Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Tanzanya’da Marburg virüsü salgını şüphesi nedeniyle en az 8 kişi hayatını kaybettiğini duyurdu.
DSÖ, Ebola benzeri virüsün Doğu Afrika ülkesinin Kagera bölgesindeki Biharamulo ve Muleba ilçelerinde tespit edildiğini belirtirken, salgının kaynağının henüz bilinmediğini ifade etti.
Marburg virüsü, Ebola’ya neden olan virüsle yakından ilişkili. Son yıllarda neredeyse tamamı Afrika’da olmak üzere yüzlerce insanın ölümüne neden oldu. 2024 yılının sonlarında ise Ruanda’da virüs nedeni ile 15 kişi hayatını kaybetti.
DSÖ açıklamasında, Marburg için herhangi bir aşı ya da tedavi onaylanmadığını bildirdi.
Peki Marburg virüsü nedir ve ne kadar tehlikelidir?
Virüs ilk kez 1967 yılında Almanya’nın Marburg ve Frankfurt kentleri ile Sırbistan’ın Belgrad kentinde eşzamanlı olarak ortaya çıktı. Salgınlarda virüs 31 kişiye bulaştı ve 7 kişi de hayatını kaybetti. Virüs bu vakaların ardından ilk kez tanımlandı.
WHO, Marburg virüsünün ortalama olarak bulaştığı insanların yarısını öldürdüğünü söylüyor. Önceki salgınlarda hastaların yüzde 88’i ölmüştü.
Salgının Uganda’dan ithal edilen Afrika yeşil maymunlarından kaynaklandığı tespit edilirken, virüsün domuzlar ve yarasalar tarafından da yayıldığı biliniyor.
İnsandan insanada bulaşan virüs, baş ağrısı, ateş, ishal, kan kusma, kas güçsüzlüğü ve dış kanamaya neden olabiliyor. Çoğunlukla yarasaların yaşadığı mağara ve madenlerde uzun süre kalan insanlar tarafından yayılıyor.
Son yıllarda Marburg virüsü salgınlarının görüldüğü yerler şöyle:
-Angola
-Ekvator Ginesi
Gana
Demokratik Kongo Cumhuriyeti
Kenya
Güney Afrika
Uganda
-Zimbabve
2005 yılında Angola’da ortaya çıkan salgında 300’den fazla kişi hayatını kaybetti.
Biri Avrupa’da diğeri de ABD’de olmak üzere son 40 yılda Afrika dışında Marburg virüsünden sadece 2 kişi hayatını kaybetti. Edinilen bilgiler doğrultusunda, her ikisi de Uganda’daki mağaralara yapılan gezilere katılan insanlardı.
Son vakalar nerede görüldü?
WHO, 10 Ocak’tan bu yana Tanzanya’nın Ruanda sınırındaki Kagera bölgesinde Marburg virüsü salgını olduğu anlaşılan bir vakada 9 kişinin enfekte olduğunu ve 8’inin öldüğünü açıkladı.
Tanzanya’da Mart 2023’te yine Kagera bölgesinde 6 kişinin öldüğü bir Marburg salgını daha yaşanmıştı.
Eylül ve Aralık 2024 tarihleri arasında Ruanda’da görülen Marburg virüsü salgını 66 kişiye bulaşmış ve 15 kişi hayatını kaybetmişti. Virüs Ruanda’da ilk kez görülmüştü.
Yaşanan diğer büyük salgınlarsa şöyle:
-2022, Gana: 3 vaka, 2 ölüm
-2017, Uganda: 3 vaka, 3 ölüm
-2012, Uganda: 15 vaka, 4 ölüm
-2005, Angola: 374 vaka, 329 ölüm
-1998-2000, Demokratik Kongo Cumhuriyeti: 154 vaka, 128 ölüm
-1967, Almanya/Sırbistan: 31 vaka, 7 ölüm
Nasıl kontrol altına alınabilir?
Uluslararası bir sağlık kuruluşu olan Gavi’ye göre, Afrika’daki insanlar vahşi hayvan eti yemekten veya dokunmaktan kaçınmalı.
WHO, insanların salgının olduğu bölgelerde domuzlarla temastan da kaçınması gerektiğini söylüyor.
Virüsü taşıyan erkekler, semptomların başlamasından sonra bir yıl boyunca ya da sperm testlerinde iki kez negatif sonuç elde edene kadar cinsel ilişkilerinde prezervatif kullanmalı.
Virüsten ölen insanları gömenler de cesetlere dokunmaktan kaçınmalı.
