Ege Denizi’nde son günlerde artan sismik hareketlilik, endişelere yol açtı. 28 Ocak’tan itibaren binlerce deprem kaydedilirken, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) bu durumu ‘deprem fırtınası’ olarak değerlendirdi. Depremler herhangi bir hasar veya yaralanmaya yol açmadı. Peki bu depremler hakkında ne biliniyor uzmanlar ne diyor?
ODTÜ’lü akademisyenler deprem sonuçlarını değerlendirdiler
ODTÜ Deprem Mühendisliği Araştırma Merkezi emekli üyesi ve eski UNESCO Kuzey Doğu Atlantik ve Akdeniz Tsunami Uyarı Sistemi Başkanı Prof. Dr. Ahmet Cevdet Yalçıner, Santorini, Amorgos ve Astropalya adalarının yer aldığı bölgede tarih boyunca büyük depremler yaşandığını belirtti.
1956 yılında bölgede 7,4 büyüklüğünde iki şiddetli sarsıntının meydana geldiğini ve bu depremlerin ardından tsunami oluştuğunu hatırlatan Yalçıner, “O dönemde Bodrum, Datça, Güllük Körfezi ve Didim gibi kıyılar da dalgalardan etkilendi. Ancak şu an yaşanan depremler için büyük bir tsunami riski söz konusu değil. Japonya veya Endonezya’da olduğu gibi 30-40 metre yüksekliğinde dalgalar Akdeniz ve Ege’de görülmez” dedi.
ODTÜ Deprem Mühendisliği Araştırma Merkezi Üyesi ve Jeoloji Mühendisliği Öğretim Üyesi Doç. Dr. Atilla Arda Özacar ise son günlerde bölgede “deprem kasırgası” yaşandığını belirtti. Depremlerin Santorini-Anafi Fayı üzerinde meydana geldiğini söyleyen Özacar, bölgenin aktif fay hatları ve volkanik hareketlilik açısından dikkatle izlenmesi gerektiğini vurguladı.
Özacar, “Burası aktif bir volkanik bölge. 1956’da meydana gelen depremler tsunamiye neden olmuştu. Şu an için büyük çaplı bir tehlike öngörülmese de hareketliliğin dikkatle takip edilmesi gerekiyor” dedi.
Santorini’de yaşananlar jeologları ikiye böldü
Ege Denizi’ndeki artan depremlerle ilgili uzmanlardan çelişkili açıklamalar geliyor. Yunanistan’ın Santorini Adası’nda meydana gelen depremlerin ardından, bazı sismologlar daha büyük bir sarsıntı beklentisinin azaldığını belirtirken, bazıları ise büyük bir depremin olasılığını hala göz önünde bulunduruyor. Yunan jeofizik profesörü Costas Papazachos, deprem dizisinin daha güçlü bir sarsıntı için işaret vermediğini ve olasılığının azaldığını ifade ederken, Avrupa-Akdeniz Sismoloji Merkezi Genel Sekreteri Rémy Bossu, bu deprem silsilesinin genellikle büyük bir depremin öncesinde yaşandığını söyledi.
Santorini’de büyük deprem ve volkanik patlama riski var mı?
Yunan yetkililer, Ege Denizi’ndeki depremleri izlemek için cihazlar yerleştirdi. Sismolog Costas Papazachos, Kiklad bölgesinde büyük bir deprem olasılığının henüz göz ardı edilemeyeceğini belirtti. Ancak, depremlerin volkanik patlamaları tetiklediğine dair bilimsel bir kanıt bulunmadığını vurguladı. Papazachos, depremlerin merkez üssünün Santorini’den kuzeydoğuya kaydığını ve Anhydros bölgesinde yeniden sismik faaliyetler gözlemlendiğini ifade etti. Ayrıca, 26 Ocak’tan itibaren Richter ölçeğiyle 2-5 büyüklüğünde çok sayıda deprem yaşandığını paylaştı.
Kandilli Rasathanesi, Türkiye’de tsunami beklenen yerleri açıkladı:
Kandilli Rasathanesi, 31 Ocak-7 Şubat tarihleri arasında Ege Denizi’nde 1513 deprem kaydedildiğini açıkladı. Bunlardan 108’i büyüklüğü 4’ün üzerinde, en büyüğü ise 5.3 olarak kaydedildi. Uzmanlar, bölgedeki hareketliliğin devam ettiğini ve Santorini çevresindeki sismik aktivitenin daha büyük depremlere yol açabileceğini belirtiyor.
Raporda, 1956’daki Amorgos depremine atıfta bulunarak, bölgedeki tsunami riskine dikkat çekildi. Antalya Körfezi ve Kaş Yarımadası’nda 1 ila 3 metre arasında tsunami dalgalarının oluşabileceği vurgulandı. Tsunami tehlikesi en yüksek olan bölgeler arasında Kaş Yarımadası, Antalya Körfezi, ve çevresindeki alanlar yer alıyor.
Raporda şu ifadelere yer verildi:
“Orta ve Doğu Akdeniz ile Ege Denizi’nde Helen yayı, çevresi ve ona dik olan Güney Akdeniz ve Kuzey Afrika sahillerinde tsunami tehlikesinin yüksek olduğu belirtilmiştir. Güney Ege, Trablusgarp, Doğu Sicilya ve Güney İtalya, Batı Yunanistan, Kıbrıs’ın batı ve güney kıyıları, Türkiye’de Kaş Yarımadası ve Antalya Körfezi ile Mısır arasındaki bölgede 1 ila 3 metre arasında tsunami tehlikesinin mümkün olduğu anlaşılmıştır.”
Çok sayıda kişi Santorini Adası’nı terk ediyor
Ege’deki Santorini Adası’nda artan sismik hareketlilik sebebiyle bölgeden çok sayıda kişi ayrıldı.
Yunan basınında yer alan haberlere göre, Santorini Adası ve çevresinde son günlerde artan sismik hareketlilik nedeniyle bazı Ada sakinleri geceyi araçlarında geçirdi. Büyük bir deprem olacağı endişesi taşıyan çok sayıda kişi ise başkent Atina’ya gitmek üzere Santorini Limanı’na yöneldi.
Ege’de son büyük deprem ne zaman oldu?
09 Temmuz 1956’da, Santorini ve diğer Ege adalarını vuran 7.5 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Bu sarsıntı 20. yüzyılda Avrupa’da kaydedilen en büyük deprem oldu. Depremin ardından 25 metre yüksekliğinde bir tsunami meydana geldi.
En az 53 kişi öldü ve 100’den fazla kişi yaralandı. Evlerin yüzde 35’i çöktü ve yüzde 45’i hasar gördü. Neredeyse tüm kamu binaları yıkıldı.
Deprem, 9 Temmuz 1956 günü sabahın erken saatlerinde meydana gelmiş ve Santorini, Amorgos (depremin merkez üssü), Anafi, Astipalaia, İos, Paros, Nakşa, Kalimnos, Leros, Patmos ve Lipsi’yi vurmuştu.
