Türkiye’nin 2018’deki harekatı nedeniyle Afrin’den göç eden yaklaşık 300 binden fazla Kürt, Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile Şam’ın geçici yönetimi arasında 10 Mart’ta imzalanan 8 maddelik mutabakatın ardından geri dönmeye başladı.
Mutabakat yer alan “Yerlerinden edilmiş tüm Suriyelilerin kendi kasaba ve köylerine geri dönmelerinin sağlanması ve Suriye devleti tarafından korumalarının sağlanması” maddesi kapsamında Afrîn, Tel Abyad (Grê Spî) ve Serekanîyê halkı topraklarına dönme hazırlığına başladı.
Kuzey ve Doğu Suriye Özerk yönetimin öncülüğünde, Şam geçici hükümetiyle imzalanan mutabakat ardından kentlerinden zorla göçertilmek zorunda bırakılan Afrinliler yavaş yavaş kentlerine dönmeye başladı.
‘7 yıldır geri dönmeyi bekliyorlar’
Mutabakata ve sonrası hazırlıklar ile dönüşlere dair konuşan Afrin İnsan Hakları Örgütü Eşsözcüsü İbrahîm Şêxo, 300 binden fazla insanın göç etmek zorunda kaldığını hatırlatarak, “7 yıldır insanlar dönmeyi bekliyor. Bu mutabakattan önce de bazı yurttaşlar dönme girişimlerinde bulunmuştu. Ancak şimdiye kadar elimizde net bir sayı olmadı. Mutabakattan sonra topladığımız verilere göre, 7 bine yakın aile Afrin’e geri dönmüş durumda. Bu sayının 100-150 bin insan ettiğini tahmin ediyoruz. 250 bin insan da geri dönmeyi bekliyor” ifadelerini kullandı.
BAAS rejiminin yıkıldığı 8 Aralık’tan bu yana birçok ailenin Afrîn’e birlikte dönmeye başladığını söyleyen İbrahîm Şêxo, son süreçte Til Rifat ve Şehba’dan Tabka, Rakka’ya göçmek zorunda kalan Afrînlilerin de dönüş için hazırlık yaptıklarını belirtti.
‘Halep’e göç edenler geri dönmeyi bekliyor’
İbrahîm Şêxo, “Halep’te 200 binlik bir nüfus Afrîn’e dönmeyi bekliyor. Aslında sayı günden güne artıyor. 300 binlere kadar ulaştığını söylemek mümkündür. Halep’teki Afrînliler, özerk yönetim ve Şam hükümetinin anlaşmalarını bekliyor. Daha o anlaşma sağlanamadı. Bu anlaşmanın zemin ve zaman istediğinin farkındayız. Aslında Afrîn’e dönüşlerin büyük kafilelere ulaştığı vakit Ramazan ayı idi. Buraya dönen çok sayıda Afrînli orada kalan akrabalarını, tanıdıklarını ve elbette mezarlarını ziyaret ettiler” diye konuştu.
Afrîn’de dönüşlerin istikrara kavuşmama sebebinin kentte hala bazı grupların bulunması olduğuna işaret eden İbrahîm Şêxo, bu sorunun kentte huzursuzluk yaratmaya devam ettiğini belirtti.
‘Geri dönenlerin güvenliği sağlanmalı’
Afrîn’in 7 yıl boyunca bir çok hak ihlalinin yaşandığını da ifade eden İbrahîm Şêxo, “Geri dönüşlerin sürmesini istiyorlarsa hem Özerk Yönetim hem de Şam hükümeti, içerdeki emniyeti sağlamalıdır. Geri dönen Afrînlilerin kendilerini savunması sağlanmalı, farklı grupların onlara müdahalesi engellenmelidir. Buna dair hala atılması gereken adımlar atılmadı. Halkımız da hala geri dönmeyi bekliyor” diye konuştu.
‘Gidenlerin evleri teslim edildi’
Gidenlere dair de bilgi veren İbrahim Şexo, “Gidenlerin birçoğuna kendi evlerinin teslim edildiği haberini de aldık. Bu bizi mutlu etti.” ifadelerini kullandı. (MA)
