Birleşmiş Milletler (BM) Zorla Kayıplar Komitesi’nin yıllık gayri resmi toplantısında Irak’taki kayıplar ele alındı.
Irak heyeti, bu tür vakaların yalnızca 2003 öncesine ait olduğunu savundu. Ancak Cenevre Uluslararası Adalet Merkezi, Irak’ın son on yılda sözleşmenin uygulanması konusunda kayda değer bir ilerleme sağlamadığını açıkladı.
Komite ile diyaloğa Meksika, Uruguay, Brezilya, İspanya, Kamboçya, Finlandiya, Umman, Irak, Peru ve Kolombiya katıldı. Ayrıca çeşitli sivil toplum kuruluşları da söz alarak zorla kaybetme vakalarının farklı boyutlarını gündeme taşıdı.
Ezidiler hala kayıp
Toplantıya katılan İnsan Hattı Vakfı, özellikle IŞİD tarafından kaçırılan ve kaybedilen Ezidilerin akıbetine dikkat çekti. Binlerce Ezidi’nin hala bulunamadığını hatırlatan Vakıf, Irak hükümetinin toplu mezarların açılması ve kalıntıların kimliklendirilmesi yönündeki adımlarını memnuniyetle karşıladığını ifade etti. Ancak Komite’ye, bu sürecin şeffaflıkla yürütülmesi ve kayıp Ezidilerin ailelerinin adalet taleplerinin karşılanması için süreci yakından izleme çağrısı yaptı.
BM Zorla Kayıplar Komitesi’nin Cenevre’deki yıllık toplantısında Irak hükümeti, kayıpların artık yaşanmadığını iddia etti. Ancak gözlemciler, Ezidiler başta olmak üzere binlerce kaybın akıbetinin hala karanlıkta olduğunu vurguladı.
‘Kayıp şahıslar’ yerine ‘zorla kaybedilen kişiler’ kavramı
Gözlemciler, Irak’ta “kayıp şahıslar” yerine “zorla kaybedilen kişiler” kavramının kullanılmaya başlandığını belirtti. Bu değişiklik, kayıpların sıradan değil, devlet ya da yetkili yapılarla bağlantılı olduğuna işaret ediyor. Cenevre’deki gözlemciler, Irak’ın resmi söylemlerinin aksine uygulamada ciddi boşluklar bulunduğunu vurguladı. Zorla kaybetme vakalarının soruşturulmaması, faillerin yargılanmaması, mağdurlara adil tazminat sağlanmaması ve şeffaflık eksikliği, en büyük endişeler arasında sıralandı.
Yasa tasarısı gündemde
Irak heyeti ise zorla kaybetmelerle mücadeleye dair özel bir yasa tasarısının şu anda parlamentoda veya ilgili mercilerde değerlendirildiğini açıkladı. Heyet, kayıpların akıbetinin aydınlatılmasının öncelikleri arasında olduğunu savundu. (MA)
