Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, Abdullah Öcalan, Emin Gurban, Civan Boltan ve Hayati Kaytan’ın “umut hakkı”nı da kapsayan, “Gurban Grubu” dosyasına dair ara kararını açıkladı.
Komite, 15-17 Eylül tarihleri arasında gerçekleştirdiği İnsan Hakları Toplantısı sonrası açıkladığı kararda, Gurban grubu dosyasındaki kararların hızla uygulanmasını sağlamak için müebbet hapis cezalarına ilişkin inceleme mekanizması sağlayan yeni bir eylem planı çerçevesinde yasal değişikliklerin yapılmasını belirtti.
Meclis işaret edildi
Komite Türkiye’nin bununla sınırlı kalmayıp, Meclis’te kurulan Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu’nun gerekli yasal düzenlemeleri hayata geçirmesi için kullanılabileceğini belirtti. Kararda, Meclis tarafından bu konuda daha önce sunulmuş olan yasa tasarılarının parlamento tarafından kabul edilmesi önerisi de yer aldı.
Komite kararında, ulusular arası hukukun müebbet hapis cezası verilmesinden itibaren en geç 25 yıl sonra inceleme yapılmasını sağlayan mekanizmaların olması gerektiğini belirtti.
Komitenin kararında, Türkiye’nin yeterli tedbirleri ve gerekli yasal tedbirleri almasının da üzüntü duyulduğu belirtildi. Komite, yetkilileri daha fazla gecikmeden gerekli tedbirleri almaya çağırdı.
Komitenin kararları şu şekilde:
“* Yetkilileri, mevcut gruptaki kararların hızla uygulanmasını sağlamak için, müebbet hapis cezalarına ilişkin inceleme mekanizması sağlayan yeni İnsan Hakları Eylem Planı çerçevesinde yasal değişiklikler yapılması da dahil olmak üzere, ancak bunlarla sınırlı olmamak üzere, ellerindeki çeşitli alternatifleri araştırmayı değerlendirmeye teşvik etmiştir; ‘terörsüz Türkiye’ girişiminin ve yakın zamanda kurulan ve Parlamento’ya yasal değişiklik önerme yetkisine sahip “Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu”nun kullanılması; veya Parlamento üyeleri tarafından bu konuda daha önce sunulmuş olan yasa tasarılarının Parlamento tarafından kabul edilmesi;
* Diğer üye devletlerin bu tür inceleme mekanizmalarını hayata geçirmiş olmalarından ilham almaları için onları bir kez daha teşvik etti.
* Yetkilileri, mevcut dava grubunun uygulanmasında hızlı ilerleme sağlanması için alınan tedbirler hakkında en geç 2026 yılı Haziran ayı sonuna kadar bilgi vermeye davet etti.”
Eren Keskin: Haziran’a kadar süre verilmesi çok uzun bir süredir
Konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan İnsan Hakları Derneği (İHD) Eş Genel Başkanı Eren Keskin, Komite’nin kararını eleştirerek, AİHM kararının derhal uygulanması gerektiğini söyledi.
Komite’nin Türkiye’den Haziran 2026’ya kadar bilgi isteyip kararın uygulanmasını ertelemesinin doğru olmadığını söyleyen Eren Keskin, bu konuda AİHM kararı olduğunu vurguladı. Türkiye’nin acilen yasal düzenlemeler yapıp “umut hakkı”nı uygulaması gerektiğinin altını çizen Eren Keskin, “Bu bir lütuf değil, bir görevdir. Eğer Türkiye uluslararası hukukun tarafıysa, o hukukun gereklerini yerine getirmelidir. Ama maalesef dünyada sağcılaşmanın yoğunlaştığı süreçlerde uluslararası hukuk mekanizmaları da etkileniyor ve buna uygun kararlar veriyorlar” dedi.
Türkiye’ye süre verilmesinin doğru bir şey olmadığını ifade eden Keskin, “Bu süre içinde Türkiye gerekleri yerine getirecek mi bundan emin değilim. Süre veriliyorsa bile daha kısa bir süre verilebilirdi. Haziran’a kadar süre verilmesi çok uzun bir süredir. Çünkü bu konuda yerleşik içtihatlar var. Bu düzenlemeyi yapmak çok kolay bir iştir” diye belirtti. (MA)
