İsrail ordusunun saldırıları nedeniyle Gazze Şeridi, 68 milyon tonluk bir harabeye dönüştü. Birleşmiş Milletler’in (BM) uydu görüntülerini incelediği son raporuna göre, 7 Ekim 2023’te patlak veren Gazze savaşında bölgede 123 binden fazla bina yıkılırken, 75 bine yakın yapı da çeşitli derecelerde hasar gördü.
Bu rakamlar toplamda bölgedeki yapıların yüzde 81’ine denk geliyor.
Gazze’deki enkaz temizleme çalışmalarını denetleyen BM Kalkınma Programı’na (UNDP) göre, savaş nedeniyle bölgede 68 milyon tonluk enkaz oluştu.
Filistinli sağlık yetkilileri, yaklaşık 10 bin kişinin cesedinin hâlâ enkaz altında olduğunu belirtiyor.
Yıkıntıların altında infilak etmemiş bombalar, füzeler, roketler ve top mermileri de var.
Wall Street Journal’ın haberinde, İsrailli yetkililer ağır makine ve ekipmanların Gazze’ye girişine izin vermediği için molozların temizlenemediği ve patlamamış mühimmatın imha edilemediği aktarılıyor.
Gerekli inşaat makineleri ve teçhizatın girişine izin verilmesi için 10 Ekim’de devreye giren barış planının ikinci aşamasına geçilmesi gerektiği belirtiliyor. Ancak Hamas ve İsrail’in Gazze’nin yönetimi ve Filistinli örgütün silah bırakması gibi konularda henüz anlaşamadığı aktarılıyor.
Gazze savaşının sonlandırılması için ABD öncülüğünde hazırlanan 20 maddelik barış planı kapsamında Hamas’ın silah bırakması ve Gazze’nin geleceğinde söz sahibi olmaması isteniyor. Bunun yerine Gazze Şeridi’nin yönetiminin Filistinlilerin yer alacağı bir teknokratlar komitesine geçici olarak devredilmesi planlanıyor. ABD Başkanı Donald Trump’ın başkanlık edeceği “Barış Kurulu’na” ek olarak bölgeye Uluslararası İstikrar Gücü’nün (ISF) konuşlandırılması öngörülüyor.
UNDP’nin Filistin’deki operasyonlarını yürüten Jaco Cilliers, enkaz kaldırma çalışmalarının çok uzun süreceğine dikkat çekerek “Herkes bunun mümkün mertebe en kısa sürede tamamlanmasını umuyor ancak enkazın temizlenmesi en iyi ihtimalle 5 ila 7 yılı bulacak.” diye konuştu.
BM’ye göre Gazze’de çalışır durumda 9 ekskavatör, 67 kepçe ve 75 adet damperli kamyon var. Bunlar savaştan önce bölgede yer alan ağır iş makineleri. UNDP, çalışmaların hızlandırılması için İsrail’den 120 damperli kamyon, 80 kepçe ve 20 ekskavatör girişi için daha izin istedi.
Ancak Tel Aviv yönetimi, iş makinelerini “çift kullanımlı ekipman” olarak gördüğü için girişe izin vermiyor. İsrail ordusu, Hamas’ın bu makineleri kullanarak Gazze’de yeraltı tünelleri açabileceğini öne sürüyor.
Birleşmiş Milletler Mayın Temizleme Servisi’nden (UNMAS) Julius Van der Walt da “Son iki yıldır Gazze’de hiçbir patlayıcı maddeyi temizleyemedik. Belirli teknik ekipman ve malzemeleri ithal etmek için İsrail makamlarından izin almamız gerekiyor. Henüz böyle bir izin verilmedi.” diye kaydetti.
Gazze’deki yıkım nedeniyle yayılan asbest de ciddi sağlık riski yaratıyor. Asbest, kimyasal ve fiziksel özellikleri sebebiyle inşaat, gemi, otomotiv, tekstil ve diğer sanayi alanlarında tercih edilen bir ürün.
Ancak asbest liflerinin solunması halinde bunlar akciğerde zedelenemeye yol açıyor ve kansere kadar varan sağlık sorunları yaratıyor.
