Wahington Post’un haberine göre fırtına sırasında duş almak zararsız gibi görünse de, uzmanlar bu alışkanlığın nadir de olsa gerçek bir tehlike barındırdığı konusunda uyarıyor: yıldırım çarpması sonucu oluşabilecek elektrik çarpması. Modern yapı sistemleri ve sıhhi tesisatlar bu riski azaltsa da tamamen ortadan kaldırmıyor.
‘Yıldırım tesisat üzerinden geçiyorsa, elektrik çarpması yaşayabilirsiniz’
Yıldırımların en sık görüldüğü sezon yaklaşırken, uzmanlar uzun süredir bilinen bir uyarıyı yineliyor: yıldırım sırasında duş almaktan, bulaşık veya çamaşır yıkamaktan ve genel olarak suyla temas edilen işlerden kaçının.
ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’ne (CDC) göre, bir kişinin yıldırım çarpmasına maruz kalma ihtimali 1 milyonda 1’den daha düşük. Ancak her yıl birkaç yüz kişi, çoğunlukla yaz aylarında açık hava etkinlikleri sırasında yıldırım çarpmasına uğruyor. Kapalı alanda yıldırım çarpma riski daha düşük olsa da, tamamen imkânsız değil.
Ulusal Yıldırım Güvenliği Konseyi’nden meteorolog Chris Vagasky’ye göre, yıldırım bir binaya çarptığında elektrik genellikle bina içindeki kablolama ya da sıhhi tesisat sistemi üzerinden geçip toprağa yöneliyor. Bu sırada suyla ya da metal borularla temas halinde olan bir kişi, elektrik çarpmasına uğrayabilir ve bu durum nadir de olsa ölümcül olabilir.
Su ve metal borular elektriği iletebilir
Yıldırım çarptığında elektrik, saniyenin çok küçük bir diliminde tüm yönlere yayılır. Sağlam şekilde inşa edilmiş binalar, bu akımı doğrudan toprağa ileterek genellikle içerideki insanları korur. Ancak su ve metal borular iyi iletken oldukları için yıldırım anında bunlarla temas eden kişiler risk altında olabilir.
Ulusal Hava Durumu Servisi’nden Keith Sherburn, plastik boruların bu riski azaltabileceğini ancak suyun yine de elektrik ilettiğini belirtiyor. Yani plastik tesisata sahip evlerde dahi yıldırım kaynaklı elektrik çarpması riski tamamen ortadan kalkmaz.
Fırtına sırasında sadece duş almak değil, el yıkamak, çamaşır yıkamak ya da bulaşık yıkamak gibi suyla ilgili tüm faaliyetlerden kaçınılması öneriliyor. Uzmanlara göre esas tehlike yağmur değil, gök gürültüsüdür; çünkü gök gürültüsü, yıldırıma yakın olduğunuzun işaretidir. Vagasky, “Eğer gök gürültüsünü duyuyorsanız, yıldırım tarafından vurulacak kadar yakınsınız demektir. Bu yüzden her zaman diyoruz ki: ‘Gök gürlediğinde içeri girin,’” diyor.
