ABD ile Çin arasında küresel çapta yaşanan gerilim uzay çalışmalarına yansıdı. İki rakip ülke ABD ve Çin’in uzay yarışı kapsamında Ay’a tekrar insan göndermeye kilitlendiği bir dönemde ABD uzay ajansı NASA, Çin vatandaşlarını tesislerinden ve yürüttüğü programlardan men etti.
NASA Basın Sekreteri Bethany Stevens, “çalışmaların güvenliğini sağlamak için tesis, materyal ve ağlarına fiziksel ve siber erişimi kısıtlamak da dahil, Çin vatandaşlarıyla ilgili dahili önlemler” aldıklarını söyledi.
NASA geçmişte Çin vatandaşlarının işe alınmasını kısıtlasa da Pekin’le herhangi bir bağı olmayan, ABD vizesine sahip kişilerle yüklenici veya öğrenci bilim insanı olarak işbirliği yapıyor ancak personel olarak çalıştırmıyordu.
NASA’da katkıda bulunan pozisyonundaki bazı Çinliler, Bloomberg’e yaptıkları açıklamada 5 Eylül’de bilgi işlem sistemlerine erişimlerinin engellendiğini ve yüz yüze toplantılardan men edildiğini söyledi.
NASA’nın bu hamlesi, Donald Trump yönetimindeki Washington’ın Çin karşıtı söylemini artırdığı ve uzay yarışının kızıştığı bir dönemde geldi.
ABD, 1969-72’deki Apollo görevinde yapılan inişlerinin devamı niteliğindeki Artemis programı kapsamında 2027’ye kadar Ay’a astronot indirmeyi planlıyor.
ABD’nin programında defalarca gecikmeler ve maliyet aşımları yaşanırken Çin, 2030’a gelindiğinde Ay’a insan gönderme planının yolunda gittiğini söylüyor.
Önceki haftalarda her iki ülke de Ay’da bir üs için enerji seçeneklerini araştırma planı kapsamında, 2030’ların ortasına kadar Ay’da nükleer enerji santrali kurmaya yönelik görevler teklif etmişti.
NASA’nın geçici direktörü Sean Duffy yakın zamanda yaptığı açıklamada, “Bunu yapan ilk ülke muhtemelen bir ‘yasak bölge’ belirleyebilir ve bu da ilk ülke olmazsa, ABD’nin planlanan Artemis yerleşimini kurmasını ciddi şekilde engelleyebilir” demişti.
Duffy çarşamba günü Fox News’a yaptığı açıklamada, “Şu anda ikinci bir uzay yarışı içindeyiz. Ay’a geri dönüyoruz ve bu kez bayrağımızı diktiğimizde orada kalacağız.” demişti.
NASA’nın geçici direktörü “Çinliler için bu bir askeri operasyon. Uzaydan feragat edemeyiz. Biz Amerika’nın liderleriyiz” iddiasında bulunmuştu.
Duffy, ABD’nin “ikinci uzay yarışını” kazanmasının “hem ABD hem de uluslararası ortakları için barışı muhafaza edeceğini” öne sürmüştü.
