Saçlar gerçekten de insanın kendisini nasıl hissettiği üzerinde çok etkili olabiliyor. İster insanın görünüşü hakkında daha çok düşünmesine sebep olan seyrelmiş bir bölge olsun ister bir saç kesimi, saçlarımızla kendimize verdiğimiz değer arasında güçlü bir bağlantı var.
Bu sebeple de kuaförlere epeyce para harcanıyor.
Statistica’ya göre 2023 yılında İngiltere’de kuaför ve güzellik ürünlerine 6,6 milyar sterlin harcandı.
Peki bu kadar para harcamaya gerek var mı? Acaba saçlarımızı beslenmeye dikkat ederek iyileştirmemiz mümkün mü? Saç dökülmesini gerçekten azaltabilir ya da saçlarımızın daha güçlü ve daha az kırılgan hale gelmesini sağlayabilir miyiz?
Uzmanlara kulak verelim.
Uçak bir binaya saplanmış ve yalnızca kuyruğu asılı duruyor. Fotoğrafta iki tane elinde telefon olan kişi var. Yetkili olabilirler.
Besin eksiklikleri saç dökülmesiyle bağlantılı mı?
Diyetisyen ve Britanya Diyetisyenler Birliği (BDA) Sözcüsü Claire Thornton-Wood, dengeli bir beslenmenin saç sağlığı üzerinde gerçekten etkisi olduğunu söylüyor.
Thornton-Wood, “Saç sağlığı ve görünümü için önemli olan bazı besinler var” diyor.
Saçlar vücudumuz tarafından “temel” bir organ olarak tanınmadığı için, herhangi bir eksiklik durumunda hayatta kalmak için besinler başka bölgelere yönlendiriliyor.
Araştırmalara göre vitamin ve mineraller, vücudumuzun her bölgesi için önemli, buna saçlar da dahil.
Bu besin maddeleri hücrelerin normal işleyişi ve büyümesi için gerekli; bu sebeple eksiklik olduğu zaman saç dökülmesi görülebilir.
Aşağıdaki bazı vitamin ve mineraller eksik olduğunda saç dökülmesiyle ilişkilendirilse de de yalnızca bunları almanın yeniden saç uzamasını sağlayıp sağlayamayacağı bir tartışma konusu.
Bu sebeple, tüm sağlık problemlerinde olduğu gibi, eğer saçınızda beklenmedik ve dikkat çekici bir değişiklik görüyorsanız bunun altında yatan sebeplerin araştırılması için bir doktor randevusu almak en doğrusu olacaktır.
C Vitamini
Saçlarımız, ana yapısal proteini olan kolajeni sentezleyebilmek için C vitaminine ihtiyaç duyuyor.
Thornton-Wood’a göre “C Vitamini saça güç ve şekil veriyor, ayrıca saç uzamasını teşvik etmek için foliküllerin uyarılmasına da yardımcı oluyor”.
Sağlıklı bir beslenme düzeni ile ihtiyacımız olan tüm C vitaminini alıyor olmamız gerekir.
Ancak eğer bir endişeniz varsa, Wood güne bir smoothie ile başlamanızı öneriyor.
Bunun için 150 ml süt, 2 yemek kaşığı yulaf ezmesi, 1 yemek kaşığı öğütülmüş badem, 2 yemek kaşığı çilek veya orman meyveleri ve 2 çay kaşığı kakaoyu karıştırın.
İki kişilik bu karışım iyi bir C vitamini kaynağı olduğu gibi size protein ve demir de sağlayacaktır.
Omega-3
Diyetisyen ve “Beslenmenin Bilimi” (Science of Nutrition) adlı kitabın yazarı Rhiannon Lambert, Omega-3’ün “sağlığımız için elzem” olduğunu söylüyor.
Omega-3’ün saç uzamasıyla doğrudan bağlantılı olduğunu gösteren nihai kanıtların sınırlı olduğunu belirten Lambert, bazı araştırmaların bu besin öğesinin saç sağlığını iyileştirebileceğini ve saç dökülmesini azaltabileceğini öne sürdüğünü aktarıyor ve ekliyor:
“Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalardaki bazı bulgular aksine fazla balık yağı alımının saç dökülmesini arttırdığını söylese de, genel kanı omega-3’ün saç derisi ve saç kökü sağlığını desteklediği yönünde.”
Lambert’e göre uskumru, somon, keten tohumu ve ceviz gibi besin kaynaklarıyla omega-3 alımınızı arttırabilirsiniz.
Biyotin
Lambert, “Biyotin veya B7 vitamini saç sağlığı ve folikül fonksiyonunda önemli bir rol oynayabilir” diye devam ediyor.
“Bunlardaki eksiklikler, genellikle genetik durumlarla bağlantılı olarak, saç dökülmesine (alopesi) ve kırılgan saçlara neden olabilir.”
Biyotin açısından zengin besinler arasında fındık, baklagiller, tam tahıllar ve yumurta bulunuyor.
Şunu eklemekte fayda var: Biyotin eksikliği nadir görülen bir durum ve beslenmenize B7 vitamini içeren yiyecekler eklemenin saçınızı iyileştirip iyileştiremeyeceği konusundaki araştırmalar sınırlı.
Thornton-Wood biyotin desteği için soya yumurtası yapmanızı öneriyor.
Bunun için altı adet haşlanmış ve kabukları soyulmuş yumurtayı 100 ml soya sosu, 150 ml su ve 1,5 yemek kaşığı beyaz şarap sirkesinden oluşan karışıma koyun.
Bir gece marine ettikten sonra yumurtaları salatalarda kullanabilir veya atıştırmalık olarak yiyebilirsiniz.
Demir
Saç dökülmesinde demirin etkisi üzerine yapılan araştırmalar bazı çelişkili sonuçlar doğursa da pek çok uzman demir eksikliğinin saç dökülmesiyle bağlantılı olduğuna inanıyor.
Demir eksikliğinin “en yaygın beslenme eksikliklerinden biri” olduğunu söyleyen trikolog (saç ve kafa derisi uzmanı) ve beslenme uzmanı Kate Holden, bu eksikliğin özellikle adet gören kişilerde, veganlarda ve vejetaryenlerde görülen saç dökülmesiyle bağlantılı olduğunu belirtiyor.
Lambert, düşük demir seviyelerinin doğal saç büyüme döngüsünü bozabileceğini de sözlerine ekliyor:
“Demir, sağlıklı saç uzaması için gerekli olan oksijen taşınmasında, DNA sentezinde ve keratin oluşumunda kritik bir rol oynar.”
“Demir seviyeleri düşük olduğunda, saç köklerine oksijen ve besin iletimi bozulur, bu da yapıyı zayıflatır ve saç dökülmesine katkıda bulunur.”
Lambert, demir depolarının erimesinin saç telini de etkileyerek kırılgan ve kırılmaya yatkın hale getirebileceğini söylüyor.
Kırmızı et, mercimek ve ıspanak gibi yiyeceklerin bu eksikliğin giderilmesinde yardımcı olabileceğini belirten Lambert, vücutta fazla demirin sorun yaratabileceğini bu yüzden profesyonel bir tavsiye almanın çok önemli olduğunu vurguluyor.
Protein
Protein sağlıklı saçlar için çok önemli.
Saç tellerinin oluşumuna yardımcı olan keratinin temel bileşeni protein.
Lambert “Saç, vücutta en hızlı büyüyen doku. Bu sebeple saçın büyümesi ve onarımı için yeterli protein alımı çok önemli” diyor.
“Beslenmenizde yeteri kadar protein yer almıyorsa bu saç büyümesinin durmasına, saçların donuklaşmasına ve hatta saç dökülmesine neden olabilir.”
Lambert sağlıklı saçlar için yumurta, süt ürünleri, baklagiller, tam tahıllar, tofu, balık, et ve kuruyemişler gibi protein açısından zengin besinler tüketilmesini öneriyor.
Holden, proteinin yaşla birlikte, özellikle menopoz sonrası kadınlarda daha da önemli hale geldiğini belirtiyor.
“Protein eksikliği kuru, kırılgan, kolay dökülen saçlara ve kansızlığa yol açabilir. Saç sağlığı için her öğünde protein tüketmek önemli.”
Çinko
Çinkonun temel bir mineral olduğunu söyleyen Lambert, bazı küçük çaplı araştırmaların çinko eksikliğinin saç dökülmesiyle bağlantılı olduğunu gösterdiğini belirtiyor.
Çinko eksikliği yeterince çinko içeren yiyecekler tüketememekten veya böbrek hastalığı ve diyabet gibi rahatsızlıklardan kaynaklanabilir.
Lambert, bu durumda daha fazla sığır eti, kümes hayvanları, deniz ürünleri ve kuruyemiş tüketimi öneriyor.
Peki, beslenmenizle saçınızı iyileştirebilir misiniz?
Uzmanlar, saç sorunlarının belirli bir nedeni veya tedavisi olmasa da sağlıklı beslenmenin saçınıza fayda sağlayacağı konusunda hemfikir.
Ayrıca oruç tutmayı öneren bazı diyetlerden kaçınmak da faydalı olabilir.
Yakın zamanda yapılan bir araştırma, farelerin yemek yediği zaman aralığını uzatmanın yiyeceğe tam erişimi olan farelere kıyasla daha yavaş kıl büyümesine yol açtığını gösterdi.
İnsanlarda da benzer sonuçlara ulaşıldı. (BBC Türkçe)
