Gazze’nin kuzeyinde İsrail’in kuşatması birinci ayına girerken ateşkesin sağlanması amacıyla yapılan müzakereler yeniden hareketlendi.
Mossad Direktörü David Barnea ve CIA Direktörü William Burns, Katar Başbakanı Şeyh Muhammed bin Abdulrahman bin Jassim Al Thani’nin de katıldığı bir görüşmede bir araya geldi.
Katar’ın başkenti Doha’da gerçekleşen görüşmenin ardından, dün İsrail tarafından yapılan açıklamada görüşmelerin gelecek günlerde devam edeceği belirtildi.
Ağustos’tan bu yana ilk üst düzeye görüşme
Hamas lideri Yahya Sinvar’ın 16 Ekim’de öldürülmesinin ardından ateşkes çabalarının yeniden canlandırılması amacıyla yapılan görüşme aynı zamanda müzakerelerin tıkandığı ağustos ayından bu yana ilk üst düzey görüşme olarak değerlendiriliyor.
İsrail Başbakanlığınca yapılan açıklamada tarafların ”Müzakerelerin uygulanabilirliğini değerlendirmek ve anlaşmanın ilerletilebilmesi için çabaları sürdürmek amacıyla arabulucular ile Hamas arasındaki görüşmeler önümüzdeki günlerde devam edecek” ifadeleri kullanıldı.
Katar, Mısır ve ABD arabuluculuğunda Gazze’de ateşkesin sağlanması ve İsrailli rehinelerin serbest bırakılması için yürütülen son diplomatik çabalar ağustos ayında İsrail’in Gazze’deki Netzarim ve Philadelphi koridorlarını kontrol etme talebinin ardından çıkan uzlaşmazlıklar sonucunda tıkanmıştı.
ABD ve İsrail istihbarat şefleri arasındaki görüşme, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın ateşkes çabalarını yeniden canlandırmak amacıyla İsrail’i ziyaret etmesinden kısa bir süre sonra gerçekleşti.
Mısır’dan iki günlük ateşkes önerisi
Ateşkes çabaları yeniden gündeme gelirken, Mısır Cumhurbaşkanı Abdel Fattah el-Sisi de pazar günü iki günlük bir ateşkes planı önerisinde bulunmuştu. Sisi, bölgedeki gerginliği azaltmak için kritik bir rol oynuyor. Sisi, iki günlük bir ateşkes önerisiyle bu süre zarfında dört rehinenin serbest bırakılmasını hedefliyor. Sisi, ateşkesin taraflar arasındaki tansiyonu düşürebileceğine inanıyor ve bu tür geçici çözümlerin kalıcı bir barışa giden yolda ilk adımlar olabileceğini vurguluyor. Mısır, tarihi olarak hem İsrail hem de Hamas ile ilişkileri olan bir ülke olarak bu tür arabuluculuk görevini üstlenmekte önemli bir konumda.
Netanyahu’nun görüşü
Netanyahu, Mısır’ın önerdiği ateşkesin sadece bir öneri olduğunu ve Hamas’tan kesin bir “evet” gelmedikçe uygulanamayacağını ifade ediyor. Hamas’ın savaşın sona ermesini istemesi gibi taleplerin müzakereleri zorlaştırdığını belirten Netanyahu, “Hamas’ın talepleri bizim için kabul edilemez” diyor.
Ayrıca Sinvar’ın ölümü sonrası Hamas’ın liderlik yapısının belirsizleştiğini ve bu durumun da müzakereleri zorlaştırdığını vurguluyor. Sinvar’ın yerine kimin geçeceği ve yeni liderliğin ne kadar esnek olacağı konusunda belirsizlikler bulunduğu için Netanyahu, mevcut fırsatları değerlendirmekle birlikte herhangi bir anlaşma sağlama ihtimalinin düşük olduğunu düşünüyor.
Sonuç olarak, Sisi ve Netanyahu arasındaki görüşmeler bölgedeki gerginliği azaltmaya yönelik çabalar olsa da, Hamas’ın talepleri ve iç yapısındaki belirsizlik müzakerelerin ilerlemesini engelliyor.
Her iki lider de mevcut durumu değerlendirerek uzun vadeli barış için çözüm arayışlarını sürdürüyor. Ancak bu süreçteki belirsizlikler bölgedeki tansiyonu artırmaya devam ediyor.
Uzun vadeli bir ateşkes için zemin hazırlığı
Çatışmalarda geçici bir duraklamanın uzun vadeli bir ateşkese zemin hazırlaması umuluyor. Öneri ayrıca, Gazze’de Hamas tarafından tutulan dört İsrailli rehinenin, İsrail hapishanelerinde bulunan Filistinli mahkumlarla değişimini içeriyor.
İsrail Ekim ayının başından itibaren, Gazze’nin kuzeyini abluka altına alırken bir aydan kısa bir süre içerisinde bölgede binden fazla Filistinli hayatını kaybetti. Bölgeye insani yardım erişiminde de sorun yaşanıyor.
