İsrail ile geçici Şam yönetimi arasında, geçtiğimiz aylarda artan gerilimin ardından, Donald Trump’ın Körfez turunda artan ‘diplomasi rüzgarının da’ etkisiyle buzlar erime eğilimi gösteriyor. Ahmed Şara’nın geçici Şam yönetimi ile Tel Aviv arasında görüşmelerin yapıldığına dair haberler İsrail medyasında geniş yer buldu.
Bu görüşmelerin, Azerbaycan ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) gibi bölgesel aktörlerin arabuluculuğunda gerçekleştiği belirtiliyor.
The Jerusalem Post gazetesi, Şara’nın İsrail ile ilişkileri normalleştirme olasılığını “keşfetmeye açık” olduğunu bildirdi. Gazeteye göre, Şara bu niyetini, Şam’da ABD Temsilcileri Marlin Stutzman ve Cory Mills ile yaptığı bir görüşmede dile getirdi.
Bu açıklama, ilk olarak Bloomberg News tarafından duyuruldu ve ardından İsrail medyasında geniş yer buldu. The Jerusalem Post, özellikle Beşar Esad rejiminin Aralık 2024’te devrilmesinden sonra Suriye’deki yeni güç dengelerinin, İsrail için diplomatik bir kanal açma fırsatını doğurduğunu aktardı.
The Times of İsrael ise, Şara’nın İsrail ile ilişkileri normalleştirme amacıyla İbrahim Anlaşmaları’na katılmayı hedefleyen gizli müzakereler yürüttüğünü iddia etti. İbrahim Anlaşmaları 2020 yılında Sudan, Fas, BAE ve Bahreyn gibi Arap ülkelerinin İsrail ile normalleşme sürecini başlatan diplomatik girişimler olarak biliniyor.
Görüşmelerin en dikkat çekici yönlerinden biri, Azerbaycan ve BAE gibi ülkelerin arabulucu olarak öne çıkması.
İsrail vatandaşı Dürzi eski Knesset üyesi Ekrem Hasun, bir televizyon programında, Şara’nın BAE’de İsrailli yetkililerle görüştüğünü ve Abu Dabi’nin bu görüşmelere ev sahipliği yaptığını doğruladı. Hasun, “Elbette Şara daha önce İsrailli yetkililerle bazı görüşmeler yaptı ve barış ile gelecek hakkında konuşuldu,” diyerek BAE’nin arabuluculuk rolünü vurguladı.
Azerbaycan’ın rolü ise daha çok teknik ve diplomatik bir çerçevede şekilleniyor. İsrail basınına yansıyan haberlere göre, İsrail ve Şara arasındaki son görüşme Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de gerçekleşti. Bu görüşmeye Türkiye’nin de katıldığı iddia ediliyor.
Azerbaycan, hem İsrail hem de Türkiye ile güçlü ilişkileri sayesinde bölgede tarafsız bir arabulucu olarak konumlanıyor. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, daha önce Türkiye-İsrail ilişkilerinin normalleşmesi için de çaba gösterdiğini belirtmişti.
Bu süreçte Türkiye’nin pozisyonu da kritik. Türkiye, Şara’yı desteklerken, İsrail’in Suriye’deki askeri varlığına ve hava saldırılarına karşı çıkıyor.
Channel 12, son günlerde Azerbaycan’da bir toplantı yapıldığını, bu toplantıda İsrail ordusunun Operasyonlar Müdürlüğü Başkanı Tümgeneral Oded Basyuk tarafından temsil edildiğini bildirdi. Habere göre Basyuk, temsilcilerle bir araya geldi ve toplantıda Türk temsilciler de hazır bulundu.
The Jarusalem Post, Tel Aviv’in Şam’daki gelişmeleri yakından izlediğini ve diplomatik bir kanal açma olasılığını değerlendirdiğini belirtti. Ancak, İsrail makamlarının Şara’nın açıklamalarına henüz resmi bir yanıt vermediği de not ediliyor. Habere göre, görüşmelerin başarısı, hem İsrail’in güvenlik taleplerine hem de Şam’ın uluslararası meşruiyet arayışına bağlı olacak.
