Filistin sorununun barışçıl çözümü ve iki devletli çözümün uygulanmasına ilişkin Birleşmiş Milletler konferansının sonuç bildirgesi açıklandı.
BM’de yüksek düzey katılımlı uluslararası Filistin Konferansı, iki devletli çözüme destek vurgusuyla sona erdi.
New York’taki BM Genel Merkezi’nde 130’a yakın ülkenin üst düzey yetkililerini bir araya getiren Yüksek Düzeyli Uluslararası Konferans’ta, 3 gün süren oturumların ardından New York Çağrısı ve New York Bildirisi kabul edildi.
Fransa, Suudi Arabistan ve aralarında Türkiye’nin de bulunduğu eş başkanların düzenlediği konferansa, İsrail’in yanı sıra ABD’nin de katılmaması dikkat çekti.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres iki devletli çözüme ilişkin “kırılma noktasına” gelindiği konusunda uyardı.
“Filistinliler için devlet kurma bir ödül değil, bir haktır.” vurgusunda bulunan Guterres, uluslararası topluma sadece iki devletli çözüm vizyonunu canlı tutma çağrısı yapmadığını, aynı zamanda bunu gerçeğe dönüştürmek için acil, somut ve geri döndürülemez adımlar atılması gerektiği çağrısı yaptığının altını çizdi.
Sürece Gazze’den başlanması gerektiğini ifade eden Guterres, “Gazze, felaketlerin birbirini izlediği bir çöküşe sürüklendi.” uyarısında bulundu.
BM Genel Sekreteri, “Filistin devletinin kurulması ile İsrail’in güvenliği arasında sahte bir tercih yaratılmasını reddedelim. İşgalin güvenlik getirmediğini kabul edelim. İsrail’in meşru güvenlik kaygıları nasıl ciddiye alınmalıysa, Filistin halkının meşru hakları da aynı şekilde ele alınmalıdır.” vurgusunu yaptı.
Tanımaya yönelik destek çağrıları arttı
Avustralya, Kanada, Fransa ve İspanya’nın da aralarında bulunduğu 15 ülke ise New York Çağrı’sıyla İsrail-Filistin meselesinde iki devletli çözüme olan güçlü bağlarını vurguladı.
Filistin devletini henüz tanımamış veya tanıma yönünde olumlu görüş bildirmemiş devletleri bu yönde adım atma çağrısı yapılan açıklamada, “İki devletli çözüm yönünde atılması gereken temel bir adım olarak, Filistin devletini halihazırda tanımış olan ya da tanımaya yönelik iradesini veya olumlu değerlendirmesini beyan etmiş bulunan ülkeler, bu yönde henüz adım atmamış olan tüm devletleri, söz konusu çağrıya katılmaya davet etmektedir.” ifadelerine yer verildi.
İki devletli çözüme yoğun destek
Diğer taraftan Türkiye ile 16 ülkenin yanı sıra Avrupa Birliği (AB) ile Arap Birliği’nin yayımladığı New York Bildirisi’nde de İsrail’in Gazze’deki sivillere ve sivil altyapıya yönelik saldırıları, şehirdeki kuşatma ve açlık güçlü bir şekilde kınandı.
Bildiride, İsrail saldırılarının yıkıcı bir insani felakete yol açtığı belirtilirken, Gazze’deki savaşın derhal sona ermesi ve İsrail güçlerinin Gazze’den tamamen çekilmesi gerektiğinin altı çizildi.
Konferansta İngiltere ve Kanada da Filistin devletini yakın zamanda tanıma kararı aldıklarını duyurdu.
Al Mayadeen’in aktardığına göre, konferansta alınan kararlar şöyle:
– Birleşmiş Milletler’de bir araya gelen liderler ve temsilciler olarak, Gazze’deki savaşı sona erdirmek için toplu önlemler almaya karar verdik.
– Filistin-İsrail çatışmasına, iki devletli çözümün fiilen uygulanması temelinde adil, barışçıl ve kalıcı bir çözüm getirilmesi konusunda anlaştık.
– Son gelişmeler, Orta Doğu’da devam eden çatışmanın korkunç insani maliyeti ve ciddi sonuçlarını teyit etmiştir.
– Çatışmayı sona erdirmek ve “iki devletli çözümü” uygulamak, Filistinlilerin ve İsraillilerin meşru beklentilerini gerçekleştirmek için tek yoldur.
– Filistin meselesinin barışçıl bir şekilde çözülmesi ve “iki devletli çözüm”ün uygulanması için somut, zamanı sınırlı ve geri dönüşü olmayan adımlar atmaya kararlıyız.
– Gazze, işgal, abluka, coğrafi daralma veya zorla yerinden edilme olmaksızın Filistin Devleti’nin ayrılmaz bir parçasıdır.
– Filistin topraklarında yönetim, kanunların uygulanması ve güvenlik, uygun uluslararası destekle birlikte münhasıran Filistin Yönetimi’nin elinde olmalıdır.
– Arap Birliği ve İslam İşbirliği Teşkilatı tarafından önerilen Gazze’nin yeniden inşası planının uygulanmasını destekliyoruz.
– Ateşkesin ardından, Filistin Yönetimi çatısı altında Gazze’de geçici bir yönetim komitesi kurulmalıdır.
– Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’ın 9 Haziran 2025 tarihli mektubunda şiddeti reddetme ve güvenliğe bağlılık taahhütlerini memnuniyetle karşılıyoruz.
– Doğu Kudüs dahil tüm Filistin topraklarında bir yıl içinde adil ve genel cumhurbaşkanlığı seçimlerinin yapılmasını destekliyoruz.
– İsrail liderliğini iki devletli çözüme bağlılıklarını ilan etmeye ve tüm yerleşim faaliyetlerini, şiddeti, ilhakı ve toprak hırsızlığını sona erdirmeye çağırıyoruz.
– Tek taraflı ve şiddet içeren eylemlerle iki devletli çözümün uygulanmasını engelleme girişimlerine karşı koymayı taahhüt ediyoruz.
– Tüm yasadışı yerleşim faaliyetlerine şiddetle karşı çıkıyoruz ve uluslararası hukuka uygun somut önlemler alınmasını talep ediyoruz.
– İsrailliler ve Filistinlileri, ortak barış ve istikrarı sağlamak için uluslararası destekle müzakereleri yeniden başlatmaya çağırıyoruz.
