Çin’in yapay zeka (AI) uygulaması DeepSeek, ABD, İngiltere ve Çin’de Apple cihazlarında en çok indirilen ücretsiz uygulama olarak dikkatleri üzerine çekti. Ancak uygulama, kısa süre önce bir siber saldırıya uğradığını açıklayarak yeni kullanıcı kayıtlarını geçici olarak durdurma kararı aldı.
DeepSeek, ocak ayında piyasaya sürülmesine rağmen kısa sürede büyük bir popülarite kazandı. Bu başarı, ABD’nin yapay zeka endüstrisinde lider olduğu yönündeki yaygın inancı sarsan bir gelişme olarak değerlendiriliyor.
ABD Başkanı Donald Trump, 27 Ocak’ta yaptığı açıklamada, DeepSeek’in başarısının ABD teknoloji sektörüne bir uyarı niteliğinde olduğunu ifade etti. Uygulamanın açık kaynaklı modeli, sadece 6 milyon dolardan daha az bir maliyetle geliştirildi. Bu miktar, diğer yapay zeka modellerinin geliştirilmesinde harcanan bütçelere kıyasla oldukça düşük.
DeepSeek-R1’in piyasaya sürülmesinin ardından şirket, ürününün matematik ve kodlama alanlarında OpenAI’nin en son ChatGPT modelleriyle eşdeğer performans sergilediğini belirtti.
Gelişmiş çiplerin önemi ve ABD kısıtlamaları
ChatGPT ve DeepSeek gibi yapay zeka modellerinin geliştirilmesinde kullanılan çipler büyük önem taşıyor. Ancak ABD hükümeti, 2021’den bu yana Çin’e satılan gelişmiş çipler üzerindeki kısıtlamaları artırdı. Buna rağmen, Çinli AI geliştiricileri, ithal edilen çiplerin düzenli tedariki olmaksızın çalışmalarını sürdürebilmek adına kaynaklarını paylaştı ve yeni yaklaşımlar geliştirdi.
Bu süreçte, daha az bilgi işlem gücü gerektiren ve daha düşük maliyetli yapay zeka modellerinin ortaya çıkması mümkün oldu. Bu durum, sektörde büyük bir değişim potansiyeli yarattı.
ABD ve Avrupa’da piyasa etkisi
DeepSeek’in başarısı ve Trump’ın açıklamaları, ABD merkezli yapay zeka şirketlerinin hisselerinde düşüşe neden oldu. Nvidia, Microsoft ve Meta gibi şirketlerin hisseleri 27 Ocak sabahı değer kaybetti. Avrupa’da ise Hollandalı çip ekipmanı üreticisi ASML’nin hisse fiyatı yüzde 10’un üzerinde düşerken, Siemens Energy’nin yapay zeka donanımıyla ilgili hisseleri yüzde 21 oranında değer kaybetti.
City Index kıdemli piyasa analisti Fiona Cincotta, “Düşük maliyetli bir yapay zeka fikri, planların bir parçası değildi. Bu, piyasalarda şaşkınlık yarattı” değerlendirmesinde bulundu.
DeepSeek’in arkasındaki isim
DeepSeek, 2023 yılında Liang Wenfeng tarafından Çin’in Hangzhou kentinde kuruldu. Bilgi ve elektronik mühendisliği mezunu olan Liang, şirketi destekleyen bir serbest yatırım fonunun da kurucusu. Liang’ın, Nvidia A100 çiplerinden oluşan bir depo oluşturduğu ve bu çipleri daha düşük kaliteli çiplerle birleştirerek DeepSeek’i geliştirdiği belirtiliyor.
Liang, geçtiğimiz yıl Çin Başbakanı Li Qiang ile bir toplantıya katılmış ve yapay zeka modeline ilişkin görüşlerini paylaşmıştı. Temmuz 2024’te verdiği bir röportajda, “Fiyatlandırmanın bu kadar hassas bir konu olmasını beklemiyorduk. Biz sadece maliyetlerimizi hesaplayıp buna göre bir fiyat belirliyorduk” ifadelerini kullandı.
(BBC)
