Nepal, Endonezya ve Madagaskar gibi ülkelerde hükümete karşı düzenlenen Z kuşağı protestoları Fas’a da sıçradı.
“GEN Z 212” (Z Kuşağı 212 Hareketi) adıyla sosyal medyada örgütlenen gençler Rabat, Kazablanka, Marakeş ve Tanca’daki gösterilerde “özgürlük, onur, sosyal adalet” sloganları attı.
Güvenlik güçlerinin gösterilere müdahale ettiği ve 100’den fazla kişiyi gözaltına aldığı aktarıldı.
Deprem, yolsuzluk ve Dünya Kupası harcamaları
Hafta sonunda Fas, son yılların en büyük hükümet karşıtı eylemlerine sahne oldu. En az 11 kentte halk yolsuzluğu protesto etmek için sokaklara döküldü.
Göstericiler, Rabat yönetiminin sağlık ve eğitimi önemsemeyip uluslararası spor organizasyonlarına para akıttığını savundu.
İspanya ve Portekiz’le birlikte 2030 FIFA Dünya Kupası’na ev sahipliği yapmaya hazırlanan ülkede “Stadyumlar burada, hastaneler nerede?” sloganları duyuldu.
En az üç stadyumun inşa edildiği, 6 tanesinin de yenileme için elden geçirildiği ülke, gelecek aylarda Afrika Uluslar Kupası’na da ev sahipliği yapacak.
2023’te yaklaşık 3 bin kişinin öldüğü depremin yaralarının hâlâ sarılmamış olması ve 8 kadının Agadir’deki bir devlet hastanesinde doğum yaparken ölmesi gibi meseleler de protesto eylemlerinde hatırlatıldı.
Gözaltına alınanlara hak ihlalleri
Fas İnsan Hakları Derneği, cumartesi gözaltına alınan onlarca kişinin bir kısmının fiziksel saldırıya uğradığını bildirdi. Dernek, güvenlik güçlerinin gösterileri bastırarak ifade özgürlüğünü kısıtladığını da belirtti.
Geçmişte sendikalar ve siyasi partilerin düzenlediği eylemlerin ses getirdiği ülkede bu sefer TikTok ve Discord gibi sosyal medya platformları üzerinden örgütlenen gençler başı çekti.
Fas nüfusunda Z kuşağı ağırlığı
Z Kuşağı 212 ve Fas Gençliğinin Sesleri gibi örgütler, “barışçıl, medeni protesto” ve “sorumlu tartışma” çağrısında bulundu.
Fas’ta protesto çağrıları, 17 Eylül’den itibaren özellikle Discord platformu üzerinden yayıldı. “GEN Z 212” adıyla açılan grup kısa sürede binlerce üyeye ulaştı. Hareketin herhangi bir parti, sendika veya resmi yapıya bağlı olmadığı, bağımsız gençlerin oluşturduğu sosyal bir girişim olduğu öğrenildi.
Fas’ta 1995’le 2010 arasında doğanlar, toplumun en kalabalık kesimini oluşturuyor. Göstericiler, Nepal’deki Z kuşağının hükümeti deviren eylemlerinden ilham aldıklarını da söyledi.
İzinsiz gösteriler yasaklandı
Fas’ın resmi haber ajansı MAP’a göre, yerel makamlar sosyal medyada yayılan anonim çağrılar üzerine izinsiz toplanmaları yasakladı.
MAP’a konuşan bir güvenlik uzmanı, güvenlik güçlerinin izinsiz gösterilere “kamu düzenini ve göstericilerin güvenliğini koruyan dengeli bir yaklaşımla” müdahale ettiğini savundu. Söz konusu kaynak, sahadaki birimlerin cop, tazyikli su araçları ve gaz bombalarıyla donatılmadığını, yalnızca resmi ve sivil kimlikli güvenlik unsurlarının kullanıldığı ifade edildi.
