Kiev’deki hükümetin, Rus güçlerini hedef alma yeteneğini ciddi şekilde engelleyebilecek bir adım atıldı. Bu karar, Trump yönetiminin Ukrayna’ya askeri yardımları durdurma kararını almasının ardından geldi ve ABD başkanı ile Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski arasında yaşanan büyük bir gerginliğin sonrasında alındı.
Ukrayna’nın Rus askeri hedeflerini belirleme ve vurma yeteneği için ABD’nin istihbarat işbirliği çok önemli olmuştur. Konuyla ilgili üç yetkili, Washington’un Kiev ile istihbarat kanallarını dondurduğunu doğruladı.
ABD, aynı zamanda müttefiklerinin de Ukrayna ile istihbaratını paylaşmalarını engelledi, ancak iki yetkili, ülke içinde varlıkları bulunan kaynakların yine de Kiev’e ilgili istihbaratı aktarmaya devam edebileceğini belirtti. Fakat bu, Ukrayna’nın hareket halindeki Rus hedeflerine hassas saldırılar yapabilmesi için gerekli olan erken uyarı özelliğine sahip ve yüksek değerli istihbarat için geçerli olmayacak.
ABD’nin müttefiklerinin Ukrayna ile istihbarat paylaşmasını yasaklama kararı, ilk olarak Daily Mail tarafından duyurulmuştu. Zelenski ve Trump arasındaki Oval Ofis’teki sert çatışmanın ardından, Washington ile Kiev arasındaki ilişkiler kötüleşmişti, ancak Zelenski’nin geri adım atmasının ardından bir onarım işareti görülmeye başlandı.
Zelenski, Salı günü yaptığı açıklamada, televizyon kameralarının önündeki bu toplantının “üzüntü verici” olduğunu belirterek, Ukrayna’nın “mümkün olan en kısa sürede müzakere masasına oturmaya hazır olduğunu” söyledi. Ayrıca, Trump ile “istediği zaman” bir anlaşma imzalamaya hazır olduğunu belirterek, bu anlaşmanın ABD’ye Ukrayna’nın doğal kaynaklarını kullanarak kar elde etme hakkı vereceğini ifade etti.
Salı akşamı yaptığı konuşmada ise Trump, Ukrayna liderinin sözlerini takdir ettiğini söyledi.
Çarşamba günü ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Fox News’e verdiği demeçte, Ukrayna’ya askeri yardımın yeniden başlatılabileceğini belirtti. “Eğer bu müzakereleri netleştirip, müzakerelere doğru ilerleyebilirsek ve bazı güven inşa edici önlemleri masaya koyabilirsek, o zaman Başkan Trump durumu ciddi şekilde değerlendirecek” dedi
Ukrayna askeri istihbarat sözcüsü, ABD istihbaratının kesilmesinin çalışmalarını nasıl etkileyeceği konusunda yorum yapmayı reddetti ve “B Planımız var” şeklinde açıklama yaptı.
Ukraynalı askeri uzman Mykhailo Samus, “Operasyonel düzeyde, örneğin güçlerin hareketlerini izlemek için uydular büyük bir yardımcıdır ve ABD’nin bu konudaki yetenekleri gerçekten önemlidir” dedi. ABD istihbaratı ayrıca, Ukrayna şehirlerine ve enerji altyapısına yönelik Rus füzeleri ve insansız hava araçları saldırılarına karşı erken uyarı sisteminde de rol oynuyor.
Ukraynalı askeri analist Pavlo Narozhny, “Ukrayna askeri istihbaratı, ABD’den tam olarak hangi tür bilgileri aldığını hiçbir zaman açıklamadı. Ama tahminde bulunmak mümkün, sınırda düzenli olarak uçan Reaper dronlarını ve Amerikan uçaklarını görebilirsiniz, her Rus MiG-31 kalktığında, bu, Ukrayna genelinde hava saldırısı alarmını tetikliyor.” diye konuştu.
ABD istihbaratının en kritik olduğu yerlerden biri, Rusya’nın elindeki topraklarda hassas hava saldırıları yapabilme imkanı sağlamasıydı. Narozhny, “Fabrika ya da petrol tesisleri gibi statik hedefler bizim yapabileceğimiz şeylerdi. Ama komuta merkezlerini vurabildik ve bunun büyük ihtimalle ABD istihbaratının yardımıyla yapıldığını düşünüyorum.” ifadelerini kullandı.
ABD, Ukrayna’ya savaş boyunca Rus askeri mevzileri, komuta merkezleri ve lojistik hatlarıyla ilgili hayati istihbarat sağlıyordu. Bu desteğin kesilmesi, Ukrayna’nın yüksek hassasiyetli saldırılar düzenleme kabiliyetini sınırlayabilir ve Rusya’nın cephede daha rahat hareket etmesine neden olabilir.
ABD, Ukrayna’ya savaş boyunca Rus askeri mevzileri, komuta merkezleri ve lojistik hatlarıyla ilgili hayati istihbarat sağlıyordu. Bu desteğin kesilmesi, Ukrayna’nın yüksek hassasiyetli saldırılar düzenleme kabiliyetini sınırlayabilir ve Rusya’nın cephede daha rahat hareket etmesine neden olabilir.
Birkaç gün önce ABD Başkanı Donald Trump, Ukrayna’ya yönelik askeri yardımları durdurma kararı aldı. Beyaz Saray yetkilileri, bu kararın Ukrayna’ya sağlanan desteğin savaşın çözümüne katkı sağlayıp sağlamadığının değerlendirilmesi amacıyla alındığını belirtti.
Beyaz Saray, askeri yardımların ne kadar süreyle askıya alınacağı konusunda detay vermedi. Kararın, Biden yönetimi döneminde onaylanan silah ve mühimmat sevkiyatlarını da kapsadığı belirtiliyor.
ABD’nin Ukrayna’ya bugüne kadar toplam 175 milyar dolar değerinde yardım sağladığı biliniyor. Trump yönetiminin, mevcut yardımları gözden geçirme süreci başlatmasıyla birlikte Ukrayna’nın ABD desteğine erişimi belirsiz hale geldi.
