Son yıllarda Fransa ve Britanya gibi eski sömürgeci güçlerin, Afrika ve Asya’dan götürdükleri eserleri iade etmeleri yönündeki kamuoyu baskısı giderek artıyor.
Kral Toera’ya ve Sakalava etnik grubundan iki kişiye ait olduğu düşünülen kafatasları, Ağustos ayının sonunda Fransa Kültür Bakanlığı’nda düzenlenen bir törende resmen Madagaskar’a teslim edildi.
Pazartesi geç saatlerde Antananarivo’ya inen uçaktan, kırmızı kumaşa sarılı kafataslarını geleneksel kıyafetler giymiş üç adam taşırken, askerî bir onur kıtası kılıçlarını kaldırdı.
Kafatasları, Salı günü Madagaskar ulusal kahramanlarının yattığı Antananarivo Mozolesi’nde, Cumhurbaşkanı Andry Rajoelina’nın katıldığı bir törenle karşılandı.
Bir polis memuru, bir asker ve bir jandarma kafataslarını mozoleye taşıdı. Rajoelina ise siyah takım elbisesinin üzerine geleneksel “Lamba Landy” kumaşı sararak onur kıtasını denetledi.
Rajoelina, “128 yıl önce Kral Toera ve askerlerinin önderliğinde vatan için savaşan kahramanlara saygı ve hürmetimizi sunmak için buradayız” dedi.
İletişim ve Kültür Bakanlığı’nın açıklamasına göre, kralın kafatası şimdi 1897’de öldürüldüğü Menabe bölgesindeki Ambiky’ye götürülecek. Yol boyunca törene eşlik edecek çeşitli duraklar yapılacak.
Soyundan gelenler ve tarihçiler, Toera’nın kafatasının iadesinin hem siyasi hem de kültürel açıdan önemli olduğunu, bunun Sakalava halkına atalara ait kraliyet kalıntılarının varlığını gerektiren arınma ve kutsama ritüeli Fitampoha’yı gerçekleştirme imkânı vereceğini söylüyor.
Reuters’a demeç veren hükümdarın torunlarından Piero Kamamy “Toera yalnızca Sakalava’nın kralı değil, aynı zamanda bağımsızlığın da bir şehididir” dedi.
Malgaş tarihçilere göre Toera’nın ittifaklar kurma girişimi, farklı Malgaş topluluklarının sömürgeci güçlere karşı nadir bir birlik anını simgeliyordu.
Antananarivo Üniversitesi’nden tarihçi Jeannot Rasoloarison ise, Toera’nın 1897’de yakalanıp başının kesilmesinin, Fransızların direnişi psikolojik yıldırma yoluyla bastırma stratejisinin bir parçası.(Reuters)
