İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), Suriye Milli Ordusu’nun (SMO) Kuzey ve Doğu Suriye’de sivil halkı keyfi şekilde alıkoyduğu, kötü muamelede bulunduğu ve zorla haraç topladığına dikkat çekerek, geçici hükümetin bu ihlalleri sonlandırmak için acil adımlar atması gerektiğini vurguladı.
HRW’nin resmi internet sitesinde yayımlanan açıklamada, geçici hükümetin SMO bünyesinde yer alan ve geçmişte hak ihlallerine karışmış komutanlara görev vermesinin endişe verici olduğu belirtildi. Açıklamada, “Suriye’nin geçiş hükümeti, devam eden ihlalleri sona erdirmeli, sorumluları soruşturmalı ve bu kişileri güvenlik güçlerinden ihraç etmelidir” ifadelerine yer verildi.
Coogle: ‘SMO cezasızlıkla hareket ediyor’
HRW Orta Doğu ve Kuzey Afrika Direktör Yardımcısı Adam Coogle, “Esad rejiminin düşmesi, uzun süredir devam eden baskının sona ermesi anlamına geliyordu. Ancak SMO’ya bağlı birlikler cezasızlıkla hareket ederek halkı alıkoymaya, işkence etmeye ve haraca bağlamaya devam ediyor. Geçici hükümet, ihlallerden sorumlu kişileri dışlamazsa halk, güvenlik güçlerine güvenemez ve daha fazla suistimale açık hale gelir” dedi.
‘Katliamlarla anılan komutanlar hâlâ görevde’
HRW açıklamasında, SMO’nun 2019 yılında Gire Spî ve Serekaniye’ye düzenlediği saldırıların dördüncü gününde Suriye Gelecek Partisi Genel Sekreteri Hevrin Xelef’in katledildiğini ve bu eylemden sorumlu tutulan 86’ncı Tümen Komutanı Ahmed el-Hais (Ebu Hatem Şakra)’ın hâlâ görevde olduğunu hatırlattı.
Ayrıca, 62’nci Tümen Komutanı Muhammed el-Cassem (Ebu Amşa), 76’ncı Tümen Komutanı Saif Boulad (Saif Abu Bakr) ve geçici hükümetin savunma bakan yardımcısı Fehim İsa gibi isimlerin, ciddi hak ihlallerine karışmalarına rağmen aktif görevde bulunduğuna dikkat çekildi.
STJ: ‘Türkiye, SMO’nun ihlallerinden sorumludur’
Syrrians for Truth and Justice (STJ) tarafından yayımlanan başka bir rapora göre, Ocak ve Şubat aylarında SMO güçleri tarafından 41 kişinin keyfi olarak tutuklandığı belgelendi. Bu tutuklamalardan 10’unun, Suriye Geçici Hükümeti’nin kurduğu Genel Güvenlik güçlerinin 6 Şubat’ta Halep’in kuzeyindeki bazı şehirlerde kontrolü devralmasının ardından gerçekleştiği belirtildi.
STJ araştırmacısı Qussai Jukhadar, Mart ayında tutuklamaların azaldığını ancak hâlen yüzlerce kişinin SMO’nun işlettiği, Türkiye tarafından denetlenen hapishanelerde tutulduğunu ifade etti. Raporda, SMO’nun eski üslerinde faaliyet göstermeye devam ettiği bilgisine yer verildi.
‘Uluslararası kamuoyu sorumluluk almalı’
HRW, geçici hükümet, Türkiye ve uluslararası aktörlere şu çağrılarda bulundu:
-
Geçici hükümet, ordusunu sivil denetim altında hesap verebilir bir komuta yapısında birleştirmeli ve insan hakları standartlarına uygunluğunu sağlamalı.
-
Kürtler ve diğer bölge halklarına yönelik ihlalleri önleyecek önlemler alınmalı, keyfi tutuklamalar sona ermeli ve geçmiş ihlaller soruşturulmalı.
-
Türkiye, ihlallere karışmış komutanlara desteğini kesmeli ve mağdurlara tazminat sağlamalı.
-
Yerinden edilmiş kişilerin güvenli ve gönüllü geri dönüşleri için uygun koşullar sağlanmalı, tüm gözaltı merkezlerine bağımsız gözlemcilerin erişimi garanti altına alınmalı.
-
Diğer ülkeler, yeni güvenlik güçlerinin sivilleri koruyabilmesi ve hukuka uygun hareket etmesi için teknik ve mali destek sunmalı. (MA)
