Yurtsever Devrimci Çerkezler ve İnsan Hakları Derneği (İHD) İzmir Şubesi, Çerkesya’nın 21 Mayıs 1864’de Çarlık Rusya’sı tarafından işgal edilişi ve Çerkez Soykırımı’nın yıl dönümüne ilişkin açıklama yaptı.
Açıklama İHD şubesinde yapıldı.
Tarihi kayıtlara göre 2 milyona yakın Çerkes’in Kuzey Kafkasya’dan sürgün edildiğini, ana yurtlarında kalmak isteyenlere ise asimilasyon dayatıldığını dile getiren İHD yöneticisi Ali Aydın, “Çerkeslerin yaşadığı soykırım ve sürgün modern Avrupa tarihinde yaşanan ilk etnik temizlik ve soykırımdır” dedi.
“Çerkes halkının kayıpları tazmin edilmelidir” diyen Aydın, ” Toplumsal barışın inşası için Türkiye’de yaşayan tüm farklı kimliklerle beraber Çerkeslerin de dillerini, kültürlerini, kimliklerini yaşayabilmek ve yaşatabilmesi adına tüm kolektif hakları tanınmalı ve var olan yasal engeller kaldırılmalıdır. Engellerin kaldırılmasına ek olarak, Çerkes dili ve kültürünün gelişmesi için özel önlemler alınmalıdır” ifadelerini kullandı.
‘Dilin yok olması kültürün yok olmasıdır’
Yurtsever Devrimci Çerkesler adına konuşan Turgut Aydın ise Türkiye’de 4 milyon kadar olan Çerkesler’in kültürleri ve dillerinin yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu belirtti. Bir dilin yok olmasının, o dille oluşturulan binlerce yıllık birikimin ve kültürün de yok olması anlamına geldiğini kaydeden Aydın, “Bunun en somut örneği Çerkesçe’nin bir lehçesi olan Wubhça artık yoktur” diye belirtti.
Turgut Aydın son olarak “Çerkesler için, 21 Mayıs bir matem günü, bir kan davası, öfke, kin ve nefretlerin tazelendiği gün değildir” dedi.
İHD: İlk etnik temizlik ve soykırım
İnsan Hakları Derneği (İHD) de yaptığı açıklamada “Çerkeslerin yaşadığı Soykırım ve Sürgün modern Avrupa tarihinde yaşanan ilk etnik temizlik ve soykırımdır” ifadelerini kullanıldı. Başta Türkiye olmak üzere tüm dünyaya “Çerkes Soykırım ve Sürgünü”nü tanıma çağrısı yapan İHD’nin açıklamasında şunlar yer aldı:
“Birleşmiş Milletlerin tanımladığı ve kabul ettiği normlara göre bundan 161 yıl önce Çerkes halkının yaşadığı Soykırımdır. Soykırım Suçlarında zamanaşımı söz konusu değildir. İHD olarak soykırıma uğramış tüm halklar gibi Çerkes Halkı için de öncelikle yaşadıkları soykırımın dünyaca tanınmasını, hafıza merkezlerinin kurulmasını, onarıcı adaletin yani tanıma, özür dileme ve kayıpların tazmininin gerçekleşeceği sürecin bir an önce başlatılmasını istiyoruz. Soykırım politika ve uygulamaları nedeniyle Çerkes halkının kültürel hakları da ağır bir şekilde ihlal edilmiştir.”
‘Kayıplar tanzim edilmeli’
“Çerkes halkının soykırım nedeniyle yaşadıkları kayıpları tazmin edilmelidir. Toplumsal barışın inşası için Türkiye’de yaşayan tüm farklı kimliklerle beraber Çerkeslerin de dillerini, kültürlerini, kimliklerini yaşayabilmek ve yaşatabilmesi adına tüm kolektif hakları tanınmalı ve var olan yasal engeller kaldırılmalıdır. Engellerin kaldırılmasına ek olarak, Çerkes dili ve kültürünün gelişmesi için özel önlemler alınmalıdır. İHD olarak, Çerkes Soykırımı ve Sürgününde yaşamını yitirenleri bir kez daha saygıyla anıyoruz.”
DEM Parti’den de açıklama
DEM Parti Halklar ve İnançlar Komisyonu’ndan Sorumlu Eş Genel Başkan Yardımcısı Yüksel Mutlu, da Çerkes Soykırımı’na dair yazılı açıklama yaptı. Çarlık Rusya’nin kolonyalist yayılmacı politikası sonucunda Çerkes halkının topraklarından sürüldüğünü ve soykırıma uğratıldığının belirtildiği açıklamada, “Türkiye’de yaşayan Çerkes halkının anadilini öğrenme, kültürünü yaşatma, anayasal eşit yurttaşlık hakkına sahip olma, ana yurda dönüş ve çifte yurttaşlık talepleri meşrudur ve bu talepler karşılanmalıdır. DEM Parti Halklar ve İnançlar Komisyonu olarak, bu ülkenin toplumsal gelişimine ve demokratik dönüşümüne katkı sunan Çerkes halkının yanında olduğumuzu bir kez daha ifade ediyoruz. Çerkes Soykırımı tanınmalı, halkların tarihsel acılarıyla yüzleşilerek adaletin yolu açılmalıdır. Geçmişle yüzleşmeyen hiçbir toplum geleceğini ortak adalet zemininde inşa edemez” ifadelerine yer verildi.
