Brezilya Yüksek Mahkemesi, ‘darbe girişimi’ suçlamasıyla yargılanan eski devlet başkanı Jair Bolsonaro’nun ev hapsi cezasına çarptırılmasına karar verdi.
Yüksek Mahkeme, Bolsonaro’ya geçen ay elektronik ayak kelepçesi ve sokağa çıkma yasağı getirmesinin ardından şimdi de ev hapsi cezası verilmesine hükmetti.
Ev hapsi kararı Bolsonaro’nun milletvekili olan üç oğlunun videosunu sosyal medya hesaplarından paylaştığı için verildi. Mahkeme gerekçe olarak uygulanan ihtiyati tedbirleri ihlal ettiğini belirtti. Videonun kısa süre sonra silinmesi ise “suçu örtbas etme çabası” olarak değerlendirildi.
Söz konusu karar dolayısıyla Bolsonaro’nun, yalnızca aile üyeleri ve avukatlarıyla görüşme hakkına sahip olacağı ve evindeki tüm cep telefonlarına el koyulacağı belirtiliyor.
ABD’den yargıca yaptırım
ABD Dışişleri Bakanlığı’nın Batı Yarımküre Dairesi, Moraes’in kararını “ifade özgürlüğüne saldırı” olarak nitelendirerek tepki gösterdi ve “ABD olarak, insan haklarını ihlal eden ve siyasi muhalifleri susturanları sorumlu tutmaya devam edeceğiz” açıklaması yaptı. ABD, geçtiğimiz hafta Moraes’e yönelik insan hakları ihlali gerekçesiyle yaptırım kararı almıştı.
ABD Başkanı Donald Trump ise Truth Social hesabından yaptığı paylaşımda, “Brezilya, eski Devlet Başkanı Jair Bolsonaro’ya yönelik muamelesinde korkunç bir şey yapıyor” ifadelerini kullanmıştı.
Brezilya’da gerilim
Kararın ardından Brasília’da güvenlik önlemleri artırılırken, Yüksek Mahkeme, Dışişleri Bakanlığı ve Kongre çevresine barikatlar yerleştirildi. 3 Ağustos Pazar günü binlerce destekçisi Merkez Bankası önünde toplanarak ABD’den daha fazla destek talep etti. Bazı göstericiler, Trump’a teşekkür eden pankartlar taşıdı.
Bolsonaro, 2022 seçim sonuçlarını tanımadığı ve 2023 başındaki Kongre baskınını teşvik ettiği iddiasıyla yargılanıyor. Yargı sürecinin sonunda 40 yılı aşkın hapis cezası alabileceği belirtiliyor. Siyasi yorumcu Fernando Gabeira, “Bolsonaro adım adım tutuklanıyor. Mahkeme, büyük bir toplumsal şok yaşanmaması için süreci aşamalı yürütüyor” dedi.
Ne olmuştu?
Brezilya’da 30 Ekim 2022’de düzenlenen ikinci tur devlet başkanı seçiminde sol görüşlü Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva, aşırı sağcı eski Devlet Başkanı Bolsonaro’yu koltuğundan etmişti. Seçimleri kazanan Lula da Silva, 1 Ocak 2023’te parlamentoda yemin ederek göreve başlamıştı.
Seçim sonuçlarının açıklanmasının ardından Bolsonaro destekçileri önce ülkede günlerce süren otoyol kapatma eylemleri yapmış, 8 Ocak 2023’te ordunun müdahalede bulunması talebiyle slogan atarak polis bariyerini aşıp Ulusal Kongre binasını basmıştı.
Brezilya Federal Polisi, 26 Kasım 2024’te Bolsonaro’nun, Lula da Silva hükümetine yönelik darbe planına dahil olduğunu iddia etmiş, Brezilya Federal Yüksek Mahkemesi de 26 Mart’ta savcılığın Bolsonaro dahil yedi kişi hakkında hazırladığı darbe iddianamesini oy birliğiyle kabul etmişti.
