Kürtlerin ve Ezidi toplumunun tanınmış dengbêj ve hikaye anlatıcılarından Eda Mahdo, yaklaşık 100 yaşında hayatını kaybetti. Eda Mahdo, yaşlılığa bağlı kalp rahatsızlığı nedeniyle Almanya’nın Wilhelmshaven kentinde yaşamını yitirdi.
Cenazesi Viranşehir’de defnedilecek
Eda Mahdo, 25 Ağustos Pazartesi günü Almanya’da vefat etti. Taziyesi Pazartesi ve Salı günleri Almanya’nın Bad Fallingbostel şehrinde kuruldu. Cenazesi memleketine gönderilen Mahdo, 28 Ağustos Perşembe günü Viranşehir’in Burç köyünde toprağa verilecek.
‘Yüz yıl dünyada kalsak da karanlık kabir evimizdir’
Eda Mahdo 2 yıl önce Waar TV’ye verdiği röportajında okuduğu deyişinde ölüme ilişkin bu ifadeleri kullanmıştı: “Yüz yıl dünyada kalsan, altın ve gümüşün de bol olsa, bir gece mutlaka muratsız kabrin misafiri olacaksın. Karanlık kabir evimizdir. Mendo, ağlama faydasızdır. Kapkaranlık o kabir evimizdir. Kimse kendi gönlünü dünyayla hoş etmesin. Yeter ki öldüğümüzde dünyada kırık kalp bırakmayalım.”
DEM Parti Halklar ve İnançlar Komisyonu’ndan mesaj
Eda Mahdo’nun ölümüyle ilgili DEM Parti Halklar ve İnançlar Komisyonu X hesabından başsağlığı mesajı yayımladı. Komsiyon, mesajında şu ifadeleri kullandı: “Ezidi halkının değerli isimlerinden Eda Mahdo’nun vefatını derin bir hüzünle öğrendik. Ezidi halkına, ailesine ve tüm sevenlerine sabır diliyor, ruhunun Lalish’in ışığı gibi aydınlık ve güven içinde olmasını temenni ediyoruz.”
Eda Mahdo kimdir?
Eda Mahdo’nun tam doğum tarihi bilinmese de 1925-1930 yılları arasında Şanlıurfa’nın Viranşehir ilçesine bağlı Burç köyüne bağlı Kevirbelê mezrasında dünyaya geldiği tahmin ediliyor. Çocuk yaşta anne ve babasını kaybeden Mahdo, bu kayıpların ardından Kuzey ve Doğu Suriye’nin Serekaniye kentinde akrabalarının yanında büyüdü.
Evlendikten sonra Viranşehir’in Burç ve Baluç köylerinde yaşadı. 1980’lerin sonunda ailesiyle birlikte Almanya’ya göç eden Mahdo, Bremen ve Wilhelmshaven kentlerinde yaşamını sürdürdü. Her fırsatta memleketini ziyaret etti, Burç köyünde bir ev yaptırarak bağını koparmadı.
Dengbêjlik geleneği genellikle erkeklerle özdeşleştirilmeye çalışılsa da Mahdo gelinlik yaşlarında divanlara girerek bu tabu alanı yıktı. Erkeklerin oturduğu divanlarda kilam söyleyen bir kadın olarak kendi yolunu açtı. Böylece Kürt sözlü edebiyatında nadir görülen kadın dengbêjlerden biri olarak anıldı.
Mahdo, yalnızca şenliklerin değil, yas törenlerinin de baş dengbêjiydi. Performanslarıyla hem kederin, hem neşenin hem de direncin sesi oldu.
Sözlerinde ve kilamlarında Kürtlere sık sık birlik öğüdü verdi. Şengal Soykırımı’nı anlatan ağıdı yazdı.
Mahdo, Arapça, Kürtçe, Türkçe ve Almanca biliyordu.
Dengbêj Eda Mahdo: Toplumun ruhunu iyileştiren kadına son veda
🔸Ezidi Kürt kadın dengbêj Eda Mehdo yaklaşık 100 yaşında yaşamını yitirdi. 4 dil bilen Eda Mahdo, sanatıyla hem kederin, hem neşenin, hem de direncin sesi olduhttps://t.co/6EW1jhxRlP pic.twitter.com/OohECLNJdA
— İlke TV (@ilketvcomtr) August 27, 2025
Almanya ve son yılları
1994’ten itibaren Almanya’da yaşayan Mahdo, her yıl Viranşehir’i ziyaret etmeyi sürdürdü. 25 Ağustos 2025’te Wilhelmshaven kentinde yaşlılığa bağlı kalp rahatsızlığı nedeniyle hayatını kaybetti. Cenazesi memleketi Viranşehir’in Burç köyünde defnedilecek.
Dengbej Eda Mahdo’nun sesiyle Derwêşê Evdî destanı:
