AİHM aldığı kararla Türkiye’yi AİHS’in 5/1, 5/3, 10 ve 18. maddelerini ihlal etmekten mahkûm etti.
Karar, Türkiye açısından en ağır ihlal türlerinden biri olan 18. madde (siyasi amaçlı tutuklama) tespitini de içeriyor.
Bu madde, devletlerin olağan yargı tedbirlerini muhalefeti bastırmak veya demokratik çoğulculuğu sınırlamak amacıyla kötüye kullanmalarını yasaklıyor.
AİHM, Tuğluk’un tutuklanmasının “makul şüpheye dayanmadığını” ve yerel mahkemelerin “suçun niteliği”, “delil durumu” ve “kaçma riski” gibi soyut gerekçelerle, bireyselleştirilmiş bir değerlendirme yapmadan tutuklama kararı verdiklerini belirtti.
Bu nedenle Türkiye, AİHS’in 5/1 ve 5/3. maddelerini (özgürlük ve güvenlik hakkı) ihlal etmiş sayıldı.
İfade özgürlüğü
Mahkeme, Tuğluk’un Demokratik Toplum Kongresi (DTK) kapsamındaki konuşmaları ve siyasi faaliyetlerinin ifade özgürlüğü (AİHS madde 10) kapsamında değerlendirilmesi gerektiğini vurguladı.
AİHM, bu faaliyetler nedeniyle Tuğluk’un yaklaşık 15 ay tutuklu kalmasının ifade özgürlüğünün açık bir ihlali olduğunu kaydetti.
Tutuklama siyasi amaçlıydı
AİHM, kararında en çarpıcı tespiti 18. madde kapsamında yaptı. Mahkeme, Tuğluk’un tutuklanmasının siyasi muhalefeti bastırmak ve demokratik çoğulculuğu sınırlamak amacı taşıdığına hükmetti.
Ayrıca, olağanüstü hal (OHAL) döneminde yürürlükte olan derogasyonun (Sözleşme yükümlülüklerinin askıya alınması) bu ihlalleri meşrulaştıramayacağını belirtti.
Tazminat
Mahkeme, Türkiye’nin Aysel Tuğluk’a 16.000 euro manevi tazminat ve 1.500 avro yargılama gideri ödemesine karar verdi.
Kararda ayrıca, Tuğluk’un 2018’de “silahlı örgüt üyeliği” suçlamasıyla aldığı 10 yıllık hapis cezasının temyizle kesinleştiği hatırlatıldı. Mahkeme, tutuklamanın demokratik tartışma ortamını bastırdığını ve yargının siyasal amaçlarla kullanıldığını vurguladı.
Madde 18
AİHM’in bu kararı, Türkiye’nin son yıllarda aldığı en ağır insan hakları ihlali tespitlerinden biri olarak değerlendiriliyor. 18. madde ihlali, AİHM içtihadında nadir görülen ve yalnızca siyasi saiklerle hareket edildiği durumlarda verilen bir hüküm olarak öne çıkıyor.
Meral Danış Beştaş: Herkes için verilmiş bir adalet kararıdır’
Halkların Demokratik Kongresi (HDK) Eşsözcüsü Meral Danış Beştaş, X hesabında yaptığı paylaşımda, kararı şöyle değerlendirdi:
“Aysel Tuğluk kararı, sadece bir kişi için değil; düşüncesi, kimliği ve sözü nedeniyle cezalandırılan herkes için verilmiş bir ‘adalet kararıdır.’
Ancak öte yandan bu karar, Aysel Tuğluk’un yaşamından çalınan yılları, yitirdiği sağlığını ve daha nicesini hatırlatmıştır! Geç gelen adaletin bir insanın nasıl büyük zararlara maruz kaldığını ortaya koymuştur! Adaletin tecelli etmesi için daha kaç ihlal gerekiyor! Ya da daha kaç insanın hayatının yok edilmesi bekleniyor!
Aysel Tuğluk, bu ülkede Kürt sorununun, ayrımcılığın, hukuksuzluğun simgesi olmuştur! Eğer adaletten eğer barıştan söz edeceksek önce hukuka uyun!”
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Türkiye’nin Aysel Tuğluk’un tutukluluğu nedeniyle Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 5/1, 5/3, 10 ve 18. maddelerini ihlal ettiğine hükmetti.
📍 AİHS 5/1 ve 5/3 ihlali:
Mahkeme, Tuğluk’un tutukluluğunun “makul şüpheye” dayanmadığını belirtti.… pic.twitter.com/xMMq87LAKx— Meral Danış Beştaş (@meraldanis) October 14, 2025
