Ukrayna’ya yapacağı ziyaret için sabah saatlerinde Polonya’dan Kiev’e demir yoluyla hareket eden Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, “Şartlar göz önüne alındığında tarafların karşı karşıya gelip, oturup bir masa etrafında müzakere edebilmeleri için bir yere ihtiyaçları var. Burada tabii ki Türkiye bu noktada aslında ideal bir aktör.” dedi.
Trende gazetecilere açıklamalarda bulunan Bakan Fidan, Ukrayna-Rusya savaşı ve İstanbul’daki barış müzakerelerine dair konuştu.
Ortada genel diplomatik bir başarı varsa bunu, tarafların bir şekilde karşılıklı konuşmaya razı olmaları ve bunun neticesinde de sonuç almaları şeklinde değerlendiren Fidan, 1000 rehine takasının bu konuda atılmış önemli bir adım olduğuna dikkati çekti.
Fidan, “Ondan sonra tarafların ilk defa resmi bir şekilde kendi ateşkes pozisyonlarını kaleme alıp karşı tarafa iletme, bunun üzerinden müzakereyi devam ettirme adımı da önemli bir adım.” dedi.
İstanbul barış müzakerelerinin ardından 100 rehine asker değişimi yapıldığını hatırlatan Fidan, tarafların birbirlerine müzakere pozisyonlarını deklare edip ortaya koyması gerektiğini belirtti.
Fidan, Rusya ziyareti sırasında, Türkiye’nin, Rusya-Ukrayna savaşının sona ermesi yönündeki çabalarının Rus makamlarına bir kez daha ifade edildiğini söyleyerek, şunları aktardı:
“Aynı zamanda, önemli bir bölge ülkesi olarak konuyu başından beri, sadece durması için çaba harcayan değil, bütün yönleriyle takip eden ülke olarak, konu ateşkese ulaşmayı mümkün kılacak parametreler, gerçekçi parametreler neler olabilir ona ilişkin görüşlerimizi de ilettik.”
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski başta olmak üzere Ukraynalı yetkililerle görüşeceğini belirten Fidan, şunları kaydetti:
“Orada da aynı Rusya’da yaptığımız gibi, Türkiye’nin pozisyonunu, görüşlerini ve ateşkese olan acil ihtiyacın durumunu bir kez daha konuşacağız. Bizim izlenimlerimiz var, onlardan alacağımız geri beslemeler var. Ben, dediğim gibi müzakere süreci başladığı sürece, konunun daha iyimser bir şekilde şekil almaya başladığını görüyorum.
Her iki taraf da normalde ateşkesi istiyor, kimse ‘ateşkesi istemiyorum’ demez. Çünkü dünya kamuoyuna bunun hesabını vermek kolay olmaz. Çünkü sizi moral olarak yukarıda tutan bir şey değil. Ama diğer taraftan her iki tarafın da ateşkes talepleri farklı. Bu taleplerin uzlaştırılması gerekiyor, müzakere ve arabuluculuk da bunun için var. Bu talepler uzlaştırılırken bir miktar kendileri karşı karşıya olacaklar.”
Fidan, Rusya-Ukrayna müzakerelerinde her türlü rolü oynamaya hazır olduklarını ve arabuluculuk rolünü icra ettiklerini belirterek, “Tek bir arabulucunun çabasıyla olabilecek bir şey değil. Ama aynı sonucu isteyen, farklı yetenekleri ve perspektifleri olan önemli aktörlerin devrede olması aslında aynı sonuca ulaşmada bence önemli bir kriter.” dedi.
Arabuluculuk görevinde en önemli şeyin taraflar tarafından kabul edilebilmek olduğunu, bu nedenle de ABD’nin bu konuda üstleneceği rolün önem atfettiğini vurgulayan Fidan, “Burada Rusya’nın Amerika’nın arabuluculuğunu kabul etmesi önemli bir konu. Türkiye’nin ev sahipliğini ve telkinlerini kabul etmesi önemli bir konu.” diye konuştu.
Türkiye’nin, Rusya ile Ukrayna arasındaki barış görüşmelerinde kritik bir rol üstlenme çabası bir süredir gündemde. Son olarak, Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, yeni tur müzakereleri 2 Haziran’da İstanbul’da yapma teklifine Ukrayna’dan henüz yanıt almadıklarını söyledi.
Rusya’nın İstanbul’da yapılacak görüşmelerde kapsamlı bir barış önerisi sunması bekleniyor. Eğer bu öneri kabul edilirse, Türkiye’nin taraflar arasında güven artırıcı önlemler alarak süreci denetlemesi ve anlaşmaların uygulanmasını sağlaması muhtemel.
Ukrayna’nın yeni tur müzakereleri bozması durumunda Rusya’nın atacağı adımlara yönelik bir soruyu yanıtlayan Peskov, “İkinci tur için 2 Haziran Pazartesi, İstanbul’da buluşmayı teklif ettik. Ukrayna tarafından bir yanıt beklememiz ve kendimizi ona göre yönlendirmemiz gerekiyor. Şimdiye kadar, bildiğim kadarıyla, Ukrayna tarafından hiçbir yanıt alınmadı.” diye konuştu.
Peskov, Ukrayna’nın Rusya tarafından olası bir ateşkese yönelik hazırlanan memorandumu “ivedilikle” talep etmesini değerlendirerek, bunun yapıcı bir yaklaşım olmadığını söyledi.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da, dün yaptığı yazılı açıklamada, Ukrayna’ya yeni tur müzakereleri 2 Haziran’da İstanbul’da gerçekleştirmeyi teklif ettiklerini duyurmuştu.
Rusya Güvenlik Konseyi Genel Sekreteri Sergey Şoygu ise, İstanbul’un Rusya-Ukrayna müzakereleriyle ilgili her alanda ana platform haline geldiğini belirterek, “Türkiye’ye müzakereler için İstanbul platformunu sunmasından dolayı minnettarız.” dedi.
