesise doğru onlarca Tomahawk seyir füzesi fırlatıldı. Aynı saatlerde B-2’ler de Fordo ve Natanz tesislerine bomba bırakmaya hazırlanıyordu.
İlk gerçek savaşta kullanılan ‘bunker buster’ bombası
Saat TSİ 01:40’ta, İran saatiyle sabaha karşı, öncü bombardıman uçağı Fordo’daki ilk hedeflere iki adet GBU-57 “devasa delici bomba” (MOP) bıraktı. Bu bombalar 18 metre betonu ya da 61 metre toprağı geçebiliyor. Fordo’daki tünellerin 80-90 metre derinlikte olduğu tahmin ediliyor, bu da söz konusu bombaların tek seçenek olduğunu gösteriyor.
“Bunker buster” bombaları ilk kez gerçek bir savaşta kullanıldı.
Kısa sürede tamamlanan büyük saldırı
Pentagon’a göre toplamda 14 adet GBU-57 bombası Fordo ve Natanz’a bırakıldı. Aynı anda, İsfahan’daki tesise Tomahawk füzeleri isabet etti. Bombardıman uçakları İran hava sahasına TSİ 01:00’de girdi, yaklaşık 25 dakika içinde hedefleri vurdu ve TSİ 02:30’da çıkış yaptı.
Toplamda 75 hassas güdümlü mühimmat ve 125’ten fazla ABD askeri hava aracı kullanıldı. Savunma Bakanı Hegseth, bunun İran’ın nükleer kapasitesine karşı “güçlü ve net” bir darbe olduğunu savundu.
Gerçek etki belirsizliğini koruyor
Ancak saldırıların yarattığı tahribatın boyutu hâlâ net değil. Uydu görüntüleri gece boyunca olanları kısmen gösterse de, ne zaman vurulduklarına dair bilgi vermiyor.
Yeni Amerikan Güvenliği Merkezi’nden Dr. Stacie Pettyjohn, “Bu, dünyanın başka hiçbir ülkesinin gerçekleştiremeyeceği kadar karmaşık ve sofistike bir saldırıydı” dedi. Ancak sözlerini şöyle sürdürdü:
“Operasyon taktiksel açıdan başarılı olsa da, İran’ın nükleer programını kalıcı biçimde geriletip geriletmeyeceği hâlâ belirsiz.” (BBC)
