Dansçı örümceğin DNA’sı evrimsel çeşitliliğin anahtarı mı?

Bilim insanları örümceğin genetik materyalindeki bir muamma olan karanlık DNA’yı yakından inceleyerek türlerinde bu kadar çok çeşitlilik olmasının kafa karıştırıcı nedenini ortaya çıkarmaya çalışıyor.

Dansçı örümceğin DNA’sı  evrimsel çeşitliliğin anahtarı mı?
Dansçı örümceğin DNA’sı  evrimsel çeşitliliğin anahtarı mı?
Haber Merkezi
  • Yayınlanma: 11 Eylül 2025 23:47

Belirli bir örümcek türünün sıradışı DNA’sı karşısında büyülenen bilim insanları bunun, yaşadığımız dünyadaki evrimsel çeşitliliğin anahtarı olabileceğini düşünüyor.

Çoğu hayvanın sadece 5-10 türü varken, dans hareketleri ve canlı renkleriyle tanınan Avustralya’nın tavus kuşu örümceği 100 farklı türe evrimleşti.

Bilim insanları örümceğin genetik materyalindeki bir muamma olan karanlık DNA’yı yakından inceleyerek türlerinde bu kadar çok çeşitlilik olmasının kafa karıştırıcı nedenini ortaya çıkarmaya çalışıyor.

Araştırmacılar, örümceğin çevresine hızla uyum sağlama ve yeni türler oluşturma yeteneğinin, karanlık DNA’dan kaynaklanabileceğini öne sürüyor.

Erkek tavus kuşu örümcekleri, karınlarında tavus kuşu tüylerini andıran, çok renkli muhteşem desenleriyle ayırt ediliyor. Kendilerine isimlerini veren bu özelliği, partnerleri etkilemek için kullanıyorlar.

Toplu iğne başı büyüklüğündeki bu canlılar, renkli desenlerden oluşan kostümleriyle gösteri yaparken, ayaklarıyla ritmik bir davul sesi çıkararak şarkı söyleyip dans edebiliyor.

Sanger Enstitüsü’nden Jonah Walker, daha önce örümceklerden korktuğunu itiraf etse de bu sayısız türün gelişiminin ardındaki bilimsel süreci incelemek üzere doktorası için Avustralya’ya gitti.

BBC News’a konuşan Walker şöyle dedi:

“Arkadaşlarıma ve aileme Avustralya’da örümcekler üzerine çalışacağımı söylediğimde bazı endişeli bakışlarla karşılaştım ve açıkçası ben de endişeliydim. Ancak onları dans ederken izlediğim birkaç saniye tüm korkularımı silip süpürmeye yetti.”

Walker, grup lideri Dr. Joana Meier ve uluslararası bir ekiple birlikte, bu örümceğin keşfedilmiş tüm türlerinden örnekler toplayarak bunları davranış, hareket ve şarkılarına göre titizlikle sınıflandırdı.

Araştırmada daha sonra hangi genlerin hangi özelliğe karşılık geldiğini ortaya çıkarmak ve tavus kuşu örümceği varyasyonlarının neden bu kadar çok olduğunu açıklamak için her bir türün DNA’sıyla çapraz karşılaştırmaya yapıldı.

Çalışma henüz ilk aşamalarında olsa da ekip daha fazla araştırma yapmak için güçlü bir nedenleri olduğu konusunda iyimser.

Bir DNA ipliği uzun bir molekül dizisinden oluşur; bunun bir kısmı, insanların göz rengi veya boy gibi belirli özellik ve niteliklerini kodlayan genlerdir.

Ancak DNA’nın büyük bir kısmı gen değil ve bu bölümlerin nelerden sorumlu olduğu hakkında yeterli bilgi yok.

Sanger Enstitüsü’nden araştırmacılar tavus kuşu örümceklerinin çeşitliliğinden bu “karanlık DNA” bölümlerinin sorumlu olabileceğini düşünüyor. Bu canlılar, insanlardaki “karanlık DNA” miktarının üç katına sahip.

Dünya BiyoGenom Projesi araştırmacıları bugüne kadar 3 bin farklı türün DNA’sını başarıyla deşifre etti.

Gelecek yıl 10 bin türün, 10 yıl içinde de yaşayan 1,8 milyon türün şifresini çözmeyi tamamlamayı hedefliyorlar. Bu sayede tüm canlıların nasıl evrimleştiğine ve birbirleriyle nasıl ilişki kurduğuna ışık tutmayı umuyorlar.

Kaynak