Afganistan’da bugün ülke genelinde internet ve mobil telefon hizmetleri kesildi.
Taliban yönetimi kesintinin nedenine dair açıklama yapmazken, son haftalarda çevrim içi pornografi konusunda endişelerini dile getirmişti.
Bu ayın başlarında Taliban lideri Hibetullah Ahundzade, “ahlaksızlığın önlenmesi” amacıyla fiber optik hizmetlerin yasaklanmasına dair bir kararname yayınlamış ve birkaç eyalette internet bağlantısı kesilmişti.
Ağustos 2021’de yeniden iktidara gelen Taliban’ın kadınlara ve ifade özgürlüğüne yönelik kısıtlamaları, insan hakları grupları ve yabancı hükümetler tarafından sık sık eleştiriliyor.
İnternet yasakları
17 Eylül’de Taliban yönetimi, “ahlaksız faaliyetleri engellemek” gerekçesiyle Afganistan’ın kuzeyindeki beş eyalette interneti yasaklamıştı.
Kunduz, Badahşan, Baghlan, Tahar ve Belh’i kapsayan yasak, bölgenin büyük nüfus merkezlerini de içeriyordu. Yönetim, cep telefonu veri kesintisinin ise bu kapsamda olmadığını açıkladı. Daha sonra yasak ülke geneline yayıldı.
İnternet özgürlüğünü takip eden sivil toplum kuruluşu Netblocks, Afganistan’da bağlantının “normal seviyelerin yüzde 14’üne düştüğünü” ve ülke genelinde “tam bir telekomünikasyon kesintisi” yaşandığını aktardı.
Kadın yazarların kitaplarına yasak
Taliban 19 Eylül’de üniversitelerden kadınların yazdığı kitapların kaldırılması uygulamasını başlattı.
Şeriat yasaları gerekçe gösterilen karar kapsamında ayrıca demokrasi, insan hakları ve kadın çalışmalarıyla ilgili 18 dersin müfredattan çıkarılması istendi.
Yasak kapsamında ayrıca insan hakları ve cinsel taciz gibi derslerin öğretilmesi de yasaklandı.
Aralarında “Kimya Laboratuvarında Güvenlik” gibi başlıkların da bulunduğu yaklaşık 140 kadın yazarın kitabı, “Şeriat ve Taliban politikalarına aykırı” oldukları gerekçesiyle “sakıncalı” bulunan 680 kitap arasında yer aldı.
Üniversitelere ayrıca 18 dersin artık işlenemeyeceği bildirildi. Taliban yetkilileri bu derslerin “Şeriat prensipleri ve sistemin politikalarıyla çeliştiğini” söyledi.
Satranç yasağı
Taliban, Mayıs ayında satrancı da yasakladı. Gerekçe olarak kumara yol açabileceği gösterildi.
Uluslararası Satranç Federasyonu (FIDE), kararı üzüntüyle karşıladığını belirterek yasağın sporun gelişimine zarar vereceğini ve Afgan oyuncuların yeteneklerini sergileme fırsatını elinden alacağını açıkladı.
Kadın yardım çalışanlarına yasak
Dünya Sağlık Örgütü bu ay Taliban’a çağrı yaparak, Afgan kadın yardım çalışanlarına erkek refakatçi olmadan seyahat edebilme izni verilmesini istedi.
Doğu Afganistan’da meydana gelen ve 2 bin 200 kişinin hayatını kaybettiği depremler sonrası sağlık hizmetine erişimde zorluk yaşayan kadınlara yardım için bu adımın gerekli olduğu vurgulandı.
Ancak Taliban, politikada herhangi bir değişikliğe gitmedi. Taliban, 2022’den bu yana kadın sağlık çalışanlarının ev dışında çalışmasını yasaklamış durumda.
