Hong Kong seçmeni, yeni yasama meclisi üyelerini belirlemek üzere oy kullandı. Seçim, kent tarihinin en ağır yangın felaketinin hemen ardından gerçekleşti. Sandığa gidenlerin oranı düşük oldu.
Pekin, kentte yaşanan protestoların ardından 2021 yılında seçim sistemini yeniden düzenlemişti.
Bu kurallar altında yapılan ilk oylamada katılım oranı yüzde 30 seviyesinde kalarak rekor düzeyde düşük gerçekleşmişti.
Kayıt ve Seçim Dairesi verilerine göre, 4,1 milyon kayıtlı seçmenden yaklaşık bir milyonu gün içinde oy kullandı.
Katılım oranı yüzde 31,9
Çin’in Hong Kong Özel İdare Bölgesi’nde seçim yasasındaki değişikliklerin ardından yapılan ikinci Yasama Konseyi seçimine katılım 2021’deki ilk seçimden fazla olsa da düşük oranda kaldı. Kayıt ve Seçim Ofisinden yapılan açıklamaya göre, dün yapılan seçimde genel oyla belirlenen 20 coğrafi seçim çevresinde seçime katılım oranı yüzde 31,9 oldu.
2021’deki değişikliklerin ardından yapılan ilk Yasama Konseyi seçimine katılım oranı yüzde 30,2 olmuştu. Değişiklikler öncesinde 2012’de yapılan seçime yüzde 53,05, 2016’dakine ise yüzde 58,28 katılım kaydedilmişti.
Yaklaşık 4,1 milyon kayıtlı seçmenin bulunduğu kentte 1,31 milyon seçmen oy kullandı. Seçimde 161 aday, Yasama Konseyinin 90 sandalyesi için yarıştı.
Hong Kong’daki seçim sisteminde yalnızca 20 sandalye coğrafi seçim çevrelerine göre genel oyla belirleniyor. Baş Yönetici’yi ve Yasama Konseyi üyelerinin bir bölümünü belirlemekle görevli 1500 kişilik Seçim Komitesi 40 sandalyeyi, iş ve meslek odaları ile sektör temsilcileri ise 30 sandalyeyi belirlemek üzere sınırlı oy esasına göre seçim yapıyor.
Tai Po yangınının ertesinde yapıldı
Seçim, Hong Kong’da 159 kişinin hayatını kaybettiği Tai Po yangının acısının hala taze olduğu bir dönemde yapıldığından yerel hükümet açısından güven oyu niteliği taşıyordu.
Siyasi kampanya süreci, geçen ayın sonlarında Hong Kong’un kuzeyindeki Wang Fuk Court konut bloklarını saran ve en az 159 kişinin ölümüne neden olan yangınla kesintiye uğramıştı.
Tai Po bölgesindeki binaların dış cephesindeki bambu iskelelerin tutuşmasıyla başlayan yangın, dakikalar içinde yedi bloğu yuttu.
Öte yandan Hong Kong Lideri John Lee, günün erken saatlerinde halkı oy kullanmaya çağırdı.
AFP’nin haberine göre Lee, oyunu kullandıktan sonra basın mensuplarına yaptığı açıklamada “(Sizin) oyunuz reformu ileriye taşıyan ve felaketten etkilenenleri koruyan bir oyu temsil ediyor” ifadelerini kullandı.
Hong Kong Yolsuzlukla Mücadele Komisyonu, başkalarını oy kullanmamaya veya geçersiz oy atmaya teşvik ettikleri gerekçesiyle gün içinde dört kişiyi gözaltına aldı. Bu gerekçeyle yakalananların sayısı toplamda 11’e yükseldi.
Ne olmuştu?
Tai Po ilçesinde Wang Fuk Sitesi’nde 26 Kasım’da öğle saatlerinde başlayan yangın, binaların tadilatı için dış cephelerine kurulu bambu iskeleler, file kaplama ve izolasyon malzemelerinin tutuşmasıyla hızla yayılmıştı.
Yaklaşık 4 bin 600 kişinin yaşadığı tahmin edilen sitedeki 8 apartmandan 7’si alevler içinde kalırken, yangının söndürülmesi yaklaşık 2 gün sürmüştü.
Hong Kong’da 17 yıl sonra ilk defa 5. seviye alarm verilmesine yol açan olay, kentte son 70 yılda en fazla can kaybına yol açan yangın olarak kayıtlara geçmişti.
Seçim sisteminde değişiklik
Çin Ulusal Halk Kongresi Daimi Komitesi, 30 Mart 2021’de Hong Kong Özel İdari Bölgesi’nde seçim sistemini revize eden yasal değişiklikleri kabul etmişti.
Hong Kong’un anayasası niteliğindeki Temel Yasa’nın 1. ve 2. ek maddelerinde yapılan değişikliklerle yerel yasama organı niteliğindeki Yasama Konseyinin sandalye sayısı 70’ten 90’a çıkarılmış, doğrudan seçimle belirlenen sandalye sayısı ise 35’ten 20’ye düşürülmüştü.
Hong Kong Baş Yöneticisi’ni seçmekle görevli Seçim Komitesinin üye sayısı 1200’den 1500’e çıkarılmış, komitenin Yasama Konseyinin 40 üyesini belirlemesine karar verilmişti.
Konseyin kalan 30 üyesinin ise iş ve meslek odaları ile sektör temsilcileri tarafından seçilmesi öngörülmüştü.
Hong Kong’un statüsü
Hong Kong, 1898’de imzalanan “kira sözleşmesi” ile uzun yıllar İngiltere hakimiyetinde kaldıktan sonra 1997’de Çin’e devredilmişti.
İmzalanan ortak deklarasyon çerçevesinde Hong Kong’a 2047’ye kadar basın, ifade, toplanma, inanç ve serbest akademik çalışma gibi özgürlükleri ile bağımsız idari ve hukuki yapısını koruma hakkı tanınmıştı.
Hong Kong, Çin’e bağlı olmasına rağmen kendisine ait para birimi, dil, hukuk sistemi ve kimlik kullanıyor. Özerk yapılı bölgenin sadece savunma ve dış politika gibi konularda Pekin’e bağlı olduğu bu yönetim modeli, “bir ülke, iki sistem” olarak adlandırılıyor.
Pekin yönetiminin son yıllarda Ulusal Güvenlik Yasası gibi yasal değişikliklerle bölgenin özerk yönetim yapısını aşındırdığı eleştirileri yapılıyor.
