Arabulucu Katar’ın, Gazze’deki savaşı sona erdirmek için üzerinde görüşülen ateşkes ve rehine anlaşmasının “nihai” taslağını Tel Aviv ve Hamas’a ilettiği bildirildi.
Reuters haber ajansına konuşan ve müzakereler hakkında bilgi sahibi bir kaynak, ABD Başkanı Joe Biden ve 20 Ocak’ta yemin ederek göreve başlayacak olan Donald Trump’ın Ortadoğu temsilcilerinin de katıldığı görüşmelerde gece yarısı yaşanan “ilerlemenin” ardından, arabulucuların dün gece yarısı İsrail ve Hamas’a Gazze’deki savaşı sona erdirmek için nihai bir anlaşma taslağı verdiğini söyledi.
Yetkili, ateşkes ve rehinelerin serbest bırakılmasını öngören metnin Katar tarafından Doha’da İsrail’in Mossad ve Şin Bet istihbarat teşkilatlarının şefleri ile Katar başbakanının da katıldığı görüşmelerde her iki tarafa da sunulduğunu söyledi.
Yetkili, Trump’ın önümüzdeki hafta ABD başkanlığına dönmesiyle Ortadoğu Özel Temsilcisi olacak Steve Witkoff’un da görüşmelere katıldığını söyledi. Biden yönetiminin sona ermesiyle görevi bitecek olan Brett McGurk’ün de görüşmede yer aldığı belirtildi.
Yetkili “Önümüzdeki 24 saat anlaşmaya varmak için çok önemli olacak” diye konuştu.
İsrail’in Kan radyosu İsrailli bir yetkiliye dayandırdığı haberinde Katar’daki İsrail ve Hamas heyetlerinin taslağı aldığını ve İsrail heyetinin İsrailli liderlere bilgi verdiğini bildirmişti.
Reuters’e konuşan ve konunun hassasiyeti nedeniyle isminin açıklanmasını istemeyen bir Hamas yetkilisi, “Bazı temel konular üzerinde yapılan müzakerelerde ilerleme kaydedildi ve geriye kalanları da yakında sonuçlandırmak için çalışıyoruz” dedi.
İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar da müzakerelerin Biden ve Trump’ın ekipleri arasında koordine edildiğini söyledi.
Saar, “İlerleme var, daha önce olduğundan çok daha iyi görünüyor. Amerikalı dostlarımıza bir rehine anlaşması sağlamak için harcadıkları büyük çabalar için teşekkür etmek istiyorum” dedi.
Daha önceki anlaşma girişimlerine karşı çıkan katı milliyetçi İsrail Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ise son önerileri “teslimiyet” ve “İsrail devletinin ulusal güvenliği için bir felaket” olarak kınadı.
İsrail dış istihbarat teşkilatı Mossad’ın başkanı David Barnea’nın Doha’da bulunduğunun Netanyahu’nun ofisi tarafından da doğrulanması, herhangi bir anlaşmaya imza atması gereken üst düzey İsrailli yetkililerin artık görüşmelere dahil olduğu anlamına geliyor.
ABD, Mısır ve Katar’ın arabuluculuk yaptığı görüşmeler, geçen yıl anlaşmaya yakın bir görüntü ortaya çıkmasına rağmen defalarca durmuştu. Buna karşın ABD’li yetkililer bir anlaşmaya varma umutlarını dile getiriyor.
Tarafların hedefi Trump’ın 20 Ocak’taki yemin töreninden önce bir anlaşmaya varmak
Kahire’de Mısırlı bir güvenlik yetkilisi Reuters’a yaptığı açıklamada, savaşan iki tarafa gönderilen taslağın nihai anlaşmayı içermediğini ancak “önceki müzakereleri engelleyen önemli meseleleri çözmeyi amaçladığını” söyledi.
Mısırlı yetkili, tarafların Trump’ın 20 Ocak’taki yemin töreninden önce bir anlaşmaya varmayı hedeflediklerini dile getirdi.
Savaşın sürdüğü 15 ay boyunca sadece bir kez kısa süreli ateşkes sağlanmış, o da çatışmaların ilk haftalarında olmuştu.
Savaşan taraflar aylardır Hamas’ın elindeki rehinelerin ve İsrail’in elindeki Filistinli tutukluların serbest bırakılması karşılığında çatışmaların durdurulması ilkesi üzerinde genel olarak anlaşmaya vardı.
Ancak Hamas, bir anlaşmanın savaşı kalıcı olarak sona erdirmesi ve İsrail ordusunun Gazze’den çekilmesini sağlaması gerektiğinde ısrar ederken, İsrail de Hamas tasfiye edilmeden savaşı sona erdirmeyeceğini söyledi.
Trump’ın 20 Ocak’ta göreve başlaması bölgede artık fiili bir son tarih olarak görülüyor. Trump, göreve gelmeden önce Hamas’ın elindeki rehineler serbest bırakılmazsa “cehennem azabı” çekeceklerini söylerken, görevden ayrılan Başkan Biden da ayrılmadan önce bir anlaşma yapılması için yoğun çaba sarf etti.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, geçen hafta yaptığı açıklamada, bir anlaşmanın “çok yakın” olduğunu ve diplomasiyi yeni gelen Trump yönetimine devretmeden önce anlaşmanın tamamlanmasını umduğunu söyledi.
Biden ve Netanyahu görüştü
Bu arada ABD Başkanı Joe Biden ve İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, Pazar günü ateşkes ve rehinelerin serbest bırakılmasını içeren bir anlaşmaya varma çabaları hakkında telefon görüşmesi yaptı.
Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada Biden’ın Pazar günü Netanyahu ile telefonda görüştüğü ve “Gazze’de derhal ateşkes sağlanması ve anlaşma çerçevesinde çatışmaların durmasıyla birlikte insani yardımların artarak rehinelerin geri dönmesi gerektiğini” vurguladığı belirtildi.
Biden’ın ulusal güvenlik danışmanı Jake Sullivan, CNN’in “State of the Union” programına verdiği demeçte, McGurk’ün her iki tarafa da sunulacak bir metnin son detayları üzerinde çalıştığını söyledi.
Ancak Sullivan, ABD Başkanı seçilen Donald Trump’ın göreve başlama günü olan 20 Ocak’a kadar bir anlaşmaya varılıp varılamayacağı konusunda bir tahminde bulunamayacağını belirtti.
Öte yandan Haaretz gazetesine konuşan adı açıklanmayan İsrailli bir yetkili, Gazze’de ateşkes ve esir takası anlaşmasının nihai taslağının İsrail ve Hamas’a iletildiği yönündeki haberleri yalanladı.
Gazeteye konuşan müzakerelere ilişkin bilgi sahibi kaynaklar ise müzakerelerde gece boyunca önemli ilerlemeler kaydedildiğini ve anlaşmanın yakında sonuçlandırılabileceğine inandıklarını söyledi.
İsrail’in Yedioth Ahronoth gazetesi ise, siyasi kaynaklara dayandırdığı haberinde, İsrail ordusu ile Hamas arasındaki esir takası anlaşmasının ayrıntılarının yüzde 90’ı üzerinde anlaşmaya varıldığını öne sürdü.
